Wetenschappers: Je kunt dingen leren tijdens je slaap
VideoTijdens je slaap kan je geheugen manipuleren en zo herinneringen wissen of een vreemde taal leren. Het klinkt als sciencefiction, maar de wetenschap is dichterbij dan je denkt. Lucia Talamini is neurobioloog aan de Universiteit van Amsterdam en legt in dit college bij de Universiteit van Nederland* uit hoe zij onderzoek doet naar geheugenmanipulatie op specifieke momenten in de slaap.
Om te beginnen is het belangrijk te weten dat onze slaaptoestand alles behalve passief is. Je stofwisseling gaat omlaag om energie te besparen, maar processen als groei en herstel zijn volop in gang. Daarnaast gebeurt er ook ontzettend veel in je geheugen terwijl je slaapt. Overdag is je brein voortdurend onderhevig aan allerlei prikkels van informatie uit de omgeving. Die prikkels komen aan in de hogere hersencentra en bepalen je gedrag.
In slaaptoestand vermindert deze visuele informatiestroom en zijn je hersenen vooral bezig met het verwerken van de gebeurtenissen. Herinneringen worden steeds weer opnieuw geactiveerd en komen daarmee dieper in het geheugen te liggen. Dit soort herverwerking is van groot belang voor allerlei vormen van leren en het geheugen. Daarnaast is het bekend dat deze hersenactiviteit onderhevig is aan de slaapfase waarin je verkeerd. Tijdens de nacht gaan we afwisselend door enkele slaapfases heen: je begint in non-REM-slaap waarin je van waaktoestand naar slaaptoestand gaat. Daarna kom je in een diepere slaap terecht waarna je in de écht diepe slaapstand komt: de REM-slaap. Dit is ook de toestand waarin je droomt en al deze fases herhalen zich een aantal keren per nacht.
Hersenactiviteit
In elk van deze stadia heeft Talamini bij haar proefpersonen de activiteit van hersengolven gemeten waarbij ze een schommelend patroon kon herkennen. ,,Elke staat waarin je hersenen zich bevinden, gaat gepaard met een eigen vorm van hersenactiviteit”, aldus Talamini. Naarmate je van waak-staat overgaat naar de slaap-staat, worden de golfpatronen trager en hoger. Hoewel de eerder genoemde geheugenreactivatie in alle slaapfases gebeurt, bleek de diepe non-REM-slaap het meest geschikt voor manipulatie te zijn. Je bent dan niet aan het dromen maar de geheugensporen worden wel continu versterkt. Met een speciale techniek konden Talamini en haar team vervolgens de pieken in hersenactiviteit aanwijzen en zelfs voorspellen: ,,Dit stelt ons in staat om allerlei patronen in hersenactiviteit aan te zien komen, bijvoorbeeld momenten van spontane herverwerking.”
Vervolgens lukte het Talamini en haar team om op getimede momenten geluidsimpulsen af te geven en dit samen te laten vallen met het moment dat de hersenactiviteit het hoogst was. Op scans zagen ze dat de golf groter werd en er een trein van trage schommelingen ontstond die de diepe slaap versterkte. De tweede stap naar geheugenmanipulatie was om de geluidsimpulsen te verruilen voor woorden. ,,We hebben geprobeerd om mensen overdag Deense woorden te laten leren”, vertelt Talamini. ,,Vervolgens kwam tijdens de non-REM-slaap een deel van die woorden terug.” Net als bij de geluidsimpulsen werd het Deense woord teruggestuurd op het moment dat er een hoge hersengolf plaatsvond.
De resultaten waren verbluffend. Talamini en haar team zagen dat de proefpersonen de Deense woorden inderdaad beter konden onthouden als deze tijdens de slaap waren versterkt. ,,We zijn nog niet zo ver dat we karate in vijf minuten kunnen leren tijdens de slaap, maar we weten nu wel hoe we natuurlijke hersenprocessen kunnen beïnvloeden”, aldus Talamini. Deze techniek zou in de toekomst ingezet kunnen worden om bij PTSS-patiënten traumatische herinneringen te vervagen of om bij mensen met geheugenproblemen hun herinneringen juist te versterken.
*Dit is een wekelijkse bijdrage van de Universiteit van Nederland.
De Universiteit van Nederland heeft ook een podcast. Vind afleveringen terug op Spotify (http://bit.do/UvNL-Spotify) en iTunes (http://bit.do/UvNL-iTunes).
Bekijk hieronder meer video’s van Universiteit van Nederland:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Video
Hoogleraar: Eén goed gemikte aanval en het hele internet ligt plat
-
Video
Dit is waardoor kinderen zich vaak moeilijk kunnen concentreren op school
Leerlingen en studenten lijken soms al aan het begin van de schooldag geen energie meer te hebben. Bouwkundige Elphi Nelissen (Technische Universiteit Eindhoven) legt in haar college bij de Universiteit van Nederland* uit dat dit niets te maken hoeft te hebben met hun motivatie, maar kan liggen aan de concentratie CO2 in het gebouw. -
47
Dierenartskosten verschillen enorm per praktijk: 340 euro of 135 euro voor dezelfde behandeling
Dierenartskosten kunnen flink verschillen per praktijk, blijkt uit een steekproef onder dierenartspraktijken. Zo kost een sterilisatie van een poes gemiddeld 172 euro en minimaal 111 euro, maar kan je met een beetje pech een gepeperde rekening van meer dan 240 euro krijgen. -
Nederlandse klimaatcamera de ruimte in: ‘Lijkt op een futuristische frituurpan’
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa lanceert – als het weer meezit – dinsdag een raket die een satelliet in een baan om de aarde brengt. Nu gebeurt dat wel vaker, maar deze keer zit er een peperdure klimaatcamera op, de SPEXone, waar Nederlandse wetenschappers jaren aan hebben gewerkt. -
video
Zo zorgt stress ervoor dat je toch goed kunt presteren
Ontelbaar veel uren breng je op je werk door. Soms ben je superproductief en soms helemaal niet. Hoe komt dat? Deze vraag wordt behandeld in het nieuwste college van Universiteit van Nederland.
-
PREMIUM
Dit gebeurt er in je hersenen als je chocolade eet
-
-
-
Vrouw stuurt dna naar hondenlaboratorium en blijkt 25 procent labrador te zijn
DNA My Dog, een Canadees bedrijf dat genetische tests voor huisdieren uitvoert, heeft het dna van een mens geïdentificeerd als een mix van hondenrassen. Christina Hager, journalist voor de Amerikaanse tv-zender WBZ, stuurde haar dna-monsters naar drie bedrijven voor genetische tests voor huisdieren. Het resultaat dat ze ontving van DNA My Dog was onverwacht en verrassend. -
Video
De wetenschap over PTSS: één op de tien ervaart bevalling als traumatisch
,,De bevalling van een baby wordt door veel moeders als iets ontzettend moois gezien. Maar wat voor de ene moeder een roze wolk is, is voor de ander een traumatische ervaring. Sommigen houden er zelfs een posttraumatische stressstoornis (PTSS) aan over.” Gynaecoloog Claire Stramrood van het Amsterdams Medisch Centrum legt in haar college bij de Universiteit van Nederland* uit wat de gevolgen van PTSS kunnen zijn en hoe we het kunnen voorkomen.
-
PREMIUM
Wanneer is te veel sporten gevaarlijk? Cardioloog legt uit wat een sporthart is en welke risico’s er zijn
-
PREMIUM9
Kan kanker vroeger worden opgespoord met bloedtest? ‘Als dit lukt, is het echt een klapper’
Artsen zoeken manieren om kanker in een steeds vroeger stadium op te sporen. In de VS kunnen patiënten al commerciële bloedtesten doen. Deze nieuwe vorm van opsporing wordt nu ook in Nederland onderzocht. ,,Als dit gaat lukken, is het echt een klapper in de opsporing van deze ziekte”, zegt Otto Visser, hoofd van de kankerregistraties bij kankercentrum IKNL. -
-
Phishing-alarm, test nu of jouw gegevens circuleren onder criminelen