Frans Timmermans: ‘Het klimaatdebat in Nederland komt niet vooruit’

Maatregelen voor het klimaat hoeven niet ten koste te gaan van de keuzevrijheid en de welvaart van de minstbedeelde burgers. Dat is volgens vicevoorzitter Frans Timmermans een van de belangrijkste boodschappen uit een discussiestuk van de Europese Commissie, dat woensdag wordt gepubliceerd.

Daarmee probeert Brussel het hoog oplopende klimaatdebat in goede banen te te leiden. De gelehesjesbeweging, alsmede de felle tegenstanders in Nederland van het recente klimaatakkoord van het kabinet, vinden dat de spreekwoordelijke hardwerkende burgers opdraaien voor beleidsmaatregelen die opwarming van de aarde moeten tegengaan. “Het is een valse tegenstelling als je zegt dat de benodigde maatregelen ten koste gaan van welzijn en welvaart van onze burgers. Het tegendeel is waar”, zegt Timmermans tegen Trouw.

“Het idee dat duurzaamheid betekent dat we allerlei leuke dingen uit het leven weghalen, dat idee bestrijd ik”, aldus Timmermans, verwijzend naar berichten in De Telegraaf over vermeende vleesrantsoenen die het gevolg zouden zijn van het klimaatakkoord. “Met een evenwichtig beleid hoef je de mensen hun gehaktballen heus niet af te pakken.”

Het woensdag te presenteren ‘reflection paper’, het laatste van de commissie-Juncker, waaiert breed uit naar alle zeventien duurzame ontwikkelingsdoelstellingen voor 2030 die de Verenigde Naties in 2015 hebben vastgesteld. Het document, waaraan de kabinetten van Timmermans en zijn Finse collega-Eurocommissaris Jyrki Katainen (banen, groei, investeringen en concurrentiekracht) een jaar hebben gesleuteld, wordt deze woensdag nog uitvoerig besproken door de voltallige commissie voordat het openbaar wordt.

Discussie

De commissie wil nadrukkelijk de discussie in de EU-lidstaten aanjagen, en niet de indruk wekken dat Brussel van bovenaf wel eventjes de richting bepaalt. Het document zal drie scenario’s bevatten waaruit de landen kunnen kiezen. Welke dat zijn, wil Timmermans voorafgaand aan het interne debat nog niet zeggen.

Hij schetst wel alvast de grote lijnen van een klimaatbeleid dat ook kan rekenen op draagvlak onder de bevolking. “Dat kan lukken door de omvorming van een lineaire naar een circulaire economie, met zo min mogelijk afval. Het kan lukken door te kijken naar hoe veel we bouwen, hoe we bouwen, hoe we ons verplaatsen, hoe we onze energie verbruiken, hoe veel voedsel we produceren en consumeren.”

Wat dat laatste betreft ziet de commissie een grote onevenwichtigheid tussen bijvoorbeeld de grote milieubelasting van de vlees- en visproductie en de grote voedselverspilling, gekoppeld aan het feit dat miljoenen arme Europeanen elke tweede dag geen fatsoenlijke maaltijd kunnen nuttigen.

Timmermans heeft met enige afstand het Nederlandse klimaatdebat gevolgd, waarin politici elkaar al snel na publicatie van het klimaatakkoord, eind vorig jaar, in de haren vlogen. VVD-fractieleider Dijkhoff distantieerde zich van deze, mede door zijn regeringspartij gemaakte afspraken, omdat ze de gewone burger te veel zouden belasten.

“Ons discussiestuk plaatst het Nederlandse klimaatakkoord in een breder kader. Wat ik improductief vind, is met de vinger naar elkaar wijzen: ‘die moet meer doen, die doet niet genoeg’. Wat ik soms in Nederland zie gebeuren is dat men elkaar de maat neemt in plaats van meeneemt. Zo kom je niet vooruit.”

In zijn campagne als zogeheten spitskandidaat voor de Europese sociaal-democraten voor de verkiezingen van eind mei hamert Timmermans ook al op het belang van ‘sociale duurzaamheid’, waarbij de minstbedeelden in de samenleving worden ondersteund in het klimaatbeleid. Is hij met dit discussiestuk niet, met de pet van Eurocommissaris op, verkiezingscampagne aan het voeren?

“Ik heb dit document samen met Katainen opgesteld, en dat is geen sociaal-democraat”, antwoordt Timmermans. Katainen behoort tot de centrum-rechtse Europese Volkspartij. “Dit is ook geen links-rechts-thema. Natuurlijk neem ik, wat ik in de commissie doe, mee in de campagne, maar andersom niet. De onzekerheid en onrust over het klimaat speelt in het hele politieke spectrum.”

Lees ook:

Wat staat er nu eigenlijk allemaal in dat klimaatakkoord?

Sinds de publicatie van het Nederlandse klimaatakkoord, vorige maand, is het debat tussen voor- en tegenstanders hoog opgelopen. Maar wat staat er nou eigenlijk precies in? 

De ziel van Europa redden op eurocampagne met Frans Timmermans

Eveneens vorige maand liep Trouw vier lange dagen mee met Frans Timmermans tijdens zijn ‘spitskandidaat'-campagne.