Haal IS-moeders en kinderen terug
Dat Nederlandse IS-vrouwen en hun kinderen in Syrië leefden, in IS gebied of in kampen, was hun eigen schuld. Geen sprake van dat de Nederlandse regering hen zou willen terughalen. Veel te gevaarlijk, niet alleen voor degenen die hen moesten ophalen, maar ook vormden de vrouwen en hun kinderen zelf een te groot risico als potentiële terroristen.
Dit stellige standpunt, een klein jaar geleden nog verwoord door premier Rutte, is gelukkig meer en meer ter discussie komen te staan. Minister Grapperhaus overweegt een plan om de kinderen en hun moeders terug te halen. Dat er daarbij van Koerdische kant hulp is aangeboden maakt de terughaaloperatie minder riskant, al geldt dat officieel niet als argument.
Vorig jaar mei werd bekend dat (toen) zo’n 175 kinderen van Nederlandse moeders in IS-gebied verblijven, deels in kampen. De kinderen werden gezien als risicofactor. Hen terughalen gold als het importeren van tijdbommen. Deze keiharde opstelling riep op zijn minst vragen op. Kleine kinderen van twee, vier of acht jaar als tijdbommen? Grootouders van deze ‘kalifaatkinderen’ uitten in de media hun zorg over de toekomst van hun kleinkinderen en hun verlangen om hen in Nederland een veilig leven te bieden met school, vriendjes en een huisarts in de buurt. Die verhalen legden het dilemma bloot. Een lastige afweging tussen enerzijds de nationale veiligheid en anderzijds de verantwoordelijkheid voor kinderen die door domme beslissingen van hun Nederlandse ouders in een uitzichtloze situatie zijn terechtgekomen en die wel hun hele leven nog voor zich hebben. De kinderombudsman pleitte eerder al voor het terughalen van die kinderen en jongeren.
Gevaarlijke bagage
De verantwoordelijkheid die Nederland heeft voor deze kinderen moet zwaarder wegen dan het eigen-schuldprincipe. Wie moet dan hun rechten verdedigen?
In een rechtszaak drong het Openbaar Ministerie vorig voorjaar ook aan op georganiseerde terugkeer, juist met het oog op veiligheid. Daar zit ook een logica in: door ze naar Nederland te laten komen, houdt justitie zicht op hen. Als ze in Syrië blijven, verdwijnen ze hoe dan ook uit beeld. Dan is niet uitgesloten dat ze ooit weer in Nederland opduiken, wellicht met gevaarlijke bagage.
Bij beslissingen om IS-vrouwen en hun kinderen terug te halen naar Nederland moet de veiligheid uiteraard een serieus punt van overweging zijn. Het hanteren van een leeftijdscriterium kan daarbij zinnig zijn, naast een grondig onderzoek naar hoe zij in de Nederlandse samenleving kunnen reïntegreren. Maar kinderen van Nederlandse IS-strijders aan hun lot overlaten, dat kan echt niet.
Het commentaar is de mening van Trouw, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren. Meer commentaren leest u op trouw.nl/commentaar.
Lees ook:
Koerden vrezen Turkije, nu de VS Syrië gaan verlaten
De Amerikaanse president Trump denkt dat hij binnen een week zijn troepen terug zal trekken uit Syrië. In Qamishli zijn de Koerden er niet gerust op. “Als ze vertrekken dreigen de Turken hier binnen te vallen.”