De Canadese premier Justin Trudeau maandag tijdens de persconferentie waarin hij de terdoodveroordeling scherp afwees © AP

Doodstraf voor Canadees in China
verkilt relaties tot onder vriespunt

Een Canadees die in China vijftien jaar cel uitzat wegens drugssmokkel, heeft alsnog de doodstraf gekregen. Die veroordeling lijkt niet los te staan van Canada’s arrestatie van Huawei-topvrouw Meng Wanzhou.

Annemieke van Dongen 15-01-19, 19:53

De Canadees, Robert Lloyd Schellenberg, werd vier jaar geleden opgepakt vanwege vermeende betrokkenheid bij een operatie om 220 kilo methamfetamine (crystal-meth) naar Australië te smokkelen. In 2016 werd hij tot vijftien jaar celstraf veroordeeld, ondanks dat hij altijd heeft ontkend. Een paar weken geleden besloot het Chinese Hof van Beroep plotseling dat de zaak over moest. Maandag hoorde Schellenberg zijn vonnis: de doodstraf.

De Canadese premier Justin Trudeau reageerde furieus. Hij beschuldigde China van het willekeurig opleggen van de doodstraf . ,,Dit is een extreme zorg voor ons als regering, zoals het zou moeten zijn voor al onze internationale vrienden en bondgenoten.’’

Robert Lloyd Schellenberg maandag tijdens het hoger beroep bij de Dalian Intermediate People's Court in Dalian © AP (CCTV)

De timing van het vonnis lijkt niet toevallig. Sinds de arrestatie van Huawei-topvrouw Meng Wanzhou in Vancouver op 1 december zijn de relaties tussen beide landen tot het vriespunt gedaald. Sinds de prominente zakenvrouw op verzoek van de VS werd aangehouden, zijn in China al drie Canadezen opgepakt: voormalig Canadees diplomaat Michael Kovrig, consultant en Noord-Korea-kenner Michael Spavor en lerares Sarah McIver. McIver is inmiddels weer terug in Canada.

Reisadvies

De Canadese regering waarschuwt zijn inwoners die in China verblijven of naar het land willen afreizen voor het risico van een willekeurige aanhouding. ,,We blijven alle Canadezen die naar China reizen, adviseren om een hoge mate van voorzichtigheid te betrachten’’, aldus het gisteren aangepaste reisadvies.

De Chinese overheid, op haar beurt, heeft staatsbedrijven opgedragen om geen zakenreizen meer te maken naar de Verenigde Staten en hun bondgenoten. Ongeveer honderd staatsbedrijven dienen zakenreizen naar de VS, Canada, Groot-Brittannië, Australië en Nieuw-Zeeland zoveel mogelijk te voorkomen, meldden ingewijden bij de Chinese overheid gisteren aan persbureau Bloomberg. En als toch moet worden gereisd, moeten ze extra voorzorgsmaatregelen treffen om laptops en andere apparaten te beveiligen.

Spionage

China is woedend over de arrestatie van Meng en eist haar vrijlating. Meng, financieel directeur van telecomgigant Huawei, is op borgtocht vrij en wacht in Canada op de uitleveringsprocedure.

Huawei wordt in de VS verdacht van het schenden van handelssancties tegen Iran. De Amerikanen betichten Huawei al langer van te nauwe banden met de Chinese overheid, waardoor gegevens van smartphonegebruikers makkelijk ingezien zouden kunnen worden door Chinese veiligheidsdiensten.

In een zeldzame ontmoeting met journalisten ontkende oprichter Ren Zhengfei van Huawei gisteren dat zijn bedrijf voor de Chinese overheid zou spioneren. De miljardair, vader van Meng, verklaarde zijn oudste dochter zeer te missen. Dat de mediaschuwe ondernemer de pers opzocht, bewijst volgens analisten dat zijn technologie-imperium diep in de problemen zit. Ren noemde Donald Trump in het vraaggesprek ‘een geweldige president’ en zei de uitleveringszaak van zijn dochter af te wachten.

Ren Zhengfei, oprichter en CEO of Huawei, vandaag tijdens de persconferentie in Shenzhen © AP

Schellenberg, die in eerste instantie alleen werd veroordeeld voor medeplichtigheid aan drugshandel maar maandag ook voor deelname aan een criminele organisatie, heeft tien dagen de tijd om in beroep te gaan.