De angst dat de Chinese overheid gebruikers en organisaties afluistert via Huawei-apparatuur wordt groter. Steeds meer landen spreken zich uit tegen het techbedrijf. Onder meer de Verenigde Staten, Duitsland, Nieuw-Zeeland en Australië zijn bang dat apparatuur van Huawei door Chinese autoriteiten wordt ingezet voor spionage.
Wat is er aan de hand met Huawei en spionagepraktijken?
Huawei ligt al jaren in de clinch met de Verenigde Staten. In 2011 lag het bedrijf al onder vuur in de VS vanwege nauwe banden met de Chinese overheid. Een jaar daarna ondernamen Amerikaanse autoriteiten actie om apparatuur van Huawei te weren. Het land noemde Huawei destijds "een veiligheidsrisico voor de nationale veiligheid". De apparatuur van het techbedrijf zou mogelijk voorzien zijn van achterdeurtjes die de Chinese overheid toegang geven om te spioneren.
Door de komst van de netwerktechnologie 5G, de opvolger van het huidige 4G, ligt Huawei wederom onder een vergrootglas. Het bedrijf maakt onderdelen voor 5G-netwerken en levert die aan telecomproviders. Australië besloot in augustus 2018 om geen apparatuur bij Huawei af te nemen en in november volgde Nieuw-Zeeland. Inmiddels is ook in andere landen discussie over de technologie.
Wat is de relatie tussen China en Huawei?
Huawei bestaat sinds 1987 en werd opgezet door oud-militair Ren Zhengfei. Huawei heeft altijd gezegd een onafhankelijk bedrijf te zijn. In januari van dit jaar zei Ren nooit voor de Chinese overheid te zullen spioneren.
"Er is geen enkele wet die bedrijven in China verplicht om achterdeurtjes in te bouwen", zei hij tegen The Wall Street Journal. "Mijn bedrijf zou geen gehoor geven aan zo'n verzoek." Bewijs dat Hauwei zijn apparatuur gebruikt om voor de Chinese overheid te spioneren, is nooit openbaar gemaakt.
Tim Wijkman van onderzoeksbureau Telecompaper benadrukt dat elk bedrijf in China een staatsbedrijf is. "China is een communistisch land en kent een andere inslag dan we bij westerse bedrijven gewend zijn", zegt hij. "Je kan nooit uitsluiten dat de staat er belangen bij heeft." Volgens Wijkman heeft Huawei de schijn tegen, omdat er voormalige medewerkers van het Chinese Volksleger in de top van Huawei zitten.
In hoeverre is Huawei aanwezig in Nederland?
Huawei is in Nederland vooral bekend als smartphonemerk. Volgens Wijkman is het marktaandeel van Huawei hier op dit moment zo'n 8 procent, een stuk kleiner dan dat van Apple (25 tot 30 procent) en Samsung (45 tot 50 procent). "Maar het marktaandeel van Huawei is in de afgelopen twee, drie jaar verdubbeld en groeit nog steeds", zegt Wijkman.
Ook wereldwijd wint Huawei terrein met zijn smartphones. Uit recente cijfers van marktonderzoeker IDC blijkt dat Huawei inmiddels het op twee na grootste smartphonemerk ter wereld is, na Samsung en Apple. Waar die bedrijven het afgelopen jaar minder smartphones verscheepten, groeide Huaweis aandeel met 44 procent.
Huawei biedt in Nederland ook netwerkapparatuur, maar providers zien nog geen gevaar. T-Mobile, dat relatief veel Huawei-apparatuur gebruikt, zegt het bedrijf nog niet te willen weren. "Veiligheid, betrouwbaarheid en continuïteit hebben bij T-Mobile de hoogste prioriteit", zegt de provider. "Wij werken er voortdurend aan om deze aspecten te waarborgen. We testen en monitoren constant alle apparatuur en software gedurende de levensduur."
Er is geen hard bewijs voor Chinese spionage, wel een verhoogd risico.
VodafoneZiggo is naar eigen zeggen "een relatief bescheiden" afnemer van Huawei-apparatuur. "We zijn in overleg met bevoegde instanties in Nederland om te bespreken hoe we hiermee om moeten gaan. We wachten die uitkomsten af."
Moeten we ons in Nederland zorgen maken?
De politieke partijen D66 en GroenLinks kijken wantrouwend naar Huawei. Volgens Kamerlid Kees Verhoeven van D66 is door verschillende organisaties gewezen op het risico van Chinese spionage. "Hard bewijs is er niet, verhoogd risico wel. Het is niet uit te sluiten dat Huawei-apparatuur gebruikt wordt voor spionage."
Bram van Ojik van GroenLinks zegt dat er reden is om aan te nemen dat China Nederlandse burgers en bedrijven bespioneert. "De AIVD heeft in januari gemeld dat de Chinese geheime dienst betrokken is bij het hacken van Nederlandse overheidsinstanties en bedrijven." Van Ojik noemt het een "onaanvaardbaar groot risico" om voor het Nederlandse 5G-netwerk met Huawei in zee te gaan, "zolang de greep van de communistische partij op het Chinese bedrijfsleven zo groot is".
Wijkman van Telecompaper vindt het logisch dat Nederland wantrouwend naar Huawei kijkt. "Als je een land niet vertrouwt, moet je je afvragen of je daar zaken mee wil doen." De onderzoeker noemt het uitsluiten van Huawei bij de aanleg van 5G-netwerken deels symboolpolitiek. "Ik denk dat Nederland uiteindelijk niet zo ver zal gaan om apparatuur te weigeren."
Kan ik afgeluisterd worden door Huawei?
Nederlandse zorgen voor spionage vanuit Huawei zijn terecht, zegt Frank Groenewegen, beveiligingsexpert bij Fox-IT. "Het gaat om het belangrijkste netwerk van ons land en dat raakt mogelijk ook onze nationale veiligheid. Daar moeten we niet naïef in zijn."
Hackers kunnen internet en telecom in Nederland platleggen.
Technisch gezien is afluisteren van gebruikers via Huawei-technologie mogelijk. "Dat kan op verschillende manieren", zegt Groenewegen. "Bijvoorbeeld via achterdeurtjes in de hardware of software, via kwetsbaarheden of door middel van fysieke toegang."
Het toetsen van 5G-apparatuur is daarom belangrijk. "Als het 5G-netwerk in verkeerde handen valt, kunnen de gevolgen groot zijn", zegt Van Ojik. "Volgens experts kan dan de communicatie in Nederland worden afgeluisterd. Denk aan telefoongesprekken of internetverkeer. Ook kan een hacker besluiten het hele mobiele netwerk te beïnvloeden. Niet alleen internet en telecom kunnen verstoord of zelfs lamgelegd worden, maar ook bijvoorbeeld ophaalbruggen of fabrieksrobots die via een netwerk worden aangestuurd."
De mogelijkheid dat Huawei Nederlanders afluistert is er, maar het is vooralsnog niet hard te maken dat Huawei daadwerkelijk mensen afluistert. Voorlopig zullen Nederlanders in de praktijk dan ook weinig merken van de toestand rondom Huawei, zegt Wijkman. "Tenzij onomstotelijk wordt bewezen dat er achterdeurtjes in de apparatuur zitten."
NUjij: Uitgelichte reacties