Opnieuw filmen omstanders reanimatie: ‘Hulp verlenen wordt onmogelijk gemaakt’

Een 77-jarige man moest gistermiddag rond half zes worden gereanimeerd en zat op dat moment in de tram in de Ferdinand Bolstraat in Amsterdam. Volgens de politie ontstond er paniek in de tram. Hoewel hulpdiensten snel ter plaatse waren, werd het levensreddende werk ze bijna onmogelijk gemaakt doordat mensen helemaal opgingen in hun foto- en filmactiviteiten, schrijft de politie op Facebook. Agenten zijn verbaasd over hoeveel mensen er stonden te fotograferen en te filmen tijdens hun werk. 

Bizar genoeg stopten mensen niet op verzoek van de agenten. ,,Zelfs nadat wij mensen fysiek aan de kant hadden geduwd, nam snel iemand anders de vrijgekomen plek in”, schrijft de politie. Het slachtoffer is uiteindelijk met een hartslag afgevoerd naar het ziekenhuis. De hulpverleners hopen dat de omstanders zichzelf nog eens achter hun oren krabben en zich indenken hoe het is als een naaste van hen op die manier wordt gefilmd, schrijft de politie. ,,Besef dat hulpverleners hierdoor het werk bijna onmogelijk wordt gemaakt.’’

Het is bij lange na niet de eerste keer dat omstanders van een reanimatie of ongeval hun mobieltje erbij pakken om de boel te filmen, tot grote ergernis van de de hulpverleners. Maar een publiekscampagne van het Rode Kruis ten spijt, een kentering in deze ‘trend’ lijkt er nog niet. ,,We weten nog niet wat het effect is van onze campagne, maar dit soort voorvallen laten zien dat het erg belangrijk is hier blijvend aandacht aan te besteden”, zegt woordvoerder Iris van Deinse.

Wellicht dat er later een filmpje wordt gemaakt naar Duits voorbeeld, waarin het gedrag van een stel filmende jongeren pijnlijk wordt afgestraft als blijkt dat ze de camera hebben gericht op de hulpverlening van de moeder van één van hen. Een meer confronterende aanpak dan de vrij milde toon die in de Rode Kruis-campagne nu wordt aangeslagen. ,,We zeggen nu: het is geen filmmoment, help liever mee. De Duitse methode zien we pas als een optie als blijkt dat de huidige campagne te weinig effect heeft", zegt Van Deinse. 

Sire, onder meer bekend om reclames over omgangsvormen, heeft het onderwerp op het lijstje staan als mogelijk thema voor een nieuwe campagne. ,,Vanuit de samenleving hebben wij dit aangedragen gekregen en het filmen van ongelukken en reanimatie is zeker iets waarvan wij vinden dat het niet kan", zegt projectmanager Yvonne Markman. Maar het lijstje mogelijke onderwerpen is lang - in april hakt de stichting de knoop door.

Overigens is de situatie in Duitsland anders: daar is het verboden om hulpbehoevenden zonder hun toestemming te fotograferen of te filmen. De boete daarvoor kan oplopen tot duizend euro. In Nederland wordt door de politiek gesproken over het strafbaar stellen van het filmen van mensen in zo'n kwetsbare situatie. CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg heeft een initiatiefwetsvoorstel aangekondigd. 

Hoewel de filmende omstanders zeer hinderlijk zijn, vindt de politie zo’n verbod niet nodig, zegt woordvoerster Mireille Beentjes. ,,Als een omstander de aanwijzingen van een agent niet opvolgt, kunnen we al ingrijpen.” De korpsleiding ziet meer heil in bewustwording bij mensen. ,,Daarom moedigen we individuele agenten ook aan om hun verhaal te delen, om te laten zien hoe het hun werk in de weg zit.”