Kom met je schouders van die vloedplanken af
De Nederlandse identiteit is gevormd door onder meer watersnoodrampen, las ik donderdag in een mooi stuk in Trouw.
Zoals de meesten weet ik niet zo veel van de Sint-Elisabethsvloed (1421), maar van de Watersnoodsramp van 1 februari 1953 veel meer. Niet alleen heb ik boeken als het aangrijpende ‘De ramp’ van Kees Slager gelezen, maar jarenlang huurde ik een huisje op Zuid-Beveland, vlak bij het Veerse Meer. Vaak ging ik op mijn racefiets langs al die ooit half verdronken Zeeuwse dorpen, waarover ik had gelezen. Het werden pelgrimstochten vol eerbied en ook herinneringen die ik zelf nooit had gehad.
Colijnsplaat
De keren dat ik bij Colijnsplaat reed, kon ik me niet inhouden om van de fiets af te stappen. Even schuifelen om het monument Houen Jongens. Even stil zijn, als een bescheiden eerbetoon voor de mannen die in die nacht van 1 februari 1953 met hun schouders tegen de vloedplanken hadden gestaan.
Het Klimaatakkoord zal een zeestijging van 1 tot 2 meter in 2100 niet tegenhouden
Nu woon ik zelf achter een rivierdijk en ben nog meer doordrenkt van deze gedeelde identiteit. Het collectieve besef dat er harde maatregelen nodig zullen zijn om het land zoals we dat kennen te behouden, schijnt te vervagen. In het Trouw-stuk stond dat als het om het Klimaatakkoord gaat, het lastig is om de benodigde solidariteit te vinden onder de gehele bevolking.
Maar wellicht voelt diezelfde bevolking aan dat een Klimaatakkoord geen afdoend antwoord vormt voor haar veiligheid. Als de burger van het gas af is, in een ‘stekkerauto’ rijdt, zijn huis in een geïsoleerd fort heeft veranderd of minder dierlijke producten eet, zal dan zijn veiligheid zijn gegarandeerd of aanzienlijk zijn vergroot? Duurzame oplossingen zijn broodnodig hoewel ze nooit met de knoet van de regent mogen worden verkregen.
Prijzenswaardig
De strijd tegen CO2-emissies is een grensoverschrijdend probleem dat je niet in je eentje kunt oplossen. Hoe prijzenswaardig ook, een reductie van 0,0003 graden dankzij het Klimaatakkoord zal een zeestijging van 1 tot 2 meter in 2100 niet tegenhouden. Hiertegen zijn nieuwe ingrijpende maatregelen nodig, volgens de nieuwe deltacommissaris Peter Glas: dijken moeten massaal worden versterkt en verhoogd en de Deltawerken veel eerder dan gepland vervangen. Een gigantische klus die je niet met alleen een CO2-reductie in China of Finland zult realiseren.
Je kunt ook poneren, zoals Peter Glas, dat je het Klimaatakkoord en de nieuwe Deltawerken tegelijk moet uitvoeren. Maar als er toch met miljarden moet worden gestrooid, denkt de burger ook in termen van prioriteiten. Tussen het collectieve belang van de onberekenbare en onbetrouwbare grote wereld en dat van zijn leefomgeving, zal hij eerder denken en kiezen: eigen veiligheid en land eerst. Dan pas die warmtepomp, stekkerauto en extra portie groenten in een minder dwingend tempo.
De burger weet heel goed wanneer het algemene en zijn eigen belang samenvallen, zie zijn wijze ommezwaai met rekeningrijden. Model zijn voor anderen is mooi, maar niet meer met je schouders tegen de vloedplanken staan is nog beter.
Drie keer per week schopt Sylvain Ephimenco in Trouw heilige huisjes omver.
Lees ook:
Hoe geven rampen de Nederlandse identiteit vorm?
Ronkende verhalen over de Watersnoodramp in 1953 en de glorieuze bouw van de Deltawerken zitten de aanpak van klimaatproblemen in de weg, denkt hoogleraar Lotte Jensen.