De vijf warmste jaren ooit gemeten? 2014, 2015, 2016, 2017 en 2018
Vorig jaar was een tandje minder warm dan 2017, maar nog altijd het op drie na warmste jaar sinds de metingen in 1880 begonnen. Dat hebben de Nasa en de Amerikaanse overheidsdienst voor klimaatwetenschap NOAA gezamenlijk bekendgemaakt. Het is nu ongeveer een graad warmer op aarde dan aan het eind van de 19de eeuw.
De warmte was ongelijk verdeeld: zo was het in 2018 in het noorden van de VS zelfs wat koeler dan halverwege de vorige eeuw. Veel warmer was het vooral in het Midden-Oosten, Europa en delen van Afrika. Bovendien warmt vooral het noordpoolgebied snel op: zo’n twee tot drie keer sneller dan elders, met als gevolg het smelten van steeds grotere stukken poolkap in de zomer.
Al met al bestaat de topvijf van warmste jaren ooit gemeten nu uit de vijf meest recente jaren: 2015, 2016, 2017, 2018 en 2014. Dat het lijntje wat op en neer wiebelt hoort erbij, onderstreepte klimaatwetenschapper Deke Arndt van NOAA op een telefonische persconferentie. ‘Het is zoiets als op en neer springen terwijl je op een roltrap omhoog staat. De hobbels en dalen in de grafiek komen door de variabiliteit in het systeem. Maar de beweging over de langere termijn is omhoog, en die wordt aangedreven door broeikasgassen.’
Zelfs ‘een beetje saai’, vindt Geert Jan van Oldenborgh van het KNMI de nieuwe jaarcijfers. ‘Dit ligt allemaal keurig op de trendlijn, precies wat we verwachten’, zegt hij. Alle kans dat de grafiek volgend jaar weer wat scherper stijgt, denkt hij. Eind 2018 was er immers een kleine El Niño in de Stille Oceaan, een weerfenomeen dat de wereldtemperatuur altijd wat opdrijft. ‘En je mag verwachten dat volgend jaar ook weer wat warmer wordt’, zegt Van Oldenborgh.
Vorig jaar kenmerkte zich door natuurrampen waarin de stuwende hand van het klimaat steeds meer zichtbaar is, zoals hittegolven in Zuid-Europa en Australië, bosbranden in de VS en overstromingen in Azië. Hoewel dergelijke gebeurtenissen nooit afzonderlijk aan het klimaat zijn toe te schrijven, wordt de kans erop wel groter naarmate het warmer wordt op aarde.
De twee Amerikaanse overheidsdiensten presenteren hun temperatuurmetingen doorgaans al half januari, maar zijn dit jaar wat later vanwege de ‘shutdown’, de sluiting van de Amerikaanse overheid door bevriezing van de overheidsbegroting. Beide instituten baseren zich op het middelen van de gegevens van duizenden meetstations op land, op zee en op de polen.
Dat het NOAA een fractie lager uitkomt dan Nasa, komt doordat men de temperatuur iets anders berekent. De nieuwe metingen komen nauw overeen met die van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO), die ook woensdagmiddag werden gepresenteerd.
Himalaya-gletsjers smelten
In de Himalaya gaat het smelten deze eeuw hard, bleek eerder deze week uit een nieuw rapport. Een overzicht in zes vragen.
Vergeet die 1,5 graad nou maar
Een recent rapport laat er geen twijfel over. Weinig kans dat we de doelstelling van Parijs nog halen.