Grasparkiet valt voor slimme vogel
Heeft een intelligente partner betere kansen op de huwelijksmarkt? Bij de grasparkiet wel, blijkt uit onderzoek.
Charles Darwin dacht het al: in de strijd om te overleven kan een beetje slimmigheid geen kwaad. Sterker nog, volgens Darwin zouden mens en dier bij hun partnerkeuze laten meewegen hoe snugger die ander is. En dat heeft weer evolutionaire gevolgen. Als een slimme partner een streepje voor heeft, wordt intelligentie vaker doorgegeven aan het nageslacht.
Het is een prikkelende gedachte, maar hoe bewijs je zoiets? Hoe laat je zien dat cognitieve vaardigheden een individu aantrekkelijk maken? Indirecte bewijzen waren er wel. Uit studies was gebleken dat vaardige of slimme dieren er vaak beter uitzagen – met een mooiere kleurenpracht of een perfecter lijf. En dat die uiterlijke kenmerken hen meer kansen boden op de huwelijksmarkt.
De vrouwtjes waren ineens geïnteresseerd in de vogel die ze eerst niet hadden zien staan
Zaadjes
Een groep biologen heeft nu een directer experiment bedacht om Darwins idee te testen. Een experiment waarbij vrouwelijke grasparkieten konden kiezen tussen een slim en een dom mannetje, een mannetje dat een doosje met zaadjes kon openen en eentje die dat niet lukte. Van grasparkieten weten we dat ze gedrag imiteren, zegt Carel ten Cate, hoogleraar gedragsbiologie aan de Universiteit Leiden en een van de onderzoekers. “Ze letten dus op of een andere vogel een probleem kan oplossen. Speelt dat dan ook mee bij hun partnerkeuze, vroegen wij ons af.”
Om zeker te weten of intelligentie een selectiecriterium was voor de vrouwtjes, kregen ze eerst de vrije keuze. Ze werden elk in hun kooi met twee mannetjes geconfronteerd en de onderzoekers keken welk mannetje de meeste aandacht kreeg. Vervolgens namen ze het afgewezen mannetje apart en leerden hem hoe hij het zaaddoosje moest openen. Dekseltje eraf, deurtje open, laatje met zaad eruit.
Ten slotte haalden ze het liefdeskoppel erbij. Het vrouwtje kon nu zien hoe handig het mannetje was waar ze eerst geen aandacht voor had, terwijl haar minnaar het doosje niet geopend kreeg. Niet alleen omdat hij het niet geleerd had, maar ook doordat de biologen het doosje voor de zekerheid hadden dichtgeplakt. Dat maakte indruk, schrijven de biologen in vakblad Science: de negen vrouwtjes in dit experiment lieten hun maatje vallen en waren ineens geïnteresseerd in de vogel die ze eerst niet hadden zien staan.
Kritiek
Mooi onderzoek, schrijft Science in een commentaar, maar hard bewijs is het niet. De vrouwtjes hebben zelf het doosje niet hoeven openen en weten dus niet hoe moeilijk dat is. En misschien zijn de mannetjes zich door de training anders gaan gedragen en is dat het wat hen aantrekkelijk maakt.
Dat laatste is natuurlijk nooit uit te sluiten, erkent Ten Cate, maar het eerste argument vindt hij niet erg sterk. “De vrouwtjes hoeven helemaal niet te weten of het een ingewikkelde taak is. Ze zien het verschil. Het mannetje van hun oorspronkelijke voorkeur lukt het niet om bij het zaad te komen. En die ander lukt het wel. Die willen ze als partner.”
Lees ook:
Wat is het verschil tussen een groengele en een blauwe vogel?
Hoe parkieten aan hun kleuren komen.
Lees meer artikelen op Trouw over wetenschap