Milieubeweging wil Shell dwingen te stoppen met fossiele brandstof

Bijna de voltallige Nederlandse milieubeweging sleept Shell voor de rechter. Zeven milieuorganisaties willen de oliereus, als één front, dwingen om te stoppen met olie en gas. De aanhoudende fossiele koers van Shell veroorzaakt ernstige klimaatschade, zeggen ze. Hiermee zou Shell in strijd handelen met mensenrechten en het Parijs-akkoord. De rechter moet ingrijpen, zegt de milieubeweging.

Milieudefensie kondigde al in 2018 een ‘klimaatzaak’ tegen Shell aan. Daarbij sluiten Greenpeace, de Waddenvereniging, Fossielvrij NL, Both Ends, Action Aid en Jongeren Milieu Actief (Milieudefensie’s jongerentak) zich nu aan als mede-eiser, maken ze vandaag bekend. De organisaties roepen hun achterban op om persoonlijk mede-eiser te worden. Al ruim 13.000 burgers sloten zich aan.

Bedrijfskoers

In een brief aan de directie van Shell kondigen de zes milieuorganisaties vandaag aan dat ze meedoen met de rechtszaak van Milieudefensie. Een ‘groene koerswijziging’ bij Shell, door alle fossiele energie uit te bannen vóór 2050, is volgens hen nodig “voor toekomstige generaties en ter bescherming van mens en milieu”. Shell krijgt, zoals juridisch verplicht, vier weken de tijd om te reageren. Op 5 april opent de milieubeweging de zaak dan echt, met zittingen bij de Haagse rechtbank.

Dat het oliebedrijf die rechtszaak nog afwendt door toezeggingen lijkt ondenkbaar. Want nadat Milieudefensie de rechtszaak in 2018 aankondigde, wees het bedrijf alle aantijgingen van de hand. De zaak is ‘niet gegrond’, reageerde de oliegigant. Shell doet naar eigen zeggen voldoende aan duurzame activiteiten, zoals biobrandstof en zonne- en windenergie.

Bovendien is het volgens Shell niet aan een rechter om te oordelen over zijn bedrijfskoers. Het bedrijf zei dat de milieuorganisatie verdeeldheid zaait met de rechtszaak, terwijl Shell de Parijs-doelen steunt en voorziet in de energievraag van de samenleving. De klagers zien dat andersom. Shell zou niet leveren wat huizen en bedrijven vragen, maar als dominant energiebedrijf het duurzame energie-aanbod beperken.

Shell wist van gevaren

Shell doet volgens de milieubeweging loze groene beloften, omdat het concern het leeuwendeel van zijn geld blijft investeren in olie en gas. De klagers denken een sterke zaak te hebben. Ze putten hoop uit de gewonnen rechtszaak over het klimaat van Urgenda tegen de staat. Ook buitenlandse klimaatzaken geven de milieubeweging hoop op succes. Vorige week verbood een Australische rechter de opening van een kolenmijn, omdat die klimaatschade zou geven. Niettemin is het aanklagen van een multinational voor milieuschade een nieuwe stap. Zeker omdat de eis geen schadevergoeding is, maar een andere bedrijfskoers.

De advocaat van de milieuclubs Roger Cox, die eerder Urgenda bijstond, zegt goede gronden te hebben voor een kansrijke aanklacht. Hij wil ook interne Shell-documenten gebruiken, onthuld door De Correspondent, waaruit bleek dat het bedrijf al decennia wist van de gevaren van fossiele energie. “Shell kende alle klimaatrisico’s, maar heeft niets gedaan”, zei hij op een juristencongres. “Daar gaan we in de dagvaarding op tamboeren.”

Van de wereldwijde CO2-uitstoot zou 2 procent komen door Shells olie- en gasverkoop. Hiermee is het bedrijf groot genoeg om juridisch aansprakelijk gesteld te worden, denkt Cox, omdat de invloed van de  energiereus “zo gruwelijk groot” is.

Lees ook:

Weduwen stellen Shell aansprakelijk voor ophanging van hun mannen

Meer dan 23 jaar later zoeken vier weduwen nog steeds gerechtigheid, onder wie Esther Kiobel en Victoria Bera. “Het zit in mijn lijf, in mijn stem. Mijn leven wordt hierdoor bepaald. Ik kan er nog steeds niet goed over praten”, zegt Victoria Bera.

Klimaatzaak tegen Shell is tegelijk een publiekscampagne

Milieudefensie sleept Shell voor de rechter. Uniek aan deze zaak is dat het gaat om nog te verwachten klimaatschade, door olie- en gasprojecten. Iedereen kan mede-eiser worden.