Maxime Verhagen: Huizen aardgasvrij maken kan best betaalbaar
Burgers hoeven niet wakker te liggen van de kosten voor het gasvrij maken van hun huis, zegt Maxime Verhagen, voorman van Bouwend Nederland.
Het kabinet kan een positief, aanlokkelijk verhaal uitdragen over de betaalbaarheid van het Klimaatakkoord, zegt Maxime Verhagen. Onterecht spitst de discussie zich nu toe op hoge kosten, aldus de voorman van Bouwend Nederland en voormalig CDA-minister van economische zaken. “Den Haag heeft die kostendiscussie laten ontsporen. Iedereen is gaan muiten over het Klimaatakkoord. Terwijl de juiste boodschap is: We dwingen burgers niet tot uitgaven die ze niet kunnen opbrengen.”
Verhagen doelt vooral op verduurzaming van alle 7 miljoen huizen. Die moeten aardgasvrij worden, net als scholen, ziekenhuizen en kantoren. Nieuwbouw dient sinds juli 2018 al gasloos te worden opgeleverd. Het idee dat bestaande huizen ook direct aan de beurt zijn is een eigen leven gaan leiden, zegt Verhagen. Hierdoor domineren verzet en zorgen, maatschappelijk en politiek. Verhagen: “Dat is jammer. De politiek heeft het Parijs-akkoord getekend en heeft een verantwoordelijkheid om de doelen te realiseren.” Het Rijk moet regie nemen en wetten klaarmaken, zegt hij.
Een bouwer kan niet zomaar binnenvallen, isoleren, zonnepanelen plaatsen en dan de rekening sturen
Met die oproep dient Verhagen, als voorzitter van de bouwlobby, ook het belang van zijn sector. Die kan geld verdienen aan het verbouwen van huizen tot ze energieneutraal zijn. Dat gaat niet zonder draagvlak. “Een bouwer kan niet bij iemand binnenvallen, isoleren, zonnepanelen plaatsen en dan de rekening sturen. Dan zeggen de bewoners: Dank je de koekoek.”
Schaal
Huizen per stuk aardgasvrij maken werkt sowieso slecht, zegt Verhagen. “We hebben schaal nodig, een aanpak per wijk.” Daarbij moet de financiering zo uitpakken, zegt Verhagen, dat huiseigenaren en huurders geen hogere maandlasten krijgen. Dat kan, als een bank of instantie de isolatie, duurzame pompen of zonnepanelen voor een huis voorfinanciert. De maandelijkse aflossing daarvan kan ‘lastenneutraal’, dankzij de lage energiekosten.
Het Klimaatakkoord schetst zo’n aanpak ook, maar wettelijk moet de politiek dit nog mogelijk maken. Zo moeten er nieuwe regels komen die toestaan dat een duurzame bouwlening op het huis rust en niet op de bewoner privé. Met zo’n ‘huisgebonden financiering’ blijft verhuizen mogelijk. Verder moet er een loket komen voor informatie over duurzaam wonen, zegt Verhagen. “Mensen moeten ergens terecht kunnen met alle vragen.”
Duurzame woontechniek is nog duur, erkent Verhagen. De prijs van duurzame techniek, zoals warmtepompen en warmtenetten, moet uiteindelijk nog flink omlaag, zegt hij. Dat lukt volgens hem als gemeenten, die in 2021 met klimaatplannen komen, grote tenders gaan uitschrijven om wijken in een klap aardgasvrij te maken. Bouw- en installatiebedrijven kunnen daarop bieden. Die concurrentie en schaal moet kosten drukken. De oud-minister vergelijkt dit met de succesvolle kostendaling van windmolens op zee, ook te danken aan aanbestedingen. Verhagen: “Grote tenders leveren ook snelheid op”.
Faseren
Wel moet Nederland ruim de tijd nemen voor de energietransitie, zegt Verhagen. De mondiale Parijs-doelen gelden voor 2050. “We moeten faseren. De ene wijk kan aardgasvrij worden in 2030, andere in 2040 of pas in 2050. Tot die tijd blijven we aardgas gebruiken.” De Groningse gaskraan sluit wel in 2030, maar buitenlands gas blijft de komende decennia nog bruikbaar, zegt Verhagen. Stadswarmte, geothermie, groen gas, warmtepompen zijn stapsgewijs schone alternatieven. “Uiteindelijk ook waterstof, dat geef ik je op een briefje.”
Het Klimaatakkoord noemt de huursector als ‘startmotor’ voor aardgasvrij wonen. Het Rijk maakt daar 500 miljoen euro voor vrij. Verder worden 27 wijken, als proef, met subsidie gasloos. Verhagen: “De lessen daarvan gaan landelijke kosten drukken”. Op 13 maart presenteren de landelijke planbureaus een doorrekening van het Klimaatakkoord.
Lees ook:
Het kan: je huis vergroenen met een klein budget
Wie denkt dat verduurzaming slechts is weggelegd voor progressieve tweeverdieners met een koophuis, moet in Eindhoven gaan kijken. Huurders van naoorlogse sociale woningen houden per saldo 640 euro óver nu hun huizen geïsoleerd en gasloos zijn.
In aantocht: een financiering die huiseigenaren zonder kosten van het gas af helpt
In Heerhugowaard loopt een unieke proef, die grote delen van Nederland kan helpen om woonwijken aardgasvrij te maken. Voor het eerst krijgen eigenaren van koopwoningen, in een buurt met verder huurhuizen, van een corporatie het aanbod om gezamenlijk energieneutraal te worden.
Een warm huis dankzij waterstof? Delftse studenten zijn proefkonijn tijdens experiment
‘Groene’ waterstof kan in de toekomst huizen verwarmen zonder dat er aardgas aan te pas komt. Maar werkt het wel?In Delft en Rozenburg beginnen ze ermee.