Rechter: gemeente Utrecht mag ambtenaren niet ‘lozen’ uit besparingsdrift

Wat de voormalig ambtenaren van de gemeente Utrecht te wachten stond, is voor de leek nog best een ingewikkelde kwestie, beaamt advocaat Mariska Aantjes. Het doorschuiven van het dienstverband naar een externe partij zelf is namelijk niet het probleem. Waar het mis gaat is de beperkte periode - 1 tot 1,5 jaar - dat de werknemer overgenomen wordt door het arbeidsmobiliteitsbureau, dat hem of haar moet begeleiden naar een nieuwe baan. ,,Het kan zo zijn dat er in die periode geen werk voor je wordt gevonden. Dan is het de vraag of je nog wel recht hebt op een WW-uitkering: als je bij het arbeidsmobiliteitsbureau geen werk verricht, is er dan immers wel sprake van een arbeidsovereenkomst die afloopt?’’ 

En ook al krijgen ex-ambtenaren na deze periode wel een WW-uitkering, dan is het maar de vraag of ze daar zo blij mee moeten zijn. ,,Die WW-uitkering is minder voordelig dan die je normaal gesproken krijgt na een ontslag als ambtenaar. Het bedrag is minder hoog en je krijgt de uitkering minder lang uitbetaald’’, vertelt Aantjes. ,,Er is zelfs een hele business omheen ontstaan. Die arbeidsmobiliteitsbureaus werven gemeentes met beloftes dat ze zo op de WW-kosten kunnen besparen.’’ 

Maar het geld dat de gemeente uitspaart met deze constructie, moet ergens vandaan komen, zegt Aantjes. ,,Het gaat om heel veel geld, dat nu uit het WW-potje voor niet-overheidswerkgevers moet komen. De instanties hebben zo misschien een sluitend budget, maar de hele maatschappij betaalt de prijs. Als er tegenwoordig zoveel gedoe is over de verdeling van maatschappelijke middelen, dan moet dit ook niet kunnen.’’

Aantjes zwengelde de discussie over de constructie met arbeidsmobiliteitsbureaus enkele jaren geleden al aan in haar blog. ,,Het is misschien maar een klein dingetje, maar de gevolgen zijn voor de ambtenaren groot. Zo’n zelfde constructie wordt bij veel gemeentes en andere overheidsinstanties gebruikt, maar geen haan kraait ernaar. Misschien omdat de mensen die het overkomt niet zo goed begrijpen wat er gebeurt.’’   

Voor het eerst heeft de rechter zich uitgesproken over de kwestie. De gemeente Utrecht moet een andere oplossing vinden, is het oordeel. Aantjes: ,,De enige die van deze constructie voordeel heeft, is de gemeente, en dat is in strijd met het eigen beleid waarin staat dat het belang van de werknemer voorop moet staan. Ze zullen het op een andere manier moeten aanpakken.’’    

Wervingsbureau Het Publieke Domein, dat het kort geding aanspande tegen de gemeente, is tevreden over de uitspraak. ,,Het is onacceptabel om zo met je medewerkers om te gaan. Overheden moeten goed voor hun ambtenaren zorgen, zeker in deze tijden van krapte’’, zegt directeur Rennie Hooi. ,,Soms zijn er andere oplossingen mogelijk, bijvoorbeeld het daadwerkelijk vast in dienst nemen van ambtenaren.’’

Een woordvoerder van de gemeente Utrecht verklaarde eerder tegen vakblad Binnenlands Bestuur dat de gemeente de medewerker voorop stelt en een construct zoekt waarbij ‘in bepaalde gevallen’ een passende uitkomst wordt gevonden. ‘En alleen als de medewerker ermee instemt. Hij mag zelf het bureau dat hem gaat begeleiden kiezen.’

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!