Het onderzoekscentrum van de Europese Commissie meldde al in 2010 dat dieselauto's bij normaal gebruik veel meer stikstofoxide uitstoten dan tijdens laboratoriumtests die gebruikt werden om te bepalen of een auto de weg op mag, meldt de Volkskrant op basis van interne mails.
Eerder was al duidelijk dat de Commissie mogelijk al sinds 2012 op de hoogte was, maar dat lijkt dus al twee jaar langer te zijn geweest.
Eind 2015 kwam aan het licht dat dieselauto's van Volkswagen waren uitgerust met zogeheten "sjoemelsoftware" die tijdens controles lagere stikstofwaardes lieten zien.
Nalatigheid
Een onderzoekscommissie van het Europees Parlement bracht maandag een tussentijdse rapportage naar buiten waarin het zegt dat de Europese Commissie nalatig is geweest door jarenlang geen actie te ondernemen tegen het gebruik van sjoemelsoftware in dieselauto’s terwijl er volop signalen binnenkwamen.
Ook de EU-lidstaten hebben volgens het rapport veel te weinig toezicht gehouden op de auto-industrie en de laboratoriumtesten die de werkelijke uitstoot van schadelijke stoffen op de weg verbloemen.
Achterhalen
De onderzoekscommissie probeerde afgelopen jaar te achterhalen wie in Brussel iets kan worden verweten. Na het horen van EU-commissarissen, ministers, toezichthouders, keuringsinstanties en topmannen van automerken is het "ontluisterend vast te stellen dat dit grootschalig consumentenbedrog zo lang heeft kunnen doorgaan", aldus commissielid en mederapporteur Gerben-Jan Gerbrandy (D66).
Oud-milieucommissaris Janez Potocnik heeft excuses aangeboden. Met informatie die hij doorspeelde aan zijn collega Antonio Tajani (Industrie) zou weinig zijn gedaan. Veel betrokkenen bleken zich niet verantwoordelijk te voelen. Sommigen wezen op gebrek aan bewijs, anderen op de betere uitstoottesten die in aantocht zijn.
Wanbeleid
Gerbrandy spreekt van wanbeleid en het negeren van wettelijke verplichtingen door de lidstaten. Hij wil nader onderzoek naar de Europese Commissie, die "duidelijk steken heeft laten vallen."
Brussel is onlangs overigens procedures begonnen tegen zeven EU-landen die het gerommel met de testen door de vingers zagen en daarmee hun autofabrikanten uit de wind hielden.
EU-parlementariër Bas Eickhout, ook lid van de commissie, vindt het essentieel dat een onafhankelijk Europees agentschap autotypes gaat controleren. De lidstaten willen die bevoegdheid vooralsnog echter niet uit handen geven.
Het eindrapport van de onderzoekscommissie verschijnt waarschijnlijk in maart of april.