Verdwenen miljoenen en nog steeds geen tram. Wat ging er mis met de Utrechtse Uithoflijn?
Naar de Uithoflijn werd in Utrecht reikhalzend uitgekeken. Die voorpret is inmiddels verdronken in een beerput.
De problemen rond de Uithoflijn blijven zich opstapelen voor opdrachtgevers provincie Utrecht en gemeente Utrecht. Donderdag staat opnieuw een spoeddebat in de agenda van de Statenleden. De gemeenteraad volgt over twee weken. Een publicatie over ‘verdwenen miljoenen’ vormt de aanleiding, samen met een accountantsverklaring die de provinciale financiën gijzelt. Vijf vragen over een tramlijntje dat uitgroeide tot hoofdpijndossier.
Wat is er ook alweer misgegaan bij de aanleg van de Uithoflijn?
Allereerst hadden er al sinds begin 2018 zestien trams per uur moeten rijden tussen het Utrechtse stationsgebied en universiteitscampus De Uithof. Naar verwachting willen in 2020 dagelijks 60.000 mensen de campus bereiken. Een ruime verdubbeling ten opzichte van het aantal reizigers in 2017. De trams hadden vanaf vorig jaar het hoognodige alternatief moeten zijn voor de nu al overvolle bussen.
In januari vorig jaar bleek dat het vertraagde bouwproject minstens 84 miljoen euro meer gaat kosten dan begroot. Het gevolg was een serie kritische rapporten over het gebrek aan overzicht door de vele ingehuurde managers en de vermeende belangenverstrengeling tussen ambtenaren en projectontwikkelaar Bam. Te midden van alle commotie hield VVD-gedeputeerde Jacqueline Verbeek-Nijhof (mobiliteit) de eer aan zichzelf en diende haar ontslag in.
Waarom zijn er morgen nieuwe spoeddebatten?
AD Utrechts Nieuwsblad schreef vorige week dat Bam zo’n 10 miljoen euro van de provincie heeft ontvangen zonder dat duidelijk is wat het bedrijf voor dat geld doet.
De regionale krant baseert de artikelen op gesprekken met een klokkenluider en vertrouwelijke documenten. In die vertrouwelijke documenten maakt een door de provincie Utrecht ingehuurde kostendeskundige gehakt van de onderbouwing van een aantal rekeningen van Bam. Volgens de deskundige heeft de aannemer onder meer loonkosten opgevoerd voor personeel dat niets deed.
Alle problemen rond de Uithoflijn zorgen er bovendien voor dat de provincie de jaarrekening over 2017 nog niet heeft opgestuurd naar het Rijk. De provincie had dit uiterlijk in december moeten doen. “Die deadline is niet gehaald”, zegt een woordvoerder van EY, de huisaccountant van de provincie. De reden: de controle is extra complex door de onderzoeken naar vermeende belangenverstrengeling en niet onderbouwde betalingen aan Bam.
Komt de provincie in de problemen door het te laat inleveren?
Zolang de jaarrekening niet is opgestuurd naar de minister, moet de provincie de broekriem aanhalen. Uiterlijk een half jaar krijgt Utrecht niet de gebruikelijke rijkssubsidie van 4,4 miljoen euro per week, maar slechts 1,8 miljoen euro.
Ik vind dat iedere euro die hieraan is uitgegeven moet kunnen worden verantwoord
Wat vindt de oppositie ervan?
Daar sijpelt het vertrouwen steeds meer weg. Maandagavond eiste de voltallige Statenoppositie opnieuw een onafhankelijk onderzoek. Ditmaal naar een voorgenomen nieuwe overeenkomst tussen Bam en de provincie over het nog resterende werk voor de Uithoflijn. De oppositie wil dat die deal niet doorgaat totdat er duidelijk is wat er waar is van de vermeende ‘verdwenen miljoenen’. Met die eis zullen ze donderdag het spoeddebat in gaan.
In de gemeente belooft het net zo goed vuurwerk te worden. Oppositielid Marijn de Pagter (VVD) opperde op de lokale radio begin deze week om het zwaarste middel in te zetten dat de gemeenteraad heeft: de raadsenquête. “Ik vind dat iedere euro die hieraan is uitgegeven moet kunnen worden verantwoord”, zei De Pagter.
Gaat die tram eigenlijk ooit rijden?
Hij rijdt al. Zij het zonder passagiers en slechts sporadisch, in de nacht. De infrastructuur is af en de ritten gelden als technische test. In de tweede helft van februari gaan de proeftrams ook overdag rijden om te controleren of de hulpdiensten, onderhoudsmonteurs en verkeersleiding klaar zijn voor de nieuwe tramlijn.
Lees ook:
Utrecht doet aangifte wegens lekken over de Uithoflijn
De Gedeputeerde Staten van Utrecht doen aangifte van schenden van geheimhouding over de aanleg van de Uithoflijn. Aanleiding zijn vertrouwelijke rapporten over het geplaagde infrastructuurproject die zouden zijn gelekt naar de pers.
De Utrechtse bus 12 maakt overuren wegens mysterieuze tramperikelen
De Uithoflijn van Utrecht CS naar de campus had drie jaar geleden al moeten rijden. Over de vertraging wijzen alle betrokkenen naar elkaar. Intussen wurmen duizenden studenten zich dagelijks in bus 12.