Commotie over sponsorloop voor vluchtelingen in Kamp Westerbork

Op sociale media is commotie ontstaan over een sponsorloop in Herinneringscentrum Kamp Westerbork ten behoeve van vluchtelingen. Het voormalige doorvoerkamp is in juni het startpunt van de loop, die dan wordt georganiseerd in het kader van de Nacht van de Vluchtelingen. Vertegenwoordigers en prominenten uit Joods Nederland maken zich kwaad over deze keuze, omdat ze het misplaatst vinden dat deze plek wordt gebruikt voor een sponsorloop voor asielzoekers. De directeur van het herinneringscentrum begrijpt de poespas niet. Hij benadrukt dat het kamp ooit voor Joodse vluchtelingen is gebouwd. De organisatie van de sponsorloop zegt rekening te zullen houden met de Joodse gevoelens.

Grieven
Na een artikel op TPO.nl over de sponsorloop uitten vertegenwoordigers en prominenten uit de Joodse gemeenschap er hun grieven over in De Telegraaf. “De nagedachtenis aan de Holocaust dient niet te worden ingezet voor andere zaken,” zegt voorzitter Eddo Verdoner van koepelorganisatie Centraal Joods Overleg (CJO). Ook prominente en journaliste Esther Voet liet van zich horen: “Waarom niet het Internationaal Strafhof in Den Haag kiezen als locatie? Of de ambassade van Syrië? Dan zou ik zelfs meelopen. Maar het is gewoon niet oké, ridicuul zelfs, om de link met de Holocaust te leggen. Bovendien, als je er iets van zegt, ben je niet medemenselijk, zelfs al snel een fascist.”

Vluchtelingenkamp
Directeur Dirk Mulder van Herinneringscentrum Kamp Westerbork vindt dat mensen die kritiek hebben voorbij gaan aan het feit dat het kamp in 1939 voor Duitse en Oostenrijkse Joodse vluchtingen werd opgebouwd. ​”In 2019 is het tachtig jaar geleden dat Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork werd gebouwd. Dit is een deel van de bewoningsgeschiedenis van het kamp. De Nacht van de Vluchteling is een activiteit die hierbij stilstaat”, aldus Mulder, die middels de sponsorloop extra aandacht wil besteden aan de beginjaren van het kamp. “Ik begrijp het wel: de eerste reactie bij Westerbork is dat je denkt aan een doorgangskamp. Dat is goed en vanzelfsprekend. Maar we hebben het hier over de vluchtelingenperiode in de jaren dertig.”

‘#Ongeschikt’
Mulder kreeg het vervolgens op Twitter te verduren. ‘DirkMulder van @kampwesterbork snapt de commotie niet. #ongeschikt. Laten we hopen dat zijn opvolger meer nesjomme heeft. Directeur Kamp Westerbork snapt ophef over locatiekeus Nacht van de Vluchteling niet’, aldus Voet in een tweet, die veel bijval kreeg, waaronder van Federatief Joods Nederland (FJN) van de advocatenfamilie Loonstein. ‘Als Westerbork-directeur het werkelijk niet begrijpt, dan moet hij wegwezen. Actie is klap in het gezicht van Joodse Gemeenschap’, aldus FJN.
Ook medeopiniemaker en twitteraar Joop Soesan deed van zich horen: ‘Nog even over de, Nacht van de Vluchtelingen. 85 familieleden van mij zijn via Concentratikamp Westerbork naar Auschwitz gezonden en meteen na aankomst vergast. Op de @NvdV2019 site lees ik hoe leuk het wordt. #stopdit’  Directeur Mulder kreeg tevens kritiek op Facebook. Hij vindt de reacties op sociale media heftig, zo laat hij aan RTV Drenthe weten. “Maar dat weten we van sociale media. Dat gebeurt ook bij andere zaken. Ik hoop dat mensen begrijpen waarvoor het kamp oorspronkelijk werd gebouwd: voor vluchtelingen.”

Zorgvuldig
Directeur Tineke Ceelen van de Stichting Nacht van de Vluchteling beloofde rekening te houden met de gevoeligheden. “Het wordt ook geen feestelijke editie, het zal een aangepast programma worden. We hebben al langer een samenwerking met Westerbork en speelden al enkele jaren met de gedachte éénmalig vanuit hier te vertrekken. We willen zeker niemand kwetsen,” aldus Ceelen tegen het Dagblad van het Noorden. Mulder vult aan. “We hebben dat op een heel zorgvuldige manier in de berichtgeving proberen duidelijk te maken. Kunnen we dan ook geen aandacht meer besteden aan de opvang van Molukkers na de Tweede Wereldoorlog? Natuurlijk wel. We moeten wel zorgen voor wat de essentie is van het verhaal.”

Andere Joodse meningen
Op Twitter zijn er ook Joden die de sponsorloop wel zien zitten. Zij voelen zich vaak niet vertegenwoordigd door de criticasters van de organisatoren. Zo twittert Deborah @invictusforlife: ‘Omdat ik tegen beter weten in de antwoorden onder de tweet van @kampwesterbork heb gelezen, hier nog een keer: keep up the good work! Ik sta er helemaal achter. Leren van de geschiedenis doe je zo. Liefs van een joodse die het geen pijn vindt doen. (@NvdV2019 @Tinekeceelen)’. Andere Joodse twitteraars voelen zich niet vertegenwoordigd door de prominenten die kritiek hebben op de organisatoren. Holocaustoverlevende Leo Lewin vindt de sponsorloop wel degelijk nut hebben. ‘Heel praktisch: als Westerbork alleen een herinneringscentrum is en blijft en niets anders, verliest het op den duur aan relevantie. Heel goed daarom dat het ook wordt ingezet voor evenementen die gericht zijn op empathie en medemenselijkheid in deze tijd’, twittert hij. En: ‘k heb met mijn vader en moeder in Westerbork gezeten. Vandaar zijn we verder gedeporteerd naar Bergen-Belsen. Ik heb er geen enkel bezwaar tegen dat daar dit jaar de Nacht van de Vluchteling start. Integendeel, ik vind het een uitstekende keuze.’

De Nacht van de Vluchteling wil aandacht vragen voor miljoenen vluchtelingen die wereldwijd van huis en haard verdreven zijn, en om zoveel mogelijk geld op te halen om hen te helpen. Momenteel zijn ruim 68 miljoen mensen in de wereld op de vlucht. De sponsorloop vindt plaats in de nacht van 14 op 15 juni.