Klimaatverandering moet je niet te alarmerend brengen, ‘Hell does not sell’
Klimaatwetenschappers gebruiken nogal eens alarmerende frames. Het is vijf voor twaalf. We naderen een levensgevaarlijk omslagpunt. We staan voor de afgrond. Alarmerende frames zijn niet zonder risico: ze kunnen zo angstaanjagend zijn, dat toehoorders gevoelig worden voor de boodschap dat er helemaal geen klimaatprobleem is.
Er is altijd wel een wetenschapper te vinden die dat betoogt. Hell does not sell, zeggen de Amerikanen.
Peter Kuipers Munneke is klimaatwetenschapper en weerman. We staan niet voor een ravijn, zegt hij. Klimaatverandering moet je zien als een lange, niet al te steile glijbaan - je gaat langzaam, maar zeker naar beneden. Hoe ziet Nederland er over vijftig jaar uit? Als de temperatuur twee graden hoger is, stijgt de zeespiegel 60 centimeter. Daar kan Nederland prima mee omgaan, vervolgt hij. Dan kunnen we het probleem weer een aantal eeuwen vooruitschuiven.
Het frame van de glijbaan kun je heel krachtig vinden: Kuipers Munneke doet aan dat afgrondalarmisme niet mee. Maar het is ook riskant: het gaat allemaal langzaam, kun je denken. Op vlakke glijbanen kom je ook wel eens vast te zitten, kun je het proces van klimaatverandering een tijdje on hold zetten. Als klimaatverandering een lange, vlakke glijbaan is, hebben we nog tijd zat. Dan kunnen we de problemen blijkbaar nog eeuwen vooruitschuiven. Geen haast, dus.
Maak je het probleem groot, dan dreigt de ontkenning. Maak je het beheersbaar, dan gaan we achterover hangen.
Met een slimme term kun je de werkelijkheid niet alleen beschrijven, maar ook maken. Bestuurskundige Hans de Bruijn wijst wekelijks op voorbeelden van framing. Zie ook trouw.nl/framing.