Het is onwaarschijnlijk dat een Arabische Lente voet aan de grond zal krijgen in Soedan
De volkswoede die op 19 december in Soedan ontvlamde over de hoge prijzen van brood, benzine en andere dagelijkse levensbehoeften, heeft al aan 45 personen het leven gekost. Honderden activisten, onder wie artsen, advocaten, journalisten en oppositieleiders, zijn gearresteerd.
Ook familieleden worden naar verluidt opgepakt en geïntimideerd. Onlangs is de dochter van Sasiq al-Mahdi, de leider van oppositiepartij Umma en premier van Soedan totdat Omar al-Bashir in 1989 een staatsgreep pleegde, opgepakt.
De volksopstand is de grootste in de bijna dertig jaar dat Bashir aan de macht is. Onder zijn bewind stagneerde de economie en werd de vrijheid van burgers beknot door een streng islamitische regime. ‘Die hebben er nu genoeg van’, zegt Peter Knoope, Midden-Oosten- en terrorisme-expert bij onderzoeksinstituut Clingendael. ‘Ze hebben een afkeer van de religieuze onderdrukking door de regering en willen afstand van het wahabisme dat Bashir vanuit Saoedi-Arabië heeft overgenomen.’
De kans dat de revolutie slaagt acht Knoope klein. ‘Op internationale steun hoeven de opstandelingen niet te rekenen. De wereld is wel een illusie armer na de Arabische revoluties elders. Het is wrang voor de bevolking van Soedan, maar ik vrees dat Bashir deze opstand gewoon gaat overleven door nog repressiever op te treden. Het wordt een kwestie van wie de langste adem heeft.’
Bashir die door het Internationaal Strafhof in Den Haag wordt gezocht wegens oorlogsmisdaden in Darfur, weigert de verkiezingen die voor volgend jaar gepland staan, te vervroegen. In Egypte, waar hij onlangs was om steun te zoeken, bagatelliseerde hij de omvang van de opstand. Volgens de president proberen ‘buitenlandse krachten’ het idee van een Arabische Lente in Soedan te planten om het land te destabiliseren. De president heeft inmiddels steun geworven bij zijn oude en nieuwe ‘Arabische’ vrienden, waaronder zowel Saoedi-Arabië als Qatar.
Kwetsbare positie
Westerse landen houden zich afzijdig en hebben de regering alleen verzocht de burgerrechten te respecteren. De Europese Unie bevindt zich in een precaire positie aangezien ze Bashir de afgelopen jaren 200 miljoen euro heeft betaald om migranten richting Europa tegen te houden.
De Rapid Support Forces, ordetroepen die zich eerder schuldig maakten aan de oorlogsmisdaden in Darfur, die langs de grens zijn ingezet met Europees geld, worden nu ingezet tegen demonstrerende burgers. ‘Je ziet nu hoe kwetsbaar de EU zich heeft gemaakt met haar anti-migratiebeleid’, aldus Knoope.
President Bashir heeft burgers betere economische vooruitzichten beloofd. Soedan voelt nog altijd de pijn van de afscheiding van het olierijke Zuid-Soedan in 2011. Het nieuwste land ter wereld verviel kort daarna in een burgeroorlog waardoor de inkomsten uit olietoevoer via de in Soedan gelegen pijpleidingen wegvielen. Ook hebben Amerikaanse sancties als reactie op de mogelijke steun aan terroristische organisaties de economie twintig jaar lang ernstig geschaad. Het leger staat vooralsnog achter de regering.
Lees ook dit interview met Soedanese zanger Mo Ali:
Soedanese reggae-held vraagt asiel aan in Nederland na bedreigingen
Zanger Mo Ali, de Bob Marley van Soedan, is naar Nederland gevlucht. Aanhangers van het regime bedreigen hem met de dood. In Soedan waar een volksopstand is uitgebroken, wordt Ali gezien als gids voor de jeugd.