Direct naar artikelinhoud

Consumenten stuk somberder over de toekomst

Een winkel van telecomprovider T-Mobile in Zoetermeer.Beeld ANP XTRA

Consumenten verloren in januari heel snel hun vertrouwen in de economie. Ze houden het geld voor grote aankopen nu liever op zak.

Nederlandse consumenten worden in hoog tempo somberder over de economische vooruitzichten. Het consumentenvertrouwen is nog positief, zo berichtte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dinsdag, maar in januari was er wel sprake van de grootste daling in ruim zeven jaar.

De index voor het consumentenvertrouwen daalde met 8 punten naar een stand van 1. Dat is nog altijd boven het langjarig gemiddelde van -3. Het vertrouwen bereikte in januari 2000 de hoogste stand ooit op 36. Het dieptepunt werd bereikt in maart 2013 op -41. Opvallend is dat Nederland van alle EU-landen de grootste daling van het vertrouwen noteerde, op Frankrijk na. Daar weegt de invloed van de protesten van de zogeheten gelehesjesbeweging zwaar op het sentiment.

Van terughoudendheid in het gedrag van consumenten was in november vorig jaar nog geen sprake – ze gaven in die maand 2 procent meer uit dan een jaar eerder

De Nederlandse ondervraagden schatten vooral de economische situatie in de komende twaalf maanden veel lager in dan tijdens de vorige meting in december. Ook over de eigen financiële situatie voor het komende jaar zijn consumenten plots veel negatiever dan een maand geleden. Ook achten ondervraagden de tijd minder gunstig voor het doen van grote aankopen.

Van terughoudendheid in het gedrag van consumenten was in november vorig jaar echter nog geen sprake – ze gaven in die maand 2 procent meer uit dan een jaar eerder. De groei van de consumptie kwam daarmee zelfs nog wat hoger uit dan in oktober. Er werd vooral meer besteed aan duurzame goederen, en dan met name huishoudelijke apparaten en kleding. Auto’s waren minder in trek, maar aan benzine en aardgas werd weer wel 3 procent meer uitgegeven. Voedings- en genotmiddelen zaten met een plus van één procent een stuk lager dan het gemiddelde.

Werkgevers

Het CBS constateert echter dat de omstandigheden voor de consumptie in de komende maanden een stuk slechter zijn. Behalve op het gedaalde consumentenvertrouwen wijst het bureau er ook op dat werkgevers in de industrie veel pessimistischer zijn over de toekomstige werkgelegenheid. En dat werkt uiteindelijk weer door in de consumptie door huishoudens.

De afgelopen maanden zijn er meer signalen dat de economische groei in Nederland en de rest van de eurozone aan het afzwakken is. Dat zal het komende jaar gevolgen hebben voor de groothandel in Nederland, zo becijferden economen van ING dinsdag. Na negen goede jaren van gemiddeld 4 procent of meer groei, zal de groei het komende jaar naar schatting terugvallen tot zo’n 1,5 procent. De sector begint last te krijgen van de toenemende handelsbarrières als gevolg van de spanningen tussen China en de Verenigde Staten, en ook de brexit voorspelt weinig goeds, verwachten de ING-economen.

De problemen zullen zich waarschijnlijk het sterkst voordoen in de groothandel voor voedsel, die bovendien te maken krijgt met de btw-verhoging die begin dit jaar is ingegaan. ING noemt het opvallend dat de deelsector nog weinig te lijden heeft gehad onder de brexit, maar zoekt de verklaring daarvoor in hamstergedrag in aanloop naar de daadwerkelijke uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Dat zou betekenen dat de omzet nadien nog sterker terugvalt als bedrijven kunnen terugvallen op eerder aangelegde voorraden.

Lees ook:

Personeelstekort zet rem op economische groei

De Nederlandse economie verliest vaart, voorspelde De Nederlandsche Bank al in december

We krijgen meer nettoloon, maar zijn het waarschijnlijk weer kwijt aan extra belastingen

De nettolonen stijgen dit jaar beduidend meer dan voorgaande jaren. Maar de kans is groot dat een deel van dat hogere loon, of zelfs die hele verhoging, opgaat aan hogere belastingen op energieverbruik, de verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent en aan een duurdere zorgpremie.