Dit weekend was er flink wat ophef over een tweet van Dominique van der Heyde, chef politieke redactie bij de NOS. Een internetmonteur had tegen haar gezegd dat alle sociale huurwoningen naar asielzoekers gaan. Alle woningen is sowieso een overdrijving, maar hoeveel worden er dan wel toegewezen?
Naast de ophef rondom de tweet van Van der Heyde was er eind vorig jaar ook veel te doen over het toewijzen van een sociale huurwoning aan oud-woordvoerder van het vluchtelingencollectief We Are Here Khalid Jone. Er waren veel vragen over waarom hij voorrang heeft gekregen en andere woningzoekenden soms wel tien jaar moeten wachten. Hoe zit het nu precies?
In onze navraag bij de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties over hoeveel huizen er nu precies worden toegewezen aan statushouders komen wij uit op het volgende verhaal:
Taakstelling
Allereerst is het belangrijk om te kijken naar de taak die de gemeente heeft gekregen van de rijksoverheid. Elk half jaar bepaalt Den Haag het aantal statushouders dat gemeenten moeten huisvesten. Dit wordt de taakstelling genoemd. Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) koppelt vervolgens statushouders aan een gemeente.
De gemeente zorgt vervolgens met de woningcorporaties voor geschikte huisvesting. Daarover zijn afspraken tussen gemeenten en woningcorporaties gemaakt. Amsterdam heeft vier jaar geleden afgesproken met de woningcorporaties dat dertig procent van de vrijgekomen en/of net opgeleverde woningen moet worden verhuurd aan 'kwetsbare groepen'. Hier vallen ook statushouders onder, maar ook bijvoorbeeld mensen met een medische urgentie of slachtoffers van huiselijk geweld. Maximaal dus drie op de tien woningen worden toegewezen aan deze groep.
Lees ook: Oud-kraker Khalid Jone blikt terug: 'Het was een zwaar jaar'
In 2016 moest Amsterdam nog 2077 statushouders huisvesten. Dit hoge aantal kwam voornamelijk vanwege de vluchtelingenproblematiek in Europa. Vanwege oorlog sloegen duizenden mensen uit onder andere Syrië op de vlucht. Een jaar later (2017) moest Amsterdam 1112 statushouders huisvesten en vorig jaar waren dat er 1169. Dit jaar wordt dat vermoedelijk aanzienlijk minder. In de eerste helft van 2019 moeten er namelijk 390 statushouders gehuisvest worden.
Woningen delen
De bovenste cijfers zijn dus het absolute aantal statushouders dat een woning moet krijgen in Amsterdam. Het absolute aantal woningen is natuurlijk minder. Er zijn veel statushouders, bijvoorbeeld gezinnen, die woningen delen. Ook voldoet de gemeente niet altijd precies aan de taakstelling. Soms huisvesten ze er iets meer, soms iets minder.
Tekst gaat verder onder de video
In 2016 gingen 874 sociale huurwoningen naar 2057 statushouders. Een jaar later waren dat er 536 naar 1462 statushouders. Vorig jaar werden 739 sociale huurwoningen toegewezen aan 1126 statushouders.
Lees ook: Statushouders betrekken woningen op IJburg: 'Het voelt echt als thuis'
Maar gaan alle sociale huurwoningen nu naar asielzoekers? Dat kunnen we alleen uitrekenen als we dit vergelijken met het totaal aantal toegewezen sociale huurwoningen per jaar. In 2016 werden in totaal 6839 sociale huurwoningen verhuurd. In 2017 was dat 5751. De cijfers van vorig jaar zijn nog niet bekend. De Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties vermoedt dat dit tussen de zes- en zevenduizend ligt.
Dertien procent
Als we deze cijfers omrekenen naar een percentage, dan werd er in 2016 12,8 procent van de vrijgekomen sociale huurwoningen in Amsterdam toegewezen aan statushouders. In 2017 lag dat op 9,3 procent. De schatting voor volgend jaar komt uit op zo'n dertien á veertien procent.
De stelling dat alle sociale huurwoningen in Amsterdam dus worden toegewezen aan asielzoekers is dus onjuist.