De YouTube-sterren van reactionair rechts
Op videoplatform YouTube staan duizenden video’s met een extremistische boodschap. Hier brengen we de populairste kanalen van ‘reactionair rechts’ in kaart - een universum dat zich kenmerkt door een felle afkeer van progressieve waarden.
We verzamelden duizenden videokanalen met een rechtse inslag, plus de kanalen waar zij op geabonneerd zijn of naar verwijzen. Daar zitten neonazistische, conservatieve of libertarische kanalen bij, zoals ReasonTV (400.000 abonnees), maar ook het populaire progressief linkse kanaal The Young Turks (4,2 miljoen abonnees). Rechtse vloggers volgen namelijk hun ideologische tegenpolen, een ‘enemy they love to hate’.
Hoe groter de stip van een videokanaal, des te meer reactionair rechtse kanalen erop geabonneerd zijn. Voor de overzichtelijkheid laten we alleen de onderlinge verbanden van de honderd populairste kanalen zien en zetten we alleen kanalen op de kaart die meer dan tienduizend abonnees hebben en die minstens een miljoen maal bekeken zijn.
De reactionair rechtse kanalen zijn onderling verbonden door hun gemeenschappelijke hekel aan het feminisme, diversiteit en linkse media. En in de extreemste hoeken ook antisemitisme en wit superioriteitsdenken. Ze verwijzen vaak naar elkaar en rechtse YouTube-sterren werken ook geregeld samen. Die reclame over en weer kan kijkers gemakkelijk steeds verder een radicale hoek in trekken.
De gehele reactionair rechtse ruimte, en in het bijzonder de subgroep rechtsboven op de kaart, heeft een grote afkeer van zogenoemde social justice warriors – progressieve mensen die meer diversiteit en gelijkheid willen, maar dat volgens rechts op zo’n totalitaire manier eisen dat het tot een volledige onderwerping aan politieke correctheid zou leiden.
Sommige kanalen, zoals ShoeOnHead (1,1 miljoen abonnees), publiceren een onophoudelijke stroom aan video’s waarin ze het doorgeslagen ‘diversiteitsgezeur’ van social justice warriors hekelen.
De Brit Sargon of Akkad (ruim 900.000 abonnees) is ook een belangrijke speler in dit domein. Hij werd in 2014 groot door ‘Gamergate’, een massale online treitercampagne tegen vrouwelijke game-ontwikkelaars die voor meer diversiteit en minder seksisme in de gamecultuur pleitten. Sargon of Akkad trok fel van leer tegen deze vrouwen en hij moet nog altijd weinig hebben van feminisme en diversiteit.
De groep van ‘Men Going Their Own Way’ (mgtow) gaat nog een stap verder en zweert vrouwen letterlijk af. Kanalen als Thinking-Ape (6,5 miljoen keer bekeken) lijken een vrouwloos bestaan filosofisch te rechtvaardigen, maar de trefwoorden bij de video’s verraden veel agressie jegens vrouwen (‘gold digging whores’).
We vinden hier ook de ‘involuntary celibates’, ofwel incels, die onvrijwillig seksloos zijn. Hun bekendste boegbeeld is Elliot Rodger, een getroebleerde Amerikaanse twintiger die in 2014 zes mensen en zichzelf doodde. De video met zijn motief die hij even daarvoor op YouTube plaatste - hij wilde vrouwen straffen omdat ze hem hadden afgewezen - ging viraal.
In een ander deel van de reactionair rechtse ruimte delen de kanalen een sterke afkeer van immigratie of juist een voorkeur voor wit superioriteitsdenken. De Canadees Stefan Molyneux (ruim 900.000 abonnees) is hier een van de populairste YouTube-sterren. Hij gelooft dat zwarte mensen vanwege hun genen een lager IQ hebben. Na zijn bezoek aan Polen eind vorig jaar stelde hij dat de monocultuur van het ’99% blanke land zonder criminaliteit’ iets is om te koesteren.
We vinden in deze hoek ook twee vrouwelijke YouTube-sterren. De Amerikaanse Brittany Pettibone (116.000 abonnees), die van leer trekt tegen migranten, werd vorig jaar de toegang tot Engeland ontzegd omdat ze zou aanzetten tot haat. En de Canadese Lauren Southern (bijna 700.000 abonnees) reist de halve wereld rond om ook buiten YouTube om te spreken over de vermeende gevaren van massa-immigratie en de ‘witte genocide’.
Lauren Southern maakte lang deel uit van het Rebel Media-imperium (ruim 1,1 miljoen abonnees), een groep kanalen die zich tegen immigratie en de islam richten. De Britse anti-islam activist Tommy Robinson is ook een ster uit de Rebel- stal. Hij werd de held van extreem-rechts nadat hij vorig jaar de orde verstoorde bij een rechtszaak tegen een groep islamitische loverboys.
Red Ice TV (300.000 abonnees, ook populair in Nederland) en David Duke, de oud-voorman van de Ku Klux Klan, verspreiden ook antisemitisch materiaal. En de tot orthodox christen bekeerde jood Brother Nathanael geeft geregeld af op zijn oud-geloofsgenoten.
Ze grenzen daarmee aan kanalen die grossieren in antisemitische complottheorieën, zoals KnowTheTruthTv en de beroemde David Icke (meer dan 500.000 abonnees). De populairste video van KnowTheTruthTv gaat over de ‘joodse financiële almacht’ in Amerika en is al ruim een miljoen keer bekeken. Verder vinden we hier complotdenkers die geloven dat geheime genootschappen als de Illuminati en de New World Order (NWO) de wereld besturen.
Samen met nieuwskanalen die beweren de ‘echte’ feiten over migratie of de islam te brengen – ‘unscripted analysis of The Matrix we live in’, volgens Truthstream Media – heeft Russia Today (RT) ook een prominente plek in deze hoek. Deze tv-zender wordt door de Russische staat gesponsord en wordt er vaak van beschuldigd misleidende propaganda te verspreiden.
Wat opvalt is dat de reactionair rechtse videokanalen vaak geabonneerd zijn op meer reguliere kanalen, die kritisch staan tegenover de maatschappij of populaire cultuur (bijvoorbeeld h3h3Productions) en kanalen in het atheïstische domein.
De atheïstisch/seculiere kanalen zetten zich veelal af tegen religie in het algemeen en soms de islam in het bijzonder. Amazing Atheist (1 miljoen abonnees) publiceert daarnaast ook anti-feministische en anti-social justice video’s, die miljoenen keren bekeken zijn. De Britse komiek Pat Condell is, mede door veelvuldige promotie op GeenStijl, ook in Nederland populair vanwege zijn anti-islam video's.
Zogenaamde bloodsports – urenlange live-debatten tussen controversiële vloggers – zijn ook populair in de reactionair rechtse YouTube-ruimte. Een van de bekendste, over de ‘biologische eigenschappen van witheid’, vond begin 2018 plaats tussen Sargon of Akkad en Richard Spencer. De voorzichtig kritische Sargon was geen partij voor de doorgewinterde witte nationalist. Kijkers die voor het eerst over Spencer’s denkbeelden hoorden reageerden instemmend.
Maar rechtse YouTube-sterren die het minder professioneel aanpakken zijn soms ook ware beroemdheden, ondanks de lowbudgetkwaliteit van hun video's. De populaire alt-right vlogger Styxhexenhammer666 (bijna 350.000 abonnees) geeft vaak politiek commentaar in een opengeknoopt leren jasje en voor een rommelige achtergrond met slechte belichting.
VERANTWOORDING
We brachten de reactionair rechtse YouTube-ruimte in kaart door een uitgebreide lijst op te stellen van populistische, extremistische en radicale organisaties met een rechtse inslag. Hiervoor gebruikten we informatie van politicologen, antifascisme-organisaties en de media. Met het YouTube Data Tool zochten we vervolgens uit op welke kanalen zij weer geabonneerd zijn en wie ze aanraden bij de 'featured channels'. Het resulterende netwerk is een momentopname van 18 december 2018 en 24 januari 2019.
Deel dit verhaal