Nóg meer vragen over de relatie van Trump met Poetin

Achttien redenen somde de conservatieve columnist Max Boot begin januari op in zijn column in The Washington Post, redenen waarom Trump wel een Russische agent móet zijn. In een wat ironisch, maar toch serieus antwoord schreef journalist Garrett Graff later in Wired dat hij hóópt dat Trump een agent is, dan is hij tenminste geen ‘nuttige idioot’ voor de Russen – toch minder gênant voor de Amerikanen.

In drie weken tijd, tot op de dag dat Trump precies twee jaar in het Witte Huis zit, is het aantal berichten over Donald Trump, zijn campagnemedewerkers en hun banden met Rusland gegroeid tot een aardig stapeltje. Alleen de meest recente onthulling – nieuwssite BuzzFeed schreef donderdag dat de president zijn toenmalige persoonlijke advocaat heeft opgedragen te liegen tegen het parlement – is expliciet weersproken door speciaal aanklager Robert Mueller, dus die houden we buiten het rijtje. Maar dan nog resteert heel wat.

Lees ook het interview met politicoloog Ivo Daalder: ‘We gingen schrijven omdat we dachten: dit gaat mis’

Kabinetsberaad

Op 2 januari brengt president Trump in een gesprek met de pers de Sovjet-invasie in Afghanistan van 1979 ter sprake, waarbij hij de intenties van de Russen verdedigt. „De reden dat Rusland Afghanistan binnenviel, is dat terroristen Rusland binnenkwamen.” De Russen, zegt Trump, „hadden alle reden daar te zijn.”

Op 8 januari schrijft speciaal aanklager Mueller in een document voor de rechtbank dat Trumps voormalige campagneleider, Paul Manafort, de vertrouwelijke peilingen van het campagneteam heeft gedeeld met een man met wie hij bij zijn politiek advieswerk in Oekraïne nauw had samengewerkt. Deze man, schreef Mueller eerder, „heeft banden met de Russische geheime dienst en hij had deze banden ook in 2016”.

Op 11 januari schrijft The New York Times dat de FBI in 2017 een onderzoek heeft geopend met als centrale vraag of Trump een agent was die Russische belangen diende en die van de VS schaadde. Dit gebeurde nadat de president op 9 mei 2017 FBI-directeur Comey had ontslagen. Trump legde zelf in gesprekken een verband met het FBI-onderzoek naar de Russische inmenging in de presidentsverkiezingen. Het onderzoek is overgenomen door speciaal aanklager Mueller, die werd aangesteld na het ontslag van Comey.

Mueller heeft in de afgelopen jaren nauwgezet toegezien op de radiostilte rond zijn werk

Op 13 januari bericht The Washington Post dat Trump in de twee jaar van zijn presidentschap vijfmaal de Russische president Poetin heeft ontmoet zonder dat iets officieel is vastgelegd van wat zij bespraken. Na een ontmoeting in Hamburg, tijdens de G20-top in 2017, zou Trump de notities van de tolk hebben afgepakt en deze hebben gedwongen te zwijgen over wat was besproken.

Op 15 januari wordt bekend dat 11 van de 53 Republikeinse senatoren zich tegen het voorstel van de regering keren om de sancties op te heffen tegen de bedrijven van Oleg Deripaska, een aluminium-magnaat die nauwe banden heeft met president Poetin en in het verleden zaken deed met Paul Manafort. In het Huis van Afgevaardigden stemmen 136 Republikeinen met de Democraten mee tegen deze versoepeling. Maar de stemming in de Senaat geeft de doorslag. Aangezien de benodigde 60-40 meerderheid om het voorstel af te wijzen niet werd behaald, zullen de sancties worden opgeheven.

Schaduw

De beurskoersen kunnen stijgen of dalen, net als de rente. Misschien zal Trump de noodtoestand moeten uitroepen om zijn muur te bouwen. Zullen de Republikeinse afgevaardigden hem trouw blijven gehoorzamen? Maar halverwege zijn presidentschap weet Trump één ding zeker: het Rusland-onderzoek zal hem als een schaduw blijven volgen, hoe lang Mueller er nog voor nodig heeft.

De meest recente onthulling, van donderdag, leek het meest explosief. Nieuwssite BuzzFeed schreef dat Trump zijn persoonlijk advocaat Michael Cohen zou hebben opgedragen te liegen tegen het congres over een bouwproject in Rusland. De Trump Organization had plannen voor een Trump Tower in Moskou. Cohen verklaarde dat de besprekingen begin 2016 waren gestopt, terwijl ze in feite doorliepen tot in de zomermaanden van 2016, toen Trump de Republikeinse presidentskandidaat was.

Democratische politici reageerden gretig. „Als het BuzzFeed verhaal klopt, moet Trump aftreden of worden afgezet”, schreef afgevaardigde Joaquin Castro uit Texas. Het Witte Huis ontkende de berichtgeving.

Vrijdagavond gaf de woordvoerder van het Mueller-onderzoek, wegens zijn standaardantwoord bijgenaamd Mr. No Comment, deze verklaring: „De beschrijving van BuzzFeed, van bepaalde verklaringen die zijn gedaan bij het bureau van de speciaal aanklager, en de omschrijving van documenten en getuigenissen die dit bureau heeft verkregen inzake Michael Cohens getuigenis voor het parlement, zijn niet accuraat.”

Als het bericht had geklopt, zou de handelwijze van de president, het aanzetten tot een valse getuigenis, inderdaad kunnen worden geschaard onder de ‘high crimes and misdemeanors’ zoals ze in de impeachment-procedure worden genoemd.

Lees ook: Waarom de muur van Trump zo’n krachtige belofte is

Meineed

Maar noch Mueller in zijn rechtbankdocumenten, noch Cohen in zijn verklaringen heeft ooit publiekelijk beweerd dat president Trump hem heeft aangezet tot meineed. Dat BuzzFeed schrijft dat dit wel zo is en vooral dat de nieuwssite het bericht onderbouwt met bewijzen die Mueller zou hebben, bracht de speciaal aanklager in een netelige situatie. De nieuwssite baseerde zich op verklaringen van twee justitiemedewerkers aan „een onderzoek” – een omschrijving die Muellers bureau niet uitsluit. BuzzFeed blijft achter zijn berichtgeving staan.

Waar of niet, het bericht bracht de integriteit van het Rusland-onderzoek in gevaar. Mueller heeft de afgelopen jaren nauwgezet toegezien op de radiostilte rond zijn werk, vooral om zijn onderzoek uit politiek vaarwater te houden. De verklaring van vrijdag was een paardenmiddel, maar het lijkt te hebben gewerkt. Zelfs de president, die Mueller sinds zijn aanstelling continu beschuldigt van een heksenjacht, maakte hem vrijdag een compliment. „Ik ben de speciaal aanklager erkentelijk voor zijn verklaring.” Trump vat de kwestie op als een morele overwinning na de reeks van schadelijke berichten. Wat een „heel droevige dag voor de journalistiek” was, is volgens de president „een geweldige dag voor het land”.