Koerdische hulp bij terugkeer Nederlandse IS-vrouwen
De Koerden in Noord-Syrië reiken Nederland de hand. Zij willen vrouwen en kinderen van Nederlandse IS-strijders naar de grens begeleiden.
De Syrisch-Koerdische politicus Fanar al-Gaet is bereid om de Nederlandse vrouwen en kinderen van IS-strijders de Turkse of Iraakse grens over te helpen. Nederland zou hen vanuit daar kunnen laten terugkeren naar Nederland.
De onderminister van buitenlandse zaken van het (semi-)autonome gebied, dat in handen is van de Koerdisch-Arabische beweging SDF, lijkt daarmee tegemoet te komen aan de Nederlandse regering. Minister Grapperhaus (justitie) zei vorige week dat hij samen met Koerdische strijdgroepen naar manieren zoekt om moeders en kinderen die zich bij IS hebben aangesloten terug te laten keren.
Het is treurig om te zien dat de Nederlandse regering niet zijn verplichtingen ten opzichte van zijn burgers nakomt
In een gesprek met Trouw laat Gaet niet alleen weten bereid te zijn tot hulp, maar ook dat hij boos is op Nederland. Hij begrijpt niet waarom de Nederlandse vrouwen en kinderen van IS-strijders, die in zijn regio (Noord-Syrië) worden opgevangen in kampen, niet allang terug in Nederland zijn. “Een land als Nederland respecteert mensenrechten en internationale wetten. Maar het is treurig om te zien dat de Nederlandse regering niet zijn verplichtingen ten opzichte van zijn burgers nakomt.”
Kampen
Koerdische en Arabische strijders hebben honderden buitenlandse IS-strijders opgepakt en tegelijk een groot aantal van hun familieleden opgevangen in kampen. In die kampen zitten in ieder geval zes, maar mogelijk zo’n twintig Nederlandse vrouwen en hun kinderen.
De buitenlandse vrouwen kunnen niet allemaal terug, want veel landen weigeren hun burgers terug te nemen of daarbij te helpen. Volgens Gaet is dat gevaarlijk, hij voorziet instabiliteit in zijn regio. “Nu kunnen we de kampen waar ze zitten nog goed beveiligen. Maar als er een Turkse invasie komt, of een invasie van wie dan ook, is alles mogelijk.” Een van de zorgen is dat IS–cellen familieleden gaan bevrijden.
Momenteel zijn er nog tweeduizend Amerikaanse militairen in Syrië, die lokale milities steunen bij de strijd om het laatste stukje kalifaat, nog maar zo’n vijf vierkante kilometer. Maar als dat gebied bevrijd is, wil Trump de troepen naar huis halen. Turkije heeft gedreigd vervolgens deze grotendeels Koerdische regio binnen te vallen.
Van de veertig landen die Gaet benaderde om de eigen mensen terug te halen, werken er maar enkele mee. Rusland en Indonesië bijvoorbeeld. Frankrijk zegt er mee bezig te zijn. Maar de terugkeer van IS-strijders en hun familieleden wordt belemmerd door wetgeving in een aantal landen. “Erger is dat sommige landen van hun eigen burgers het paspoort hebben afgenomen, zodat ze niet meer legaal terug kunnen”, zegt Gaet. “En nog verdrietiger is het dat sommige landen alleen kinderen terug willen halen en de moeders hier laten. Hoe kunnen ze van ons verwachten dat we kinderen van moeders scheiden?”
Hij vindt dat zowel de kinderen als de vrouwen onschuldig zijn. Al hebben ze wel zorg en rehabilitatie nodig. “Ze hebben de wapens niet tegen ons opgenomen. Ze zijn burgers, alleen maar familie van IS-leden.”
Berechting
Maar wat als er vrouwen bij zijn die bijvoorbeeld lid waren van de religieuze politie van IS? Gaet vindt dat zo iemand dan berecht moet worden. Maar niet hier. De autonome noordoostelijke Syrische regio kan er zelf niks mee. “Ze zijn geen Syriërs, dus we hebben er geen jurisdictie over.”
De lokale regering heeft wel voorgesteld om internationale IS-strijders (niet de familieleden) in Syrië te berechten, vertelt hij. “Wij hebben aan de Amerikaanse gezant William Roebuck voorgesteld om hier een internationaal tribunaal te maken. Sommige landen kwamen met smoesjes dat zoiets niet kan.” Een van de problemen is dat deze Syrische regio zichzelf ‘autonoom’ heeft verklaard, maar geen soevereine staat is.
Ook zegt hij: “Als we in een stabiele situatie zouden zitten en er voldoende financiën zouden zijn voor het rehabiliteren van deze vrouwen en kinderen, dan zouden we overwegen ze hier te houden. Dan zouden we die mensen in onze maatschappij laten integreren.”
Gaet weet niet wat Nederland huiverig maakt. “De meeste van deze mensen worden blijkbaar niet helemaal als Nederlander gezien, omdat ze van Afrikaanse of Arabische afkomst zijn. Discriminatie dus. Vreemd trouwens dat jullie niet in staat zijn geweest hen te laten integreren.”
Lees ook:
Het kan verkeren: de Koerden vragen nu Assad om hulp
Nu de Amerikanen weggaan uit Syrië, zijn Koerden bang dat Turkije oprukt. Ze zoeken steun bij het regime van de Syrische president Assad.
Druk op minister opgevoerd om IS-vrouwen
De rechter vindt dat de overheid alle moeite moet doen voor de terugkeer van zes IS-vrouwen naar Nederland, zodat ze hier berecht kunnen worden. De uitspraak geeft een van hun vaders hoop dat ook zijn twee kleindochters dan meekomen.
Jihadkinderen komen mogelijk toch naar Nederland, Nederlandse vrouw overleden in opvangkamp
Het kabinet zoekt naar mogelijkheden om Nederlandse moeders en hun kinderen die zich bij Islamitische Staat in Syrië hadden aangesloten terug te halen.