Boodschappen vroeger goedkoper? Huishoudboekje uit 1969 laat iets anders zien

In 50 jaar tijd zijn veel artikelen juist een stuk goedkoper geworden. Dat blijkt uit een vergelijking tussen een boodschappenboekje uit 1969 en de huidige prijzen in de supermarkten. Oud-journalist Andreas Schelfhout, die decennialang voor dagblad De Gelderlander werkte, bewaarde altijd de huishoudboekjes die hij vroeger bij de winkels kreeg met daarin alle wekelijkse boodschappen.

Daarin zijn de prijzen van toen nog terug te vinden. ,,Sinds 1 januari van dit jaar is het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent gegaan”, zegt Schelfhout. ,,Voedingsmiddelen zijn dus weer duurder geworden. Het leek me leuk om de prijzen weer eens te vergelijken met 1969”, zegt hij. Toen had je, omgerekend, nog vijf chocoladerepen voor minder dan een euro. Daar hoef je nu niet meer om te komen.

Om de prijzen van toen en nu te vergelijken, is omrekenen van gulden naar euro niet voldoende. De prijsstijging per product moet ook worden afgezet tegen de gemiddelde prijsstijging in 50 jaar, en in verhouding worden bezien met de gemiddelde loonstijging in die periode.

Een rekensommetje leert dan dat de meeste producten relatief juist veel goedkoper zijn geworden. Nederlanders zijn de afgelopen 50 jaar veel meer gaan verdienen. Het gemiddeld brutoloon lag in 2018 rond de 37.000 euro en dat is bijna 600 procent meer dan in 1969. De gemiddelde prijs van producten steeg in die tijd ‘slechts’ 380 procent. Nederlanders besteden nu dus een kleiner deel van hun inkomen aan dagelijkse levensbehoeften dan 50 jaar geleden.

Kijk je naar de producten op het boodschappenlijstje van Schelfhout, dan zijn er opmerkelijke verschillen. Vijf tubes Prodent-tandpasta kostten toen 1,13 euro en dat is nu 8,95 euro: een prijsstijging van maar liefst 689 procent. Ook chocolade werd relatief veel duurder: de prijs steeg met 773 procent.

Suiker (plus 12,1 procent), appelmoes (plus 199 procent) en bier (plus 224 procent) stegen veel minder dan het gemiddelde van 380 procent, en zijn dus in feite een stuk goedkoper geworden.

Waarom is tandpasta duurder en suiker goedkoper geworden? Supermarkt-deskundige Paul Moers legt uit hoe dat komt. ,,Tandpasta is een product dat steeds wordt vernieuwd. Zo heb je tandpasta voor gevoelige tanden, tandvleesontsteking of tandpasta die de tanden witter maakt. Het wordt ook nog eens verkocht door verschillende merken”, vertelt Moers.

,,Voor producten zoals suiker of witte bonen is dat niet het geval, die worden in grote hoeveelheden geproduceerd”, zegt de marketingexpert. ,,Die zijn dus minder gestegen. Naar chocolade is weer een enorme vraag. Vooral Chinezen en Indiërs eten het heel veel. De cacaoboeren kunnen dat haast niet meer bijhouden.” 

Deze zomer publiceren we in de late uurtjes op deze site onze best gelezen artikelen van dit jaar. Dit artikel verscheen eerder op 30 januari 2019.

Ook topkoks zoals Estée Strooker gebruiken nederige ingrediënten als bonen: