Trump ontmoet Kim opnieuw, komen er nu hardere afspraken?
Op 27 en 28 februari kijken de Amerikaanse president Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim elkaar weer recht in de ogen. De in Vietnam geplande top, die Trump vannacht tijdens de State of the Union aankondigde, is bedoeld om de vage beloftes uit het akkoord van Singapore concreter maken.
"De eerste top heeft niet geleid tot een serieus verdrag", zegt Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden. "Ook niet tot afspraken over ontwapening en ook niet tot verbetering van de mensenrechten."
Denuclearisatie was het speerpunt van de top in juni vorig jaar. Ondanks de vele werkbezoeken en verdere onderhandelingen tussen de regeringen in Washington en Pyongyang is er van ontmanteling van het Noord-Koreaanse kernwapenprogramma nog geen sprake.
'Spreiding raketprogramma'
Een recent rapport van VN-experts stelt zelfs dat het atoom- en raketprogramma nog volledig intact is. Het lijkt er volgens de onderzoekers ook sterk op dat de opslag- en testlocaties over het land worden verspreid. Daarnaast beschuldigt het VN-panel Noord-Korea van het proberen te verkopen van wapens aan groeperingen en landen in Afrika en het Midden-Oosten.
De grootste winst van het onderhandelingsproces is dat het regime geen nieuwe rakettesten of kernwapentesten heeft uitgevoerd. "Zeker als je dat vergelijkt met 2017, toen werd er elke maand wel iets getest", zegt correspondent Marieke de Vries. Het regime claimt dat ze de atoomtestlocatie Punggye-ri zelfs hebben vernietigd. Maar de vraag is wat die claim waard is zonder internationale controle.
Het toelaten van onafhankelijke controleurs, dat is waar de VS op lijkt in te zetten bij de top van eind deze maand in Vietnam. Dan kan er eindelijk worden getoetst op ontwapening. In ruil daarvoor is Amerika bereid om Noord-Korea economisch op weg te helpen. Op wat voor manier is nog onduidelijk.
De grote vraag is of Amerika ook bereid is de zware sancties tegen het land af te zwakken. Iets waar buurland Zuid-Korea overigens voorstander van is. Tot nu was het deels opheffen van de sancties voor Washington D.C. onbespreekbaar, tot woede van Noord-Korea. De Vries: "Wij doen al van alles en Amerika doet daar niets voor terug, klonk het bij vlagen uit Noord-Korea."
Pyongyang benadrukte dan dat alle Amerikaanse gevangenen in Noord-Korea (vier in totaal) waren vrijgelaten. En dat het stoffelijk overschot van 55 Amerikaanse soldaten, die zijn gesneuveld in de Koreaanse Oorlog in de jaren vijftig, zijn teruggestuurd naar Amerika. In ruil daarvoor werden vanuit Noord-Koreaanse perspectief 'slechts' de militaire oefeningen in Zuid-Korea tijdelijk opgeschort.
Er zal vast een of ander mooi verdrag uit de tweede top komen om Noord-Korea te ontwapenen, maar dat gaat niet gebeuren.
Dankzij de onderhandelingen met de VS staat het Noord-Koreaanse regime er volgens Breuker veel sterker voor dan een aantal jaar geleden. Als gesprekspartner van het machtigste land ter wereld wordt Kim Jong-un nu wereldwijd serieus genomen.
"Er zal vast een of ander mooi verdrag uit de tweede top komen om Noord-Korea te ontwapenen, maar dat gaat niet gebeuren." Kernwapens zijn voor het regime onmisbaar om zichzelf in stand te houden, benadrukt de hoogleraar. Hij denkt dat Kim in Vietnam de suggestie zal wekken dat er water bij de wijn wordt gedaan. Met als resultaat tijdwinst en een verbeterde economische situatie, zonder daadwerkelijk te ontwapenen.
Het is onwaarschijnlijk dat het regime ooit afstand zal doen van zijn kernwapens, zeiden ook de chefs van de Amerikaanse inlichtingendiensten in januari tijdens een hoorzitting in de Senaat. "Die kernwapens zijn het enige waarom Amerika aan tafel zit met Noord-Korea", zegt De Vries.
'Allebei wat gegeven'
Ondanks die kleine kans op denuclearisatie zijn de vooruitzichten voor de naderende top volgens De Vries wel beter dan de vorige keer. Nu is er namelijk al maanden van tevoren onderhandeld op topniveau. "Met zo'n voorbereiding lijkt het er veel meer op dat beide kanten bereid lijken tot verdere stappen. Met het mogelijk verlichten van sancties tegenover het toelaten van internationale controleurs. Dan hebben ze allebei weer wat gegeven."
