Veel geld maakt niet gelukkig
Maakt geld gelukkig? Duidelijk is dat helemaal geen geld hebben of te weinig om rond te komen ellendig is. Het is heel moeilijk om gelukkig te zijn als je ieder dubbeltje drie keer moet omdraaien, voordat je het kunt uitgeven.
Maar hoe zit het mensen die niet arm zijn maar rijk? Maakt veel geld gelukkig? Kun je zeggen dat de mens gelukkiger wordt, naarmate hij meer geld heeft? Hoe rijker des te gelukkiger?
Nee, natuurlijk niet. Anders zouden Jeff Bezos, de eigenaar van Amazon, Microsoft-oprichter Bill Gates en de investeerder Warren Buffet extatisch gelukkig moeten zijn. Ik geloof niet dat ze ongelukkig zijn, maar veel gelukkiger dan de gemiddelde mens zien ze er ook niet uit. Geld maakt dus in die zin niet gelukkig. Je moet er een bepaalde hoeveelheid van hebben en daarboven maakt het niets meer uit, maar gaat het om heel andere dingen.
Als ik toch maar...
Het is een simpele waarheid. Maar op de een of andere manier krijgen heel veel mensen dit eenvoudige inzicht niet tussen de oren. De geldzucht tiert welig. Rijkdom fascineert. Over rijkdom wordt gedroomd. Oh, als ik toch maar rijk was, dan zou ik….dan kon ik….. dan was ik echt gelukkig!
De frauderende miljonair-bankier komt na ruim een jaar gevangenisstraf tot inkeer
Vorig jaar, in 2018 dus, verscheen er een buitengewoon interessante documentaire over dit fenomeen, getiteld ‘Generation Wealth’. In de documentaire volgt de maakster Lauren Greenfield vele mensen die het grote geld najagen, of liever gezegd najoegen. Want de zucht naar geld brengt leegte en dat zien we uiteindelijk ook in de documentaire.
De frauderende miljonair-bankier komt na ruim een jaar gevangenisstraf tot inkeer. Huilend vertelt hij dat het leven met geld nep is en dat het om de waardevolle dingen gaat, zoals genieten van een simpel diner met je echtgenote. Ook de veel verdienende zakenvrouw die alles had opgeofferd om zoveel mogelijk geld te vergaren, komt tot inkeer: ze wordt op haar 48e nog moeder (via een surrogaatmoeder) en leert langzaam de juiste prioriteiten te stellen.
Illusies
En dan de pornoactrice, ook die wijst uiteindelijk het grove geld af. Ze wil tot de essentie komen van wie ze is, liever arm dan rijk. Het zijn indringende portretjes. Confronterend ook, omdat de meesten van ons zich zullen herkennen in de geportretteerden. De droombeelden en illusies in hun hoofden zitten ook in de hoofden van velen van ons.
Ook ik dacht ooit dat ik pas geslaagd was als ik veel geld zou verdienen. Ik had een internationale baan en het ging lekker. Maar ik kan je vertellen: er was nooit genoeg. Er moest altijd meer. Die altijd onrustige zucht naar meer, ook dat zag je terug in de documentaire. Als je dat niet meer hebt, hou je opeens veel tijd en energie over voor het wezenlijke in het leven. Echte aandacht schenken aan je familie en vrienden. Boeken lezen, muziek luisteren, bidden, koken, eten. Enzovoorts.
Hij heeft geen tijd, omdat hij dertig jaar geleden voor het grote geld is gegaan in de advocatuur
Mijn man kent iemand die sinds zijn studententijd een uitgesproken filosofische belangstelling heeft. Hij heeft inmiddels een schitterende bibliotheek verzameld. Maar hij heeft niets gelezen. Hij heeft geen tijd, omdat hij dertig jaar geleden is gegaan voor het grote geld in de advocatuur.
Hij is inmiddels partner op een groot kantoor en verdient tonnen. Maar hij staat iedere avond zuchtend voor zijn boekenkast.
Naema Tahir is jurist en schrijver. Voor Trouw schrijft ze om de week een column. Haar andere columns vindt u hier.