Er zijn weinig zaken die zo breed zijn uitgemeten in de media. Verschillende tapes met daarop een scheldende en tierende Holleeder vonden hun weg naar de tv-studio's, en dinsdag was daar de opname van het gesprek met Peter R. de Vries.
Er is daarnaast vrijwel geen culturele vorm te bedenken die niet is losgelaten op het proces tegen Holleeder. Vanaf donderdag draait het om de realiteit, die gaat over moord en nabestaanden die op gerechtigheid hopen.
De tribunes worden vaker dan eens door Nederlandse acteurs bezocht. De zittingszaal is een inspiratiebron voor acteurs die voor toneel of televisie in de huid van Sonja, Astrid of Willem Holleeder kruipen.
Het verschil met de rechtszaak is dat het oordeel in de diverse kunstvormen over Holleeder vaak al is geveld; discussiepunten in de rechtszaal worden als feiten gepresenteerd. Een bedenkelijk 'hoogtepunt' zijn de doodskisten op het toneel tijdens het stuk Judas. Dat zijn er flink meer dan het aantal moorden waar Holleeder voor terechtstaat.
OM en rechtbank niet blij met excessieve aandacht voor rechtszaak
Rechtbankvoorzitter Frank Wieland heeft Holleeder tijdens dit proces al meerdere malen gerustgesteld. Ook de rechter werd onaangenaam verrast door het uitbrengen van het boek Judas. "En over bijkomende berichtgeving in de media halen we onze schouders op."
Een mening die ook het Openbaar Ministerie is toegedaan; de zaak moet in de rechtszaal gevoerd worden. Vanaf donderdag brengt het OM zijn visie naar voren.
Holleeder verdacht van betrokkenheid bij zes moorden
Dan draait het om de zeer serieuze verdenking van zes moorden en twee onvoltooide levensdelicten, met als slachtoffers Cor van Hout (2003), Willem Endstra (2004), Kees Houtman (2005), John Mieremet (2005) en Thomas van der Bijl (2006).
Allen beginnen als zijn vriend of zakenpartner en zouden zijn overleden door invloed van diezelfde Holleeder.
Robert ter Haak overlijdt omdat hij op het moment dat Van Hout wordt doodgeschoten voor een Chinees restaurant in Amstelveen naast het doelwit staat. David Denneboom is in het bijzijn van Endstra en raakt zwaargewond als hij in zijn knie wordt geschoten.
OM overtuigd van rol Holleeder bij liquidaties
De dodelijke slachtoffers hebben nog iets gemeen: allemaal wezen ze alvast naar Holleeder, voor het geval ze komen te overlijden. Geen hard bewijs in een rechtszaal, maar wel een overtuiging die het OM is gaan delen. Niet alleen op basis van deze woorden, maar ook op basis van de bijna duizend ordners aan onderzoek en het horen van meer dan 230 getuigen, met als exponenten de twee kroongetuigen: de zussen Holleeder, zijn ex-vriendin en De Vries.
Het is aan het OM om betekenis te geven aan al deze verklaringen en wat er die vijftig zittingen is besproken in de rechtszaal. Welke waarde hebben de onthullingen die zijn gedeeld via de media? Hoe hard is het bewijs dat Holleeder meerdere moorden heeft uitgelokt in een crimineel milieu, waar dit soort opdrachten niet op een briefje worden verstrekt?
Wat is de waarde van de opnamen?
Ze gaan de waarde bepalen van alle opnamen die Astrid Holleeder heeft gemaakt van de gesprekken met haar broer. Betogen dat de moeilijk verstaanbare gedeelten op deze tapes komen door het fluisteren van Holleeder die iets te verbergen heeft. En de rechtbank erop wijzen dat Holleeder weigerde namen te noemen van personen die zijn beweringen kunnen onderschrijven als hij zijn onschuld probeert aan te tonen.
Onderzoek voor het kantoor van Willem Endstra na zijn liquidatie in 2004. (Foto: ANP)
De vermeende connectie met de moordcommando's
De officieren van justitie gaan de connectie tussen Holleeder en de personen rond middelpunt Jesse R., zoals kroongetuigen Fred Ros en Peter La Serpe, benadrukken; alle drie veroordeeld voor betrokkenheid bij de moorden op Houtman en Van der Bijl.
Het OM zal Holleeder in relatie brengen met de verdachten die worden omschreven als de 'groep-Alkmaar' of een moordcommando. Mannen die na eerder te zijn vrijgesproken, in hoger beroep terechtstaan voor betrokkenheid bij de liquidatie van Endstra. Mannen die ten tijde van de moord op Mieremet in Thailand in dat land verbleven.
Dit in combinatie met de verklaringen van de zussen Holleeder en ex-vriendin Sandra den Hartog, die allen beweren dat Holleeder verschillende moorden tegenover hen heeft opgebiecht.
Bestond het veelgenoemde driemanschap?
Er gaat gesproken over het veelgenoemde driemanschap dat zou hebben bestaan uit Holleeder, Soerel en de in 2011 geliquideerde Hillis; een volgens justitie criminele organisatie met het oogmerk om moorden te plegen.
Soerel, die is veroordeeld tot levenslang voor zijn rol bij de moorden op Houtman en Van der Bijl. Een vonnis van het gerechtshof in Amsterdam, dat stelde het oordeel niet te kunnen uitspreken zonder ook de naam van Holleeder als betrokkene te noemen.
Strafeis wordt op 1 maart uitgesproken
In een vier dagen durend requisitoir zal het OM met de slotsom komen hoeveel bewijs er daadwerkelijk is voor de betrokkenheid van Holleeder bij de genoemde verdenkingen.
Een stellige overtuiging is namelijk wel wat anders dan een feit, zoals gepresenteerd door verschillende scenarioschrijvers voor toneel en televisie. Al lijkt er weinig twijfel dat de eis op 1 maart levenslang zal zijn.