Iran viert 40 jaar Islamitische Republiek met vertonen van nieuwe langeafstandswapens
Honderdduizenden Iraniërs zijn maandag de straat op gegaan om de 40ste verjaardag van de Islamitische Republiek te vieren. In Teheran greep de regering de gelegenheid aan om de nieuwste langeafstandsraketten te demonstreren terwijl burgers met vlaggen zwaaiden en de leuzen riepen die al tijdens de revolutie van 1979 klonken; ‘dood aan Amerika,’ ‘dood aan Israël’.
Op een podium in Teheran zei president Hassan Rouhani dat Irans aartsvijanden, Israël en de Verenigde Staten, niet zullen slagen ‘in hun pogingen om Iran met sancties te verslaan’. ‘De aanwezigheid van al deze mensen op straat vandaag laat zien dat de onheilsplannen van onze vijanden zijn mislukt’, zo riep hij strijdvaardig.
Op straat vierden burgers uitbundig de islamitische revolutie die leidde tot de val van de Amerika-gezinde Sjah Mohammad Reza Pahlavi. Mensen droegen portretten rond van ayatollah Khomeini die veertig jaar eerder op 1 februari van zijn ballingschap in Frankrijk terugkeerde om tien dagen later de macht over te nemen. In Teheran zei oud-strijdster Parivash Fakheri tegen persbureau AP dat ze zo weer de revolutie zou verdedigen. ‘Ik weet dat er economische problemen zijn, maar dat staat los van onze revolutie.’
De veertigste verjaardag van de Iraanse Republiek komt op een dieptepunt. In november voerde de Amerikaanse president Donald Trump opnieuw economische sancties in nadat hij eerder al het nucleaire akkoord met Iran uit 2015 naar de prullenbak had verwezen. De EU verzet zich tegen de sancties omdat het gelooft dat Iran zich wel aan het akkoord houdt en door de sancties juist geprovoceerd wordt om er weer vanaf te wijken. De EU heeft daarom een uitweg gevonden voor Europese bedrijven die actief zijn in Iran om onder de Amerikaanse sancties uit te komen. Maar begin dit jaar voerde ook de EU beperkte sancties in omdat Iran verdacht wordt van terroristische activiteiten. Zo wordt Iran er in Nederland van verdacht twee Iraanse tegenstanders van het regime te hebben geliquideerd.
Amerikaanse bases
De langeafstandsraketten die Iran ontwikkelt bereiken een afstand van meer dan 1000 kilometer, ver genoeg om Israël of Amerikaanse militaire bases in de regio te bereiken. Iran ontkent dat ze kunnen worden uitgerust met kernkoppen. ‘We vragen geen toestemming voor welke raket dan ook aan niemand’, zei Rouhani. Wel zei hij dat Iran zich constructief blijft opstellen naar de internationale gemeenschap.
De toon van een commandant van de Revolutionaire Garde was aanzienlijk feller. ‘We zullen Israëlische steden tot de grond toe afbreken als de Verenigde Staten ons aanvallen’, zo zei Yadollah Javani, plaatsvervangend hoofd volgens de staatsnieuwszender IRNA op een ander podium. ‘De VS hebben het lef niet om een enkele kogel af te vuren ondanks al hun militaire vertoon. Maar als ze het doen, branden we Tel Aviv en Haifa tot aan de grond toe af.’
Economische crisis
Iran kampt met de grootste economische crisis in decennia. Vorig jaar gingen burgers in groten getale de straat op om te protesteren tegen de gestegen kosten voor levensonderhoud. Vooral de prijs van vlees is geëxplodeerd sinds Trump nieuwe sancties heeft ingevoerd. Maar de Iraanse economie is ook structureel verzwakt door slecht bestuur, corruptie, dalende olieopbrengsten en als gevolg gebrek aan harde valuta.