Twintig jaar geleden stapte De Vries de woning van de ouders van Nicky Verstappen binnen in het Limburgse Heibloem. Hun zoon ging in augustus 1998 naar zomerkamp en kwam niet meer thuis. Een dag na zijn verdwijning werd hij op 10 augustus dood aangetroffen. Hij was elf jaar.
Berthie en Peter Verstappen zochten contact met De Vries, die op dat moment al de nodige ervaring had met kindermisdrijven. Of hij wilde komen praten. De misdaadjournalist kende de zaak uit de media en twijfelde niet.
Het gesprek vond plaats in het ouderlijk huis van Nicky. De Vries herinnert zich nog het dressoir met daarop een foto van de jongen met daarnaast een brandend kaarsje. "Dan zit je meteen in die sfeer." Tegenover hem twee mensen door wie hij werd gegrepen.
De Vries belooft niet te rusten tot zaak was opgelost
"We zouden het wel fijn vinden als je meekijkt", was de vraag die hem werd gesteld. "Toen had ik wel iets van: natuurlijk, ik ga jullie helpen. Ik ga daar wat aan doen", was De Vries overtuigd.
Het deed hem beloven niet te rusten voordat deze zaak was opgelost. "Met enige bravoure", geeft hij toe en "niet wetende dat het twintig jaar zou gaan duren, maar ik heb het waargemaakt".
Dat ene moment waar hij altijd op was blijven hopen, kwam op 9 juni van dit jaar. Een dag ervoor had hij nog met Ferdinand Schellinkhout gesproken, de leider van het rechercheteam dat de dood van Verstappen onderzocht. "Valt er nog wat te melden?", was zijn vraag. "Nee, nee, Peter. Het is allemaal even stil op dit moment", herhaalt De Vries het antwoord.
Moeder Berthie Verstappen samen met De Vries. (Foto: ANP)
Verlossende telefoontje komt in juni
De Vries ging die 9 juni, zoals wel vaker, een stuk wielrennen. Zijn telefoon op stil en achter in zijn koerstrui gewikkeld. Thuis aangekomen zag hij een flink aantal gemiste oproepen. De meeste waren van Schellinkhout en Berthie. Hij voelde kippenvel over zijn hele lijf. "Ja, toen wist ik het al: dit is het", vertelt De Vries. "Dit is het moment waarop we altijd hebben gewacht."
Staand in zijn keuken in vol wielrenornaat belde hij Schellinkhout op: "We weten wie hij is", kreeg hij direct te horen. Met 'hij' werd Jos B. bedoeld. De man wiens DNA op achttien plekken op de onderbroek van Nicky was gevonden.
De opvolgende momenten beleefde hij in een roes tot hij bij het politiebureau Berthie en Peter Verstappen ziet. De mensen die hij zes jaar geleden nog op het hart had moeten drukken dat het einde van zijn misdaadprogramma geen einde aan de zoektocht betekende. "Zolang de zaak niet is opgelost, blijf ik er mee bezig", vertrouwde hij ze toe.
De ontmoeting met de ouders van Nicky "was heel emotioneel", blikt De Vries terug. "Dat zijn momenten waarvan je er maar een paar in je leven meemaakt." Die emotie moest hij overigens direct proberen te kanaliseren, want Jos B. was nog steeds spoorloos. Voorzichtigheid was geboden.
Ja, toen wist ik het al, dit is het. Dit is het moment waarop we altijd hebben gewacht
De Vries heeft nooit tijd gehad emotie de ruimte te geven
Op 22 augustus mocht het hoge woord eruit: er is een DNA-match. Jos B. werd uiteindelijk aangehouden in Spanje en op 12 december verscheen hij voor het eerst in de rechtbank, waar hij zijn betrokkenheid bij de dood van Nicky ontkende.
Het erover praten doet De Vries beseffen dat hij al die twintig jaar geen ruimte heeft gegeven aan zijn emoties. "Je moest door, strijd leveren. Dan gun je jezelf geen tijd om daarbij stil te staan."
De emotie zit hem ook in de symboliek die aan kracht wint door de dramatiek van het overlijden van de jongen. Een groot Ajax-fan wiens slaapkamer rood-wit kleurde en slechts gekleed in zijn Ajax-pyjamabroek werd gevonden.
De jongen zou begraven worden met een Ajax-shirt van zijn grote idool, Jari Litmanen, maar dat kwam net te laat aan. Het werd door de ouders van Verstappen aan De Vries gegeven. Het werd een constante herinnering en motivator, zo omschrijft hij zelf.
Het shirt kijkt - na een aantal verhuizingen - inmiddels uit over het trainingsveld achter de Johan Cruijff ArenA. Het kantoor van De Vries bevindt zich namelijk onder de rook van het Ajax-stadion. "Misschien wordt de zaak nu wel opgelost", appte De Vries een paar maanden vóór de doorbraak nog naar de ouders, terwijl hij een foto van het shirt op zijn nieuwe plek stuurde.
De Vries poseert voor het Ajax-shirt dat bestemd was voor Verstappen. (Foto: ANP)
Vader en zoon Verstappen deelden liefde voor Ajax
De liefde voor Ajax werd door vader en zoon gedeeld en het overlijden van Nicky zorgde ervoor dat zijn vader Peter nooit meer naar een Ajax-duel kon kijken, ook niet op televisie. "Te zwaar en te confronterend", legt De Vries uit.
"Terwijl het ook iets moois was." Daarom was de doorbraak een goed moment hier verandering in te brengen. Toevalligerwijs speelde Ajax juist op de avond van de eerste pro-formazitting zijn laatste groepsduel in de Champions League tegen Bayern München om de groepswinst.
Met z'n drieën, want ook Berthie was mee, zagen ze Ajax spectaculair 3-3 gelijkspelen in een wedstrijd waar alles in zat. "Ze vonden het fantastisch", aldus De Vries die niet in God zegt te geloven, maar wel in karma. "Het was misschien niet allemaal toevallig."
De Vries ook nauw betrokken bij zaak-Milica van Doorn
Het was niet de enige zaak waar de dood van een jong persoon een hoofdrol speelde. Milica van Doorn verdween in de Pinksternacht van 7 op 8 juni 1992 en werd de volgende dag dood gevonden.
Net als in de zaak-Verstappen leidde DNA-onderzoek na vele jaren tot een aanhouding. Ook nu was De Vries weer nauw betrokken en wijdde hij meerdere programma’s aan de negentienjarige vrouw.
26 jaar later stond Hüseyin A. voor de rechter en ook De Vries was aanwezig. Duidelijk merkbaar zat hij zich te verbijten als de man een verklaring aflegt waarin hij stelde een relatie te hebben gehad met de vrouw. Het moest de uitleg vormen voor het sperma dat was aangetroffen in het lichaam van Van Doorn.
Kwaad om het "koude betoog" van de dader, het niet doorbijten van de officieren van justitie en de rechter die meerdere malen de naam van Milica verkeerd uitsprak. Het was een proces waarin De Vries zich ook hardop afvraagt wat de rol van de advocaat dan is.
"Waren die niet meer met zichzelf bezig dan met hun cliënt? Zo van, ik kan naam maken met een grote zaak, al snap ik dat deels nog wel. Maar zeker in de zaak-Milica. Joh, als je geen beter verhaal hebt dan een liefdesrelatie, kom er dan niet mee."
De verklaring van Hüseyin A. werd uiteindelijk door de rechtbank resoluut terzijde geschoven en de man werd op 11 december veroordeeld tot twintig jaar cel.
Rechtbanktekening van verdachte Hüseyin A. tijdens de zitting in de strafzaak in de zwaar beveiligde rechtszaal op Schiphol. (Foto: ANP)
Misdaadjournalist en Astrid Holleeder draaiden maanden om elkaar heen
Er was weinig tijd om deze emoties een plaats te geven, "want ik zit ook nog midden in het Holleeder-proces". Een familie waar hij al jaren aan verbonden is. Als misdaadjournalist, maar ook door zijn goede vriendschap met Cor van Hout die in 2003 werd doodgeschoten. Man van Sonja Holleeder en mogelijk slachtoffer van Willem Holleeder.
Maanden draaiden Astrid Holleeder en De Vries om elkaar heen. Beducht voor elkaars positie ten opzichte van Willem. "Dat hield ons allebei in een soort van greep." Een verkeerd woord kon zware consequenties hebben. Hoe je ook tegen hem aankijkt, Willem is geen zakkenroller. Alle mensen die ruzie met hem hebben gekregen, kunnen dat niet navertellen."
"Pas toen we heel langzaam ontdekten dat we daar gelijk in stonden, konden we daar open over zijn", vertelt De Vries. Vanaf 2012 voeren De Vries en Astrid, meerdere gesprekken en bespraken de gevolgen van het naar voren treden als getuige. In de opvolgende jaren trad hij op voor de zussen als wat volgens hem het best omschreven kan worden als een "counselor".
Hoe je ook tegen hem aankijkt, Willem is geen zakkenroller
Relatie tussen De Vries en OM dusdanig vertroebeld
Zijn eigen band met het Openbaar Ministerie (OM) in deze zaak raakte vertroebeld. Ook hem werd gevraagd te verklaren. Toen hij echter tot twee keer toe om de uitgewerkte versie van zijn verklaring vroeg, werd hier niet aan voldaan. "Terwijl je deze normaal ook moet ondertekenen ter goedkeuring", vertelt hij gepikeerd.
Hij weigerde nog langer te verklaren en dit pas op zitting te doen. Een beslissing waar hij achteraf blij mee is, want het zorgde ervoor dat Holleeder zich niet kon voorbereiden. Zo nam De Vries een ondertekend document mee waarin Holleeder afstand nam van de opbrengsten van verfilming van het boek over de Heinekenontvoering.
Holleeder had dit altijd ontkend en toen De Vries over dit document kwam te spreken, greep Holleeder in: "Dit is meineed!", aldus de crimineel. De Vries denkt er met voldoening aan terug. "Ik voelde het ook aankomen", zegt hij met een glimlach.
"Op een gegeven moment merk je het aan zijn bewegingen. Hij zat natuurlijk vlak achter me. Toen dacht ik al: oh, hij is het helemaal vergeten dat hij getekend heeft. Toen hield ik me stil en dacht bij mezelf: nou vertel dan maar, schreeuw het maar uit. Dat was natuurlijk wel grappig, haha."
De Vries komt aan bij rechtbank De Bunker in Amsterdam op de eerste dag van het proces tegen Holleeder. (Foto: ANP)
Geheimzinnigheid over eigen rol in Holleeder-proces
Maar meer dan dat overhandigde De Vries ook belastende documenten waarover Holleeder zich tot op de dag van vandaag beroept op zijn zwijgrecht. De logische vraag vanuit het OM of De Vries over nog meer informatie beschikt, komt niet. "Nee, dat is wel apart." Op de veronderstelling dat dit toch wel het geval is, blijft hij geheimzinnig. "Tsja."
En dan zijn er nog de opnamen die De Vries in 2011 maakte op het kantoor van Stijn Franken, de advocaat van Holleeder destijds. De Vries was daar op uitnodiging en kreeg te horen dat Holleeder onder druk zou worden gezet door Bénédicte Ficq, de advocaat van Dino Soerel.
Het kwam erop neer dat Holleeder ten gunste van Soerel tegen de waarheid in moest gaan verklaren. Holleeder deed dit via een telefoongesprek uit de doeken aan De Vries, die daar opnamen van maakte.
Genoeg materiaal dus om zelf misschien met een programma te komen? "Ja, ja. Nou wie weet", glimlacht hij mysterieus. "Dat moet je altijd afwachten." Of de huidige planning van het proces wordt gehaald is volgens De Vries niet aan hem, "maar de zaak is voorlopig niet klaar."
"Ik had ook altijd verwacht nog een keer te worden opgeroepen als getuige, maar heb niks meer gehoord."
Teleurstelling overheerst over mislukken televisieprogramma
Plannen maken voor de toekomst, is sowieso niets voor De Vries. Er kwam altijd iets op zijn pad en dan nam hij die afslag, maar ook andersom. Want hij had voor ogen de komende vijf jaar zijn televisieprogramma De Raadkamer voor te zitten. Slechte kijkcijfers zorgden voor een vervroegd afscheid. "Heel teleurstellend en ik geloof nog steeds in de formule, maar de SBS6-kijker trok het niet."
Het betekent overigens geen extra vrije tijd. De Vries, als vierde kind uit een gezin van zes, kreeg hard werken met de paplepel ingegoten. "Toen ik jong was en ik bijvoorbeeld graag een brommer wilde, zei mijn vader: 'Prima, ga er maar voor werken jongen, want van mij krijg je het niet.' Dat loopt als een rode draad door onze familie."
Het is als een levensvisie geworden. "Als je een zaak wil oplossen, moet je er achteraan. Dat komt niet naar je toe", zegt hij verbeten. Een werkdag bestaat voor de Vries dan ook uit "minimaal" twaalf uur.
Hij heeft er zijn leven op ingericht. "Ik rook en drink niet en ik sport veel. In alle arrogantie zeg ik dan maar: ik sta aan de top en daar hoort het leven van een topsporter bij, anders hou je dat niet vol."
Een idee als wijn proeven zoals omschreven in het boek PS: dit is vertrouwelijk, bestaande uit correspondentie tussen Vries en advocaat Gerard Spong dat dit jaar uitkwam, wordt dan ook geen werkelijkheid. Een pensioenleeftijd heeft hij sowieso niet voor ogen. "Ik heb me erbij neergelegd dat ik nooit een leven zal leiden waarin er tijd overblijft."
NUjij: Uitgelichte reacties