Hij praat niet zo graag over hoe deze gigantische stap hem heeft veranderd en wat het lastigste daaraan was.
Atem heeft sinds een maand een nieuwe baan. Hij werkt als ingenieur bij een metaalbewerkingsbedrijf in Zwijndrecht. Hij speelt ook in een toneelgroep die in heel Nederland optreedt en is lid geworden van GroenLinks. Wat vandaag en in de toekomst gaat gebeuren, staat voor Atem centraal.
Vanuit carrièreperspectief vindt hij het wel oké om nu en toen met elkaar te vergelijken. Begin 2014 kwam Atem aan in Nederland en op 20 september kreeg hij een huis in Rotterdam. "Het beste cadeau dat ik mij kon voorstellen", zegt hij over de dag die ook echt zijn verjaardag is.
Herinner je het moment nog dat je je leven als student in Aleppo moest achterlaten?
"Het was in de zomer van 2012 en ik zat in mijn vijfde jaar mechanical engineering op de universiteit. Het afstudeerproject was al af en ik zou nog slechts vijf vakken moeten halen om mijn diploma te krijgen. Toen moest ik Aleppo verlaten, omdat de oorlog zo erg was geworden."
"Ik ging terug naar mijn dorpje, dicht bij de grens van Turkije. Het enige wat ik mee had van mijn universiteit was een cijferlijst die ik had aangevraagd. Ik wist al dat ik mijn studie af wilde maken in een ander land."
Fastforward naar het jaar 2017: je werd aangenomen bij TU Delft. Hoe was het om daar door te gaan met je studie?
"Aan de TU Delft studeren was mijn doel sinds dat ik hier aankwam in 2014. Ik had niet door dat het een schakelopleiding zou zijn. Dat betekende dat ik veel vakken moest volgen die al op mijn cijferlijst stonden. Toen ik dat aan de universiteit vertelde, zeiden ze: 'Dan ga je het snel halen.'"
"In Syrië had ik al vijf jaar gestudeerd en honderd vakken geleerd. Ik had gedacht dat ik aan de TU Delft iets nieuws zou leren, maar het was vooral herhaling. En alleen maar wiskunde. Na het schakelprogramma zou ik nog jaren moeten studeren om de master te halen. En opeens zou ik 35 zijn. Dus na 1,5 jaar studie dacht ik: nu ga ik gewoon werken, daar heb ik meer zin in."
Wat doe je nu bij het metaalbewerkingsbedrijf in Zwijndrecht?
"Ik werk aan de voorbereidingen voor projecten die vervolgens worden uitgevoerd voor onze klanten. Als een soort projectvoorbereider of constructeur. Dat betekent veel 3D-tekeningen maken om de plannen te visualiseren. Soms ga ik ook mee naar de werkplekken waar de projecten geïnstalleerd worden om te kijken hoe het in het echt werkt."
"Het is precies hetzelfde soort werk als ik in Syrië had kunnen doen, als het mogelijk was om daar te werken. De manier van werken en de routines verschillen niet veel."
Je bent ook lid geworden van GroenLinks. Hoe komt dat?
"In Syrië deed ik al veel werk met zonne-energie. Ik heb in projecten gewerkt om zonnepanelen op te zetten in mijn dorp bijvoorbeeld. Het is heel belangrijk dat we aan onze energievoorzieningen denken en daarvoor is GroenLinks een goede of de allerbeste partij."
"En ik vind Jesse Klaver een hele goede man. Ik ben niet superactief in de partij, maar ik dacht: waarom zou ik niet lid worden?"
Om de taal te leren, heb je ook veel vrijwilligerswerk gedaan in Nederland.
"Klopt, de toelatingseisen bij TU Delft zijn heel hoog. Je moet bijvoorbeeld een vaktaalcursus volgen, achttien verschillende toetsen doen en minimaal 80 procent van de punten halen. Dat was heel zwaar, maar het ging goed."
"Als vrijwilliger heb ik twee jaar bij een taalschool gewerkt, als begeleider en vertaler van Arabisch naar Engels. Vorig jaar begon ik ook bij Vluchtelingenwerk Nederland in Vlaardingen. Daar heb ik mensen geholpen met brieven schrijven en de taal te leren."
Veel nieuwe Nederlanders komen terecht in vrijwilligerswerk. Voel je een maatschappelijke druk dat jouw verleden als vluchteling onderdeel moet worden van jouw identiteit?
"Ik wil geen beroep maken van mijn maatschappelijk werk. Mijn hoofdberoep is ingenieur en dat is wat ik fulltime ga doen. Andere projecten zijn vooral leuk om te doen en geven je meer kracht om hier in dit land te integreren.
"Zoals de toneelvoorstelling My name is. We hebben zeven keer opgetreden, in Gouda en andere plekken in Nederland. Het gaat om een Joodse, Nederlandse vrouw die door omstandigheden op de vlucht moest tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze leest brieven uit het verleden en het wordt gemengd met echte verhalen uit mijn leven."
Je werkt nu als ingenieur maar hebt geen diploma. Hoe kijk je naar de toekomst?
"Ik heb net een nieuwe baan waarin ik voel dat ik me verder kan ontwikkelen en het is heel leuk. Vooral de R&D (onderzoek en ontwikkeling, red.) van het bedrijf lijkt me een hele leuke plek."
"Mijn baas heeft gezegd dat ze misschien in de toekomst kunnen helpen om een master te krijgen. Dat zou natuurlijk fijn zijn. Maar voor nu wil ik graag gewoon werken, na zo veel jaren studeren."