Voorvrouw Beierse Joden zorgt voor controverse over AfD tijdens herdenking

Knobloch
Charlotte Knobloch (YouTube)

Charlotte Knobloch, de voorzitter van de Israëlitische Cultuurgemeenschap in München en Oberbayern, heeft gezorgd voor controverse door tijdens de jaarlijkse Sjoa-herdenking haar persoonlijke mening te geven over de Alternative für Deutschland (AfD). Tijdens een rede in de landdag van Beieren wierp ze de AfD voor een ondemocratische, fascistische partij te zijn die anderen met een etnische achtergrond wegzet. Knobloch sprak over ‘haat’ en ‘uitsluiting’, waar het over de AfD gaat. De meeste volksvertegenwoordigers van de AfD stonden op en verlieten de zaal. Vervolgens kreeg de Joodse voorvrouw een staande ovatie en minutenlang applaus van de andere landdag-leden. De voorzitter van het Beierse parlement veroordeelt het weglopen van de AfD’ers en de Beierse minister-president vindt het ‘respectloos’. In de laatste tijd zijn de verhoudingen tussen AfD’ers en niet-AfD’ers in de Duitse politiek verhard. De AfD is sinds afgelopen najaar ook in de Beierse landdag vertegenwoordigd.

Haat en uitsluiting
In haar toespraak stond Knobloch stil bij haar eigen ervaringen met de Sjoa. Als Joodse heeft de Holocaust tot op de dag van vandaag invloed op haar en haar familieleden. Ze stond tevens stil bij het ondemocratische en fascistische regime van de nationaalsocialisten in de jaren 1933-1945, en maakte een brug naar de huidige AfD. ‘Knobloch zei ‘dat er vandaag en hier, overal een partij is vertegenwoordigd die deze waarden in de praktijk brengt, die de misdaden uit de nationaal-socialistische tijd bagatelliseert en nauwe verbindingen met het rechts-extreme milieu onderhoudt’. In de volle zaal was sprake van een doodse stilte. ‘Deze zogenaamde Alternative für Deutschland baseert zijn politiek op haat en uitsluiting, en is er niet voor mij, niet op de basis van onze democratische grondwet.’ Hierna begonnen de AfD’ers op te staan en weg te lopen. Knobloch: ‘Keert u terug naar de eed die u op ons land gezworen heeft, op onze vrije democratie, en laat u ons tegen haat en intolerantie optreden.’ Direct klonk groot applaus van de anderen aanwezigen in de zaal. Er kwam een staande ovatie.

Weglopen
Uiteindelijk verlieten achttien van de 22 AfD-landdag-leden demonstratief de zaal. Zij vinden de uitlatingen van Knobloch te ver gaan. Na afloop verklaarde de Beierse AfD-fractievoorzitter Katrin Ebner-Steiner erg teleurgesteld te zijn over de toespraak. “Ik heb moeten toezien hoe hier tegen volksvertegenwoordigers opgehitst is,” aldus de politica tegen de Bayerische Rundfunk (BR). “Wij zijn zelf slachtoffer van uitsluiting en ik wil niet dat deze herdenking politiek gezien misbruikt wordt.” Ze krijgt bijval van partijgenoot en parlementslid Uli Henkel. Hij vindt het jammer dat Knobloch ‘deze zeer bewegende actie’ tijdens de Sjoa-herdenking heeft uitgevoerd. Toch bleef hij als een van de weinige AfD’ers zitten. “Ze heeft de herdenking misbruikt om dit politieke statement te maken dat ik volledig ongepast vind,” aldus Henkel tegen de BR. Hij bleef zitten en werd na vijftien minuten weer vergezeld door zijn partijgenoten, die toen weer terugkeerden in de zaal.

‘Respectloos’
Ha afloop verklaarde landdagvoorzitter Ilse Aigner (CSU) aan de omroep dat de AfD’ers niet hadden moeten weglopen. “Het is respectloos tegenover dit huis, maar ook tegenover mevrouw Knobloch, die hier de hoofdgast was. Daarnaast is het natuurlijk ook zo dat deze bijeenkomst bij de herinneringscultuur van onze geschiedenis hoort. De delen van de AfD die de ruimte verlaten hebben, moeten zich afvragen of ze dit wel onderschrijven.” Volgens Aigner moet dit besproken worden met hen. Ook minister-president Markus Söder (CSU) veroordeelt het weglopen van de AfD’ers en noemt het ‘respectloos’. De Beierse SPD-afgevaardigde Florian Ritter schreef op Twitter dat de AfD opnieuw liet zien ‘wat voor soort geest deze partij heeft’. De Beierse voorvrouw Katharina Schulze van de Groenen bedankte Knobloch voor de ‘duidelijke en waarachtige woorden’.

Herdenkingscultuur
In Duitsland bestaat een vaste herdenkingscultuur voor wat de Duitse misdaden uit het nazi-tijdperk betreft. Het aantrekken van het boetekleed, het betuigen van spijt en het stilstaan bij de fouten die de voorvaderen in het verleden hebben gemaakt, staan daarin altijd centraal. Het is een taboe om daarover te discussiëren of om daar vraagtekens bij te stellen. Begin 2017 gooide het Thüringse AfD-kopstuk Björn Höcke echter de knuppel in het hoenderhok door te zeggen dat ‘Duitsland het enige land in de wereld is met een nationaal monument van de schaamte’, doelend op het Holocaustmonument in Berlijn. Tijdens zijn toespraak in Dresden stelde Höcke dat de herdenkingscultuur ‘180 graden om moet’ en dat Duitsers op een andere manier moeten gaan herdenken. Dit leverde hem kritiek uit binnen- en buitenland op. Critici van Höcke vinden dat hij de nazi-tijd en Sjoa bagatelliseert. Dat de politicus eerder meedeed aan een rechts-extremistische demonstratie in Dresden, hielp hem daarbij zeker niet.

AfD tegen de rest
De AfD is vanaf haar oprichting in 2013 aan een opmars bezig in de Duitse politiek. De partij is inmiddels vertegenwoordigd in alle bondslanden en zit in veel regionale raden. Ook zijn er AfD-Europarlementariërs en is de partij na de verkiezingen van 2017 vertegenwoordigd in de Bondsdag. Vooral sinds het toetreden tot het nationale parlement is de toon van andere politieke partijen tegenover de AfD’ers behoorlijk verhard. Confrontaties, jij-bakken en stemverheffingen in de Duitse parlementen zijn alsmaar vaker het geval. Tegelijkertijd is de partij – die ooit als anti-europartij begon – steeds meer naar rechts opgeschoven, onder meer door invloed van Höcke en zijn rechts-nationalistische netwerk Der Flügel. In deze factie komen veel partijleden uit de uiterst rechtse zijde samen. Der Flügel is qua retoriek en ideeën vergelijkbaar met de Nederlandse PVV of Oostenrijkse FPÖ.

Verfassungsschutz
Mede door de uitlatingen van Höcke en leden van Der Flügel heeft de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst Bundesverfassungsschutz (BfV) onderzoeken ingesteld naar hem, deze factie en de Jugendliche Alternative (JA), ook wel de jeugdbeweging van de partij. Die laatste zou nauwe banden onderhouden met de Identitaire beweging. De partij zelf staat sinds 15 januari onder toezicht. De onderzoeken van de BfV zijn eigenlijk nog vooronderzoeken. Als er harde bewijzen van systematisch extremisme binnen deze onderdelen van de partij gevonden worden, kan het onderzoek worden opgeschaald en kunnen er uiteindelijk verregaande maatregelen tegen de AfD volgen. In het uiterste geval kan de partij verboden worden. De AfD kent ook andere netwerken, waaronder ‘Joden in de AfD‘ en ‘die Alternative Mitte’. Verder organiseerde de partij vorig jaar een symposium in de Bondsdag over antisemitisme in Duitsland.

Categorie: |

Home » Nieuws » Voorvrouw Beierse Joden zorgt voor controverse over AfD tijdens herdenking