Verborgen probleem: de man van middelbare leeftijd die zich stiekem volvreet

Hij staat bekend als de vrolijke dikkerd die de draak met zichzelf steekt. Maar niets is minder waar: in Nederland leeft een hele grote groep mannen van middelbare leeftijd met een eetstoornis en daar last van heeft. Een verborgen probleem, noemt psycholoog Esther Jansen het.

Marie-Louise Hoogendoorn 22-01-19, 17:00 Laatste update: 25-01-19, 11:38

Een eetstoornis is geen ziekte die alleen vrouwen treft
Esther Jansen

In Nederland leven zo’n 5600 mensen met anorexia. Hiervan is 95 procent vrouw. Er zijn 22.000 mensen die boulimia hebben, waarvan ook 95 procent vrouw is. Een eetstoornis treft niet alleen vrouwen, benadrukt psycholoog Esther Jansen van Co-eur een een centrum voor obesitas en eetstoornissen dat onderdeel uitmaakt van Zorg van de Zaak.

Zij vraagt aandacht voor een eetstoornis waar relatief veel mannen mee te kampen hebben. In Nederland lijden 160.000 mensen aan een eetbuistoornis, ook wel binge eating disorder (BED) genoemd. Dat blijkt uit cijfers van Novarum, een Nederlands behandelcentrum voor eetstoornissen. Dit is 30 keer zoveel als het aantal mensen met anorexia. Hiervan wordt geschat dat de verdeling man - vrouw gelijk is, volgens Elske Van den Berg, directeur van Novarum.

Eetbuistoornis

Een eetbuistoornis is een stoornis waarbij iemand hevige en onbedwingbare vreetbuien heeft. Net als bij boulimia kan iemand in korte tijd grote hoeveelheden ongezond voedsel naar binnen werken, maar beleeft daar doorgaans weinig plezier aan. De patiënten schamen zich voor hun eetbuien en proberen het vaak te verbergen. Eetbuien komen herhaaldelijk terug: zo’n twee keer per week, in een periode van zes maanden, zo valt op de site van Novarum te lezen.

Het grootste verschil met boulimia is dat mensen het eten niet proberen kwijt te raken. Daarom hebben deze mensen ook vaak last van (zware) obesitas. Dit gaat gepaard met depressies. ,,Iemand eet, wordt zwaarder, somberder en gaat weer meer eten. Meer dan de helft van de probleemgevallen heeft een depressie’’, zegt Jansen.

De vrolijke dikkerd

Op televisie zijn soms documentaires of praatprogramma’s over eetproblemen, maar die schetsen niet het volledige beeld van eetstoornissen, volgens Jansen. ,,In documentaires verschijnen vooral meisjes en jonge vrouwen die worstelen met anorexia of boulimia. Je ziet maar nauwelijks mannen van middelbare leeftijd met een eetprobleem op televisie. En als je hem al ziet, vervult hij vaak de rol van de vrolijke dikkerd die een grapje maakt voor de ander het doet.’’

,,Het gaat hier om een hele andere groep mensen’’, zegt Van den Berg over patiënten met een eetbuistoornis. Ze zijn ouder dan anorexia- of boulimiapatiënten. Vaak 40- en 50-plussers en het zijn net zo vaak mannen als vrouwen. Het stereotypische beeld van het tienermeisje met een eetprobleem gaat niet op voor deze probleemgroep.’’

Aandacht voor mannen

Het zijn met name mannen die geen hulp zoeken
Esther Jansen

Het probleem is volgens Jansen dat ze niet aan de bel trekken. ,,Ik merk dat mannen geen hulp zoeken. Dit komt volgens mij omdat ze het gevoel hebben dat ze hun problemen zelf moeten oplossen.’’ Iets wat deels bevestigd wordt door Van den Berg: ,,Volgens mij zoeken mannen überhaupt minder snel psychologische hulp.’’

Ook herkennen mannen zich niet snel in het beeld wat geschetst wordt op televisie. ,,Soms weten ze niet eens dat ze een stoornis hebben.’’ Jansen wil graag bewustwording creëren. Ieder jaar doet Co-eur een oproep aan zorgverzekeraars en het kabinet om het budget te verruimen. ,,Zo kan er meer geld vrijkomen voor behandelingen en het onderzoek naar eetbuistoornissen.’’

,,Op dit moment is het zo dat iemand met een eetbuistoornis pas hulp krijgt van een GGZ-instelling als de problematiek als ‘ernstig’ wordt bestempeld. Ernstig betekent minstens vier eetbuien per week. Alle anderen zijn aangewezen op de huisarts of een maatschappelijk werker. We proberen al jaren het budget te verruimen, zonder succes.’’

Van deze Indiase curry met linzen kun je verantwoord genieten.