Ebola slaat steeds harder toe in Congo
Het dodental in Congo staat op minstens 510. De vrees is dat ebola overslaat naar buurlanden als Oeganda en Rwanda.
Afgelopen weekeinde was er stevige paniek in Oeganda. Een Oegandese gastarbeider stierf in het ziekenhuis in Bunia, in de door ebola geteisterde regio Ituri in Congo. Zijn lichaam werd opgehaald door dertien familieleden om het te begraven over de grens in Oeganda. Bij ontdekking van het transport van het lichaam sloeg de angst toe dat man misschien aan ebola was gestorven.
Al zes maanden woedt ebola in de provincies Ituri en Noord-Kivu in Congo. Het dodental staat inmiddels op minstens 510, het aantal besmettingen op meer dan 800. Al maanden doet de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) met hulp van Congo er alles aan om verspreiding van ebola binnen het land en over de grenzen naar Rwanda, Zuid-Soedan en Oeganda te voorkomen. Dagelijks gaan daar grote stromen mensen over en weer. Als ebola overslaat naar andere landen is de besmettelijke dodelijke ziekte nog moeilijker in de hand te houden.
Oeganda
De minister van gezondheidszorg van Oeganda kwam dinsdag met de verheugende mededeling dat de gestorven man geen ebola had. Oeganda is nog steeds ebolavrij, twitterde het ministerie opgelucht.
Maar de reden tot zorg blijft. In circa drie weken steeg het aantal besmette mensen en het aantal doden met ruim 15 procent. De dreiging van geografische verspreiding naar buurlanden zoals het uiterst instabiele Zuid-Soedan is een doemscenario. In Zuid-Soedan, dat geteisterd wordt door geweld, honger en onrust, is het nog moeilijker opereren dan in Congo, dat ook grote veiligheidsproblemen kent.
Ebola heeft zich verspreidt naar achttien regio's
In het medisch wetenschappelijke tijdschrift The Lancet werd begin deze maand door een aantal auteurs gepleit voor het opschalen naar het hoogste crisisniveau in Congo. De WHO moet het Emergency Committee bijeen roepen, dat de noodtoestand kan instellen. “Het aantal gevallen van ebola is meer dan verdrievoudigd en heeft zich geografisch verspreid naar inmiddels achttien regio’s”, valt te lezen in The Lancet. Het risico van besmetting over de grenzen wordt groot geacht.
Dat noodcomité besloot op 18 oktober nog niet over te gaan tot het uitroepen van deze noodtoestand. Inmiddels is op papier volgens The Lancet aan alle voorwaarden voldaan om zo’n noodtoestand uit te roepen. Economisch gezien zou het desastreus zijn voor de regio’s waar dat gebeurt. De voorwaarden voor een noodtoestand zijn door de WHO opgesteld en betreffen grote risico’s voor de volksgezondheid, onbekendheid met een nieuwe gevaarlijke ziekte, de omvang ervan en de grote mobiliteit in de getroffen regio.
Vaccin
Een positief punt is dat het experimentele vaccin tegen ebola, V920 van fabrikant Merck, goed werkt: het succespercentage ligt ver boven de 90. Inmiddels zijn er circa 70.000 doses verstrekt aan hulpverleners die met ebola werken en aan mensen die in de omgeving van een uitbraak hebben verkeerd. Slechts enkele mensen die waren gevaccineerd, raakten alsnog besmet. Nieuwe besmettingen duiken voornamelijk op buiten de vaccinatiegebieden.
De WHO hanteert de strategie van het aanleggen van een kordon rondom ebola-gevallen door direct betrokkenen te vaccineren. In The Lancet wordt gesuggereerd om over te gaan op regionale inenting om ebola onder controle te krijgen, maar dan zijn er veel meer vaccins nodig. De maker Merck heeft nu 300.000 doses op voorraad wat door de WHO voor nu als voldoende wordt beoordeeld. In The Lancet wordt hieraan getwijfeld als op grotere schaal een regio of stad moet worden ingeënt.
WHO beschuldigd van corruptie, racisme en seksisme
Medewerkers van de Wereld Gezondheidsorganisatie in Congo worden ervan beschuldigd vrouwen te vaccineren in ruil voor seks. Eerder zou een hooggeplaatste WHO-man ebola-fondsen hebben misbruikt om zijn vriendin uit West-Afrika te laten invliegen. Ook zijn er klachten over racisme, seksisme en misbruik van gelden in Congo. De WHO doet onderzoek naar alle aantijgingen, die het vertrouwen lokaal geen goed doen.
Lees ook:
Wantrouwen hindert de bestrijding van ebola in Congo
Argwaan jegens hulpverleners, onwetendheid en angst zitten de aanpak van de dodelijke ebola-epidemie in Congo dwars, ziet ebola-expert Hilde De Clerck.
Nieuw ebola-vaccin blijkt zeer effectief
Het eerste experimentele vaccin tegen ebola blijkt uitstekend te werken. Het vaccin is ‘vrijwel 100 procent’ effectief, meldt de Wereldgezondheidsorganisatie WHO na een proef onder bijna zesduizend mensen in Guinee.