Heffing voor sociale verhuurders is onzalig plan

In het recente klimaatakkoord wordt 500 miljoen euro uitgetrokken voor de Nederlandse woningcorporaties om 200.000 woningen aardgasvrij te maken. Voor de corporaties is dit een sigaar uit eigen doos. Zij verhuren 2,4 miljoen woningen aan mensen met een bescheiden inkomen.

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, worden deze non-profit organisaties al lang niet meer gesubsidieerd, integendeel. Zij betalen gewoon btw, vennootschapsbelasting en daar bovenop ook nog 1,7 miljard euro per jaar ‘verhuurderheffing’. Daarmee subsidiëren de corporaties de schatkist in plaats van andersom. De verhuurderheffing is door de vorige regering (met verantwoordelijk minister Stef Blok) ingevoerd.

Het gevolg van die lastenverzwaringen (en andere knevelmaatregelen) is dat woningcorporaties veelal de huren extra hebben moeten verhogen, te weinig financiële ruimte hebben om niet rendabele investeringen te doen in nieuwbouw en verduurzaming van oudere woningen. Slecht voor de huurders, voor het milieu en de werkgelegenheid.

Winstobject

Waarom dan toch deze buitengewone extra financiële aanslagen, exclusief voor verhuurders van sociale huurwoningen? Het verkiezingsprogramma van de VVD voor de Tweede Kamer geeft het antwoord: ‘Om de verkoop van die duurdere huurwoningen door woningcorporaties te stimuleren, willen wij de verhuurdersheffing verhogen’. ‘Duurdere huurwoningen’ hebben volgens hetzelfde programma een maandhuur van meer dan 600 euro. Door de woningcorporaties financieel zwaar onder druk te zetten zullen zij gedwongen worden om een groot deel van hun woningen te verkopen, aan particuliere beleggers uit binnen- en buitenland, zo is de gedachte.

Met deze overheveling wordt geen woning extra gebouwd of beter geïsoleerd, de woning verandert alleen van eigenaar, van sociale huisvesting in winstobject. De particuliere verhuurders hebben de ruimte gekregen om kortlopende huurcontracten af te sluiten, de huren extra te verhogen en slechter onderhoud te plegen.

Nogmaals, waarom dit asociale beleid? Hiermee worden nadrukkelijk de belangen van beleggers en projectontwikkelaars gediend. Ideeën uit de vorige eeuw over de heilzaamheid van privatisering en marktwerking dienen hierbij als legitimatie. Op deze manier zou immers een hogere kwaliteit voor minder geld geleverd worden. Oordeelt u zelf maar of dat is gelukt.

Kleine portemonnee

Op de markt geldt het recht van de sterkste, en dat is niet de huurder met een kleine portemonnee. Marktwerking werkt ook alleen wanneer er evenwicht is tussen vraag en aanbod en dat is in de volkshuisvesting voorlopig heel ver te zoeken. Bovendien is het vragen om problemen om een perverse financiële prikkel in te bouwen bij een maatschappelijke basisvoorziening als een goed en betaalbaar dak boven je hoofd. Zo leert ook de geschiedenis van de volkshuisvesting.

De buitengewone heffingen voor de sociale verhuurders zullen in de toekomst door het invoeren van een nieuwe belasting (ATAD) nog verder opgevoerd worden tot meer dan 2 miljard euro jaarlijks. Daarmee vergeleken is de thans voorgestelde, eenmalige, isolatiebijdrage van 0,5 miljard euro een fooi én een sigaar uit eigen doos.

De heffingen hebben voor de samenleving alleen maar negatieve gevolgen. Schrappen is dus de meest logische conclusie. Dan kan er flink geïnvesteerd worden in verduurzaming van de sociale woningvoorraad en kunnen de laagstbetaalden profiteren van de noodzakelijke energietransitie zonder financieel in de problemen te komen. Dat is wat veel politici zeggen te willen. Hier ligt een uitgelezen kans om de daad bij het woord te voegen. 

Lees ook: 

De oplossing voor verduurzaming van de huursector is zo simpel

Schaf de verhuurderheffing af en de wooncorporaties hebben geld om huurwoningen energiezuinig te maken, suggereert Paulus Jansen, directeur van de Woonbond

Nieuwbouwwijk Vathorst wíl wel, maar wordt toch niet gasloos

De nieuwbouwhuizen in de Amersfoortse wijk Vathorst zitten voorlopig nog vast aan het gasnet. Ook als de wil daar is, blijkt veranderen zo makkelijk niet.