Die mooie solitude heeft me verlaten

Probeer eens een krant of blad open te slaan zonder een bezorgde alarmkreet over deze moderne plaag tegen te komen. Vorige week las ik in de Jouster Courant hoe men in Joure de strijd tegen deze moderne ziekte denkt aan te gaan. 

Speciale bril

Studenten hebben daar een speciale bril ontworpen, een virtual-realitybril, die de drager ervan in een virtuele wereld projecteert. Vraag me niet hoe het precies werkt, want van dat artikel kon ik geen chocola maken. Feit is dat zeven ouderen uit de gemeente De Fryske Marren bereid zijn gevonden aan het experiment te mee te doen... door een verzonnen wereld op hun neus te zetten.

De vraag of je midden in een overbevolkt mierennest kunt vereenzamen, lijkt tegenwoordig dus een dooddoener. Het is juist de hypeconcentratie van mensen in kille steden, trompetteren deskundigen in vereenzaming, die de vervreemding extra voelbaar maakt. En met de toenemende vergrijzing zal dit alleen maar verergeren. 

Tot voor kort kon ik het gedoe rond eenzaamheid meestal met schouderophalen begroeten. Alleen-zijn is voor mij altijd het toppunt van beschaving geweest. Ver van groepsverplichtingen en andermans zweetlucht. Ja, een tikkeltje misantroop ben ik misschien ook wel. Niet dat ik mensen verafschuw in een anti-sociale reflex, maar een individualist ben je van huis uit en al bij je geboorte.

Georges Moustaki hielp me ook mijn afwijking te accepteren door ooit een ode aan eenzaamheid te componeren met als refrein: 

‘Non je ne suis jamais seul
avec ma solitude.’

Mijn gehele journalistieke leven, op de eerste vier jaar na, heb ik als correspondent, freelancer en columnist buiten redacties doorgebracht. Een stuk tikken is een eenzame bezigheid, die concentratie en stilte vereist. En als ik vroeger toch naar Parijs moest voor een redactievergadering, kreeg ik al hartkloppingen bij het betreden van het bruisende krantengebouw.

Militaire dienst

Alles goed beschouwd zijn vooral die twaalf maanden militaire dienst de enige die een smet op mijn hang naar afzondering en isolement vormen: in groepsverband eten en slapen was een beproeving. Lang heb ik gedacht dat je vrijheid pas goed kan proeven als je ergens alleen staat met enkel je gedachten. Is er bovendien iets lekkerder dan in een leeg en stil huis alleen voor jezelf te koken?

‘Tot voor kort’ schreef ik hierboven, want vorige week was Geliefde voor haar werk drie dagen weg. Iets dat de laatste twintig jaar toch zeer regelmatig gebeurde. Maar nu was het lege en stille huis geen feest. Het was in een rattenval veranderd. En die heen weer tegen muren botsende rat, dat was ik. Af en toe probeerde ik met mijn hond in discussie te raken, maar hij gaf nergens een antwoord op. Toen werd het me duidelijk: die mooie ‘solitude’ van Moustaki heeft me verlaten. Het eerste teken dat je oud wordt, komt altijd als een verrassing.

Drie keer per week schopt Sylvain Ephimenco in Trouw heilige huisjes omver.