Pensioenplan moet ex behoeden voor ellende

Als het aan de pensioenfondsen ligt, kan een scheiding pas worden uitgesproken als er goede afspraken zijn gemaakt over de verdeling van de pensioenen. ,,Het pensioen is na het huis vaak het grootste vermogensbestanddeel dat verdeeld moet worden'', aldus Mandy Ros van de Pensioenfederatie, de koepel van pensioenfondsen.

In de praktijk wordt er vaak niets geregeld. De scheidende echtelieden hebben wel andere dingen aan hun hoofd, zoals de omgangsregeling met de kinderen. Ook bij de scheidingsprofessionals is vaak geen aandacht voor het pensioen.

De huidige situatie gaat uit van verevening. Dat wil zeggen dat de ex-partner recht heeft op de helft van het pensioen. Daar zitten wat haken en ogen aan. Zo krijgt de ex-partner zijn of haar deel pas uitgekeerd wanneer de ander met pensioen gaat. Bovendien moeten scheidende partijen wel binnen een bepaalde periode melden bij het pensioenfonds dat er sprake is van verdeling van het pensioen. Gebeurt dit niet, dan krijgt de ex-partner niet automatisch zijn of haar deel uitbetaald. Om dat alsnog te regelen, is er vaak weer contact nodig met de voormalige partner, en dat is niet altijd wenselijk.

In een nieuw wetsvoorstel wordt de verdeling automatisch geregeld. Als er geen andere afspraken worden gemaakt over de verdeling, krijgt de ex-partner de helft van het pensioen dat tijdens het huwelijk of samenwonen is opgebouwd. Dat heet conversie. Het verschil met nu is dat die verdeling direct wordt doorgevoerd bij de pensioenuitvoerder. De ex-partner kan ook zelf bepalen wanneer het pensioen ingaat. Hij of zij is niet langer afhankelijk van het moment waarop hun ex met pensioen gaat.

Op papier lijkt het goed geregeld in de toekomst. Toch pleit de Pensioenfederatie voor een verplicht pensioenplan. ,,Als de partners niets regelen bij scheiding volgt er conversie. Die is onomkeerbaar'', aldus Ros.

In de huidige situatie gebeurt de verdeling van de pensioenen op initiatief van de scheidende echtelieden. Straks gaat die verdeling automatisch, tenzij andere afspraken worden gemaakt. Die moeten tijdig worden doorgegeven aan de pensioenuitvoerder. De conversie kan na het uitspreken van de scheiding niet meer worden teruggedraaid. ,,Afwijkende afspraken moeten dus tijdig worden gemeld bij de pensioenuitvoerder'', waarschuwt de Pensioenfederatie.

Dat kan een hoop gedoe opleveren, vreest de Pensioenfederatie. Scheidingsprofessionals kunnen met een claim worden geconfronteerd, omdat ze bij een scheiding niet hebben gewezen op de mogelijke gevolgen voor het pensioen. En de pensioenuitvoerders krijgen boze en teleurgestelde klanten aan de telefoon. Dat willen ze voorkomen.

Met een verplicht pensioenplan bespreken de partijen straks expliciet wat de mogelijkheden zijn en wat de financiële consequenties zijn van elke keuze. Op het jaarlijks pensioenoverzicht staat straks weliswaar hoe hoog het pensioen wordt na de conversie, maar veel mensen lezen dat overzicht niet. Als direct duidelijk is welk gat er in het pensioen wordt geslagen na een scheiding, kunnen mensen nog zelf maatregelen nemen dat tekort aan te vullen.