Direct naar artikelinhoud
Analyse

Einde shutdown nog niet in zicht: Trump ‘overwoog’ noodtoestand uit te roepen

Nancy Pelosi (tweede van links) na haar ontmoeting met president Trump over de shutdown.Beeld EPA

De Democraten in het Congres zijn vastbesloten om Trump zijn grensmuur niet te geven. Trump is nog altijd vastbesloten om hem te bouwen. Intussen blijft de overheid dicht.

President Trump wil een hoge grensmuur bouwen, maar hij zit voorlopig vast in een diepe loopgraaf. Vanavond, op dag 14 van de sluiting van een deel van de Amerikaanse overheid, overlegde hij met Democratische en Republikeinse leiders van het Congres – zonder resultaat.

Een compromis over een nieuwe begroting lijkt nog altijd ver weg. Trump wil geld voor een grensmuur, de Democraten willen hem dat niet geven. Volgens de Democratische leider Chuck Schumer zei Trump tijdens het twee uur durende overleg dat hij bereid is die ‘shutdown’ van overheidsdiensten heel lang te laten duren tot hij zijn zin krijgt, ‘maanden of zelfs jaren’.

Een grensmuur is een ‘immoraliteit’ volgens Nancy Pelosi

Gevraagd op een persconferentie op het Witte Huis of hij heeft overwogen de nationale noodtoestand uit te roepen om de muur te bouwen, zei Trump vanavond: “Ja, dat heb ik.... We kunnen het doen. Ik heb het niet gedaan. Maar ik kan het doen.”

Nancy Pelosi, sinds donderdag de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, sprak van een ‘langdurig en soms bits’ gesprek met Trump. De president zelf sloeg een iets positievere toon aan, hij noemde de ontmoeting ‘productief’. Dit weekeinde wordt op ambtelijk niveau doorgepraat over het begrotingsconflict. De president zal dezer dagen misschien nog weleens terugdenken aan een jaar geleden. Verspeelde hij toen zijn laatste kans om zijn zo vurig gewenste grensmuur te bouwen?

Dreamers

Op dat moment werkten Democratische en Republikeinse senatoren aan een groot compromis: een wet waarin Trump geld voor zijn muur kreeg, en de Democraten in ruil daarvoor een even grote wens vervuld kregen: legalisering van de ‘Dreamers’. Dat zijn de bijna 800.000 mensen die als minderjarigen illegaal naar de VS zijn gekomen, en die nu gedoogd worden, maar ook in onzekerheid moeten leven.

Trump voelde ook wel wat voor legalisering, liet hij destijds weten. Maar op het laatste moment krabbelde hij terug. Niet geheel toevallig nadat de rechtse site Breitbart, die hem normaal door dik en dun steunt, zich tegen hem gekeerd had, en hem smalend ‘Amnesty Don’ had genoemd. Bij Trumps ultraconservatieve achterban is het legaliseren van de Dreamers taboe: ze zien dat als een Democratisch complot om via immigratie de macht over te nemen.

Inmiddels polsen figuren uit de omgeving van Trump voorzichtig of de Democraten niet alsnog geïnteresseerd zouden zijn in zo’n groot ­compromis, om uit de huidige ­impasse te raken. Maar nu hoeft het voor de Democraten niet meer. Wat daarbij een rol speelt, is dat die zich nu een stuk sterker voelen staan dan een jaar geleden. Want de bescherming van de Dreamers is voorlopig overeind gehouden door een federale rechter. En deze week trad het nieuwe Huis van Afgevaardigden aan, waarin de Democraten de meerderheid veroverden.

Hoe dan ook geen grensmuur

Pelosi lijkt bovendien vastbesloten om Trump sterk tegenspel te geven, voor het eerst tijdens diens presidentschap. Een grensmuur is een ‘immoraliteit’, zette ze deze week hoog in, die er hoe dan ook niet mag komen, wat er ook tegenover staat. Intussen loodste ze gelijk wat wetten door het Huis, die ervoor zouden zorgen dat grote delen van de overheid weer open zouden kunnen gaan, terwijl er naar een verdere oplossing wordt gezocht.

Die wetten zullen in de Senaat sneuvelen, waar de Republikeinen nog altijd de meerderheid hebben. De boodschap die Pelosi ermee af wil geven wordt daarmee des te helderder: aan ons ligt het niet dat al die ambtenaren nu al twee weken thuis zitten zonder salaris.

Daar worden ook sommige Republikeinen zenuwachtig van. Zoals senator Lamar Alexander, die in de Washington Post de mogelijke compromissen nog een keer op een rijtje zette. Of senator Bob Corker, die eerder al mopperde dat de president het land overleverde aan de ‘tirannie van de talkshowhosts’, refererend aan de ultrarechtse figuren die de radiogolven in de VS beheersen.

Uiteindelijk snapt de ervaren Nancy Pelosi, die zichzelf vorig jaar nog ‘meesterwetgever’ noemde, ook wel dat er een compromis uit moet rollen. Maar ze lijkt ook vastbesloten om niet als eerste met haar ogen te knipperen. Trump leek deze week daarentegen al wat territorium prijs te geven. “Je mag het ook een barrière noemen, of wat je wilt. Maar we hebben bescherming nodig in ons land.”

Lees ook:

Nancy Pelosi (78) is als speaker de machtigste politica van Amerika

Pelosi is de komende twee jaar voorzitter (speaker) van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden en daarmee de op drie na invloedrijkste politicus.

Donald Trump vergooit veel politiek kapitaal met Kerst-shutdown

De shutdown is de derde dit jaar. Maar ditmaal komt hij op een politiek en sociaal ongelukkig moment.