Wéér een pietenprotest, nu tegen Swarte Pyt

Als Sint Piter zaterdag aanmeert aan de Nieuwe Kade in Grouw (Fries: Grou), lijkt dat verdraaid veel op de jaarlijkse aankomst van Sinterklaas in de rest van Nederland. Ook Piter heeft een mijter, baard en staf. Het verschil: deze Sint heeft geen rode, maar een witte mantel, en geen wit, maar een zwart paard. Ook loopt er in zijn gevolg geen hele stoet pieten, maar slechts één Zwarte Piet mee. Wat dan wel weer hetzelfde is als afgelopen november: ergens langs de route zal een groep demonstranten actie voeren tegen die Swarte Pyt.

De organisatie achter dat protest, de actiegroep Kick Out Swarte Pyt (KOSP), bestaat uit dezelfde mensen die afgelopen november al actie voerden tijdens de Sint-intochten in Leeuwarden en Groningen. Zij vinden ook Swarte Pyt een racistische karikatuur. Pyt is in Grouw volledig zwart geschminkt, heeft een pruik met zwarte krullen op, zijn lippen zijn rood gestift. ,,Waarom we naar Grouw komen? We willen het onderwerp het hele jaar op de agenda hebben, niet alleen in november”, zegt woordvoerder Dimitri Knobbe van KOSP.

Burgemeester Ferd Crone van Leeuwarden, waar Grouw onder valt, heeft liever dat de actievoerders in gesprek gaan met het Sint Pitercomité, dan dat ze komen demonstreren. De burgemeester overlegde met beide partijen. ,,De inzet was: geen demonstratie, maar wel een overleg de komende maanden tussen beide partijen over het uiterlijk van Swarte Pyt in 2020.” Demonstreren tijdens de intocht is namelijk nogal lastig, vindt Crone. ,,Het is een klein dorp en de rol van de kinderen tijdens de intocht is ook groot: er is maar één Piet.  De kinderen zouden er dus nogal snel last van hebben, terwijl het een kinderfeest is. Ik zou graag willen dat iedereen de loopgraven dichtgooit en samen gaat praten.”

De loopgraven zijn  vooralsnog open.  KOSP is van plan hun actie van aanstaande zaterdag door te zetten, ze kregen niet het idee dat er veel beweging aan de andere kant zat. Er werd één keer eerder gedemonstreerd in Grouw, in 2016. ,,Toen waren er vooral mensen uit Rotterdam, nu ligt het initiatief echt in het Noorden”, zegt Knobbe. 

De demonstraties afgelopen november leverden ook tegendemonstraties op, in Leeuwarden en Eindhoven werden demonstranten belaagd. In 2017 werd in Friesland een bus vol actievoerders op de snelweg tegen gehouden. Ook nu is er weerstand en komen er mogelijk tegendemonstraties, meldt KOSP Crone: ,,We blijven praten met alle partijen.” Vanavond is er een informatiebijeenkomst in het dorp. Daar zal ook het Sint Pitercomité een toelichting geven, het comité heeft tot nu toe nog niet gereageerd.

Waarom Sint Piter, een traditie van vele decennia,  overigens nu pas aankomt? De een vertelt dat Sinterklaas ooit Grouw vergat in december, waarop zijn broer dat twee maanden later goed kwam maken. De ander stelt dat het gaat om een oud voorjaarsfeest, dat ooit werd gevierd uit de naam van Sint Petrus. Dat is de beschermheilige van Grouw, dat van oudsher een vissersdorp is.