Column: Enige vraag in ontmoeting met moslim is: wie is Jezus
Bernhard Reitsma is hoogleraar aan de VU voor de bijzondere leerstoel kerk in de context van de islam. Hij schrijft op deze plaats maandelijks een column.
Het kwam toch wel even hard aan. Een degelijk christen met een echt gereformeerde achtergrond, oud-PVV’er en fanatiek islambestrijder, Joram van Klaveren, wordt moslim. Dat was voor christenen even slikken.
De EO had vorige week maandag de primeur, en Tijs van den Brink, die het nieuws bracht, was verbijsterd. Ook de hoofdredacteur van deze krant, Sjirk Kuijper, reageerde in het radioprogramma Dit is de Dag op het ‘breaking news’ en sprak met Joram. Hij kon er niet goed bij.
Ik weet niet of het toeval is, of hemelse ironie, maar de naam ‘Sjirk’ is in dit verband wel opmerkelijk. ‘Sjirk’ is in de islam namelijk de enige zonde die nooit vergeven kan worden: geloven dat er meerdere goden zijn. En dat is nu net wat verschillende moslims christenen verwijten, omdat ze geloven in de drie-enige God; voor Joram was het een onoverkomelijk struikelblok.
juiste perspectief
De bekering van Joram voelde voor orthodoxe christenen als een kleine nederlaag van het christendom, voor sommige moslims juist als overwinning voor de islam. Daarbuiten leefde het veel minder. Er was een korte mededeling op het NOS Journaal, Wilders reageerde met twee zinnen en voor Trouw had het niet meer nieuwswaarde dan dat Piet Paulusma SBS6 moet gaan verlaten. Daarmee zet Trouw het wel even weer in het juiste perspectief.
Raakt het mij dan niet, dat iemand van christen moslim wordt? Natuurlijk raakt het mij. Ik geloof dat alleen Christus ons het echte leven met God kan geven. Maar raakt het mij meer dan al die tieners en volwassenen die de afgelopen jaren geruisloos uit onze christelijke gemeente in Ermelo zijn vertrokken? Niet omdat ze zich tot de islam hebben bekeerd, maar omdat God niet meer relevant was en hun leven ook zonder Hem gewoon doorging. In verhouding raakt mij dat zelfs meer, want het gaat om veel grotere aantallen dan die enkele ‘christen’ die moslim wordt.
Wat ik opvallend vond, was dat veel christenen in hun reactie alles uit de kast haalden om te bewijzen dat de islam toch niet zo mooi is als Joram deed geloven. De islam is wél slecht en demonisch; de islam onderdrukt wél vrouwen; mensen die de islam verlaten, hebben het wél moeilijk en de islam kent wél veel geweld.
Ik vermoed dat Joram er niet echt heel gevoelig voor is. Hij heeft zijn eigen – postmoderne – vorm van islam gevonden en die is beter behapbaar dan zijn christelijke traditie. Als er al andere interpretaties zijn, dan is dat jammer. Voor hem is de ‘negatieve’ islam niet de ware islam.
competitie
Dit is in het gesprek dus ook helemaal niet waar het om gaat. Is de islam slechter dan het christendom omdat er tradities zijn die vinden dat mannen vier vrouwen mogen trouwen? Of is de islam slechter omdat het meer geweld zou kennen? Is een geweldloze democratische islam dan geen probleem? Wat bepaalt of een religie beter is of niet? Dat is de valkuil waar ook veel christenen vandaag invallen. Toch een soort competitie: welke religie is nu beter?
De enige vraag die er echt toe doet in de ontmoeting met moslims is: Wie was Jezus? Was hij wie hij zelf zei te zijn of niet. Was hij God zelf, de koning in wie God terugkeert tot zijn wereld om een einde te maken aan onrecht en gebrokenheid, aan de zonde en de dood, of niet? Al het andere is secundair.
Laten we geen karikaturen maken van moslims en de islam. Dat keert zich uiteindelijk tegen het evangelie. Dat blijkt wel bij Joram van Klaveren. Het is ook niet nodig. Christus is zo onvoorstelbaar geweldig en liefdevol. Wij hoeven ‘alleen maar’ iets van zijn genade te weerspiegelen.
Vooral dat ontdekte Nabil Qureshi, toen hij van moslim christen werd. Hij schreef Ik zocht Allah, maar vond Jezus. Ik lees Jorams boek, maar het zou van lef getuigen als Joram met mij Qureshi’s boek zou willen lezen. Krijgen we vast een heel interessant gesprek.
