Human Rights Watch (HRW) ziet een wereldwijde trend om de misbruiken van autocraten aan banden te leggen. Binnen de Europese Unie, de Verenigde Naties en de hele wereld leveren regeringen, organisaties en betogers op straat weerwerk tegen het uithollen van de mensenrechten.

Staat van de mensenrechten

In het 674 pagina’s tellende rapport World Report 2019  onderzoekt de organisatie de staat van de mensenrechten in de wereld, en er was in 2018 wel degelijk heel wat reden voor bezorgdheid. HRW verwijst in China naar de opsluiting van naar schatting een miljoen Oeigoeren en andere moslims en noemt de repressie in het land “de ergste sinds de bloedige onderdrukking van de protesten op het Tiananmenplein.”

Ook de aanhoudende politieke en humanitaire crisis in Venezuela en de drugsoorlog in de Filipijnen worden genoemd, naast de conflicten in Syrië en Jemen. Wereldwijd blijft ook de autoritaire tendens aanhouden, met name in China en met de verkiezing van Jair Bolsonaro in Brazilië.

Verzet

Toch is hét nieuws volgens HRW-directeur David Roth dat de tegenstand toeneemt en er verzet is om de mensenrechten te verdedigen. Dat is onder meer te zien in de inspanningen om de aanvallen op Europese democratieën af te slaan, een bloedbad in Syrië te vermijden en de Saoedische bombardementen op Jemen te stoppen, zegt Roth. Ook de druk op de Democratische Republiek Congo om Joseph Kabilla aan zijn grondwettelijke ambtstermijn te houden en de wereldwijde verontwaardiging voor de moord op de Saoedische journalist Jamal Khashoggi zijn hoopgevende tekenen, zegt hij.

“Dezelfde populisten die haat en intolerantie verspreiden, wakkeren ook het verzet aan en dat verzet blijft veldslagen winnen”, zegt Roth. “De overwinning is niet verzekerd, maar het succes van het voorbije jaar toont aan de misbruik van autoritaire heerschappij een krachtige tegenaanval doet ontstaan om de mensenrechten te beschermen.”

Hongarije en Polen

In Europa verwijst HRW naar de grote betogingen in Boedapest tegen de pogingen van Victor Orbán om de Central European University te sluiten en de zogenaamde ‘slavenwet’ in te voeren die overuren makkelijker maakt pas tot na drie jaar laat uitbetalen. Ook het Europese Parlement floot Orbán terug. Een meerderheid van 70 procent stemde voor het proces dat in politieke sancties kan uitmonden onder artikel 7 van het Europees verdrag.

In Polen kwamen tienduizenden mensen dan weer herhaaldelijk op straat om de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te beschermen tegen inmenging door de Partij Recht en Rechtvaardigheid van Jaros?aw Kaczy?ski. Ook de nieuwe meerderheid van de democraten in Amerikaanse Congres is volgens Roth het bewijs dat de kiezer het gehad heeft met de autoritaire stijl van president Donald Trump.