Schaf de Eerste Kamer af, die zullen we echt niet missen
Wat een teleurstellend rapport van de Staatcommissie parlementair stelsel onder leiding van Johan Remkes, vindt Jan van der Lee, gepensioneerd ambtenaar.
In het verleden was ik voorstander van een bindend referendum. Maar gelet op de teleurstellende ervaringen met de raadgevende referenda in Nederland en in het buitenland, en met de schade die dat aan de democratie heeft aangebracht, is het voor mij onbegrijpelijk en onzalig dat de commissie-Remkes nu het bindend referendum van stal haalt. Andere zo voor de hand liggende voorstellen ter verbetering van de democratie en de bestuurbaarheid van Nederland laat de commissie liggen. Is dit gemakzucht?
Wat ik mis is het volgende: een voorstel om de Eerste Kamer af te schaffen. We zullen er heel weinig aan missen. Er wordt net zo hard politiek bedreven als in de Tweede Kamer en wetten worden nauwelijks verworpen of beïnvloed door de Eerste Kamer. Of doe op z’n minst een voorstel om de Eerste Kamer tegelijk met de Tweede Kamer te laten kiezen. Dat versterkt de democratie en de bestuurbaarheid.
Farce
Ook mis ik een voorstel voor het invoeren van een kiesdrempel van bijvoorbeeld 5 procent, zoals in Duitsland. Het huidige systeem – geen drempel – bevordert versplintering, moeilijke kabinetsformaties en ontevredenheid bij kiezers omdat geen enkele partij een duidelijke invloed op een regeringsprogramma kan aantonen en bovendien strak aan een regeerakkoord zal worden gehouden. Discussie in het parlement dreigt daardoor tot een farce te degraderen en het vertrouwen van de kiezer in het democratisch proces neemt af. Een kiesdrempel zou op al deze punten een aanzienlijke verbetering tot stand brengen.
En waarom niet het aantal leden van de Tweede Kamer verminderen van honderdvijftig naar honderd? Het aantal onzinnige Kamervragen zal daardoor kunnen afnemen en honderd leden zijn best in staat de regering op de hoofdlijnen van het beleid te controleren.
Ik verwelkom elke maatregel die erop is gericht te bevorderen dat de Tweede Kamer zich echt concentreert op de controle van de hoofdlijnen van het regeringsbeleid. Hoe dat precies zou moeten? Hier ligt een taak voor alle partijen. Naast deskundigheidsbevordering van de Kamerleden is ook de politieke wil van belang. Richt de aandacht niet op de eigen profilering en het afvangen van vliegen, maar op het belang van de mensen in het land.
Lees ook:
Commissie-Remkes: Voorkeurstemmen moeten belangrijker worden
Meer gewicht voor voorkeurstemmen en een bindend referendum zijn twee van de adviezen van de commissie-Remkes. Hiermee kan de parlementaire democratie worden versterkt.
Het advies van de commissie-Remkes verdient een diepgravend debat
De analyse in het eindrapport van de staatscommissie parlementair stelsel staat als een huis. Er zijn grote problemen in de democratie, doordat groepen zich gebrekkig vertegenwoordigd voelen. Tegelijkertijd wordt de democratische rechtsstaat bedreigd.