Nederlandse industriegiganten stoten weer méér broeikasgas uit

Dat blijkt uit onderzoek door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Volgens de onderzoekers nemen twaalf bedrijven in ons land ongeveer 90 procent van de CO2-uitstoot in de chemie, olie- en staalindustrie voor hun rekening. Het gaat onder meer om Shell in Pernis en Moerdijk, Tata Steel in IJmuiden, Chemelot in Limburg en Yara in Zeeland.

Door de aantrekkende economie produceren zij sinds 2014 weer meer broeikasgassen, na een daling die in 2010 werd ingezet. Die stijging tikt aan, want de industrie is verantwoordelijk voor bijna een kwart van de totale CO2-uitstoot in Nederland.

Volgens het CBS scoren de industriële bedrijven slecht als het gaat om de zogenoemde ‘emissie-intensiteit’. Dat betekent dat de bedrijven méér broeikasgassen uitstoten per verdiende euro dan bedrijven in de meeste andere Europese landen.

,,Het klopt dat de Nederlandse industrie niet voorop loopt in Europa”, zegt Rico Luman, sectoreconoom bij ING. ,,Er moeten slagen worden gemaakt.” De emissie-intensiteit ligt zo’n 50 procent hoger dan gemiddeld in Europa. Alleen België, Portugal en Griekenland scoren nog slechter. Waar de industrie in Europese landen het sinds 2010 gemiddeld zo’n 20 procent beter doet, blijft de verbetering in Nederland beperkt tot 9 procent.

,,De chemie moet grote investeringen doen”, zegt Luman. ,,Denk aan de bouw van proeffabrieken en nieuwe installaties. Maar bedrijven moet ook investeren in het gebruik van andere grondstoffen, zoals biomassa. Op termijn zal waterstof waarschijnlijk een belangrijke rol gaan spelen bij de vervanging van aardgas.”

Hoe het kan dat de Nederlandse industrie het slechter doet, moet nader worden onderzocht. Dat Nederland relatief veel aardolie verwerkt en een grote chemische sector kent, is volgens het CBS maar een deel van de verklaring.

Een woordvoerder van de branchevereniging van de chemische industrie, VNCI, zegt dat de economie is aangetrokken en er daarom meer wordt geproduceerd. ,,Dat neemt niet weg dat CO2-reductie voor ons prioriteit is. Daar willen wij ook in het Klimaatakkoord werk van maken.”

De conclusies van het CBS zijn koren op de molen van de milieuorganisaties. Zij keerden zich vorige week af van het Klimaatakkoord, omdat ze vinden dat de industrie te weinig doet om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met bijna de helft terug te dringen. ,,Het is simpelweg niet eerlijk en niet effectief genoeg”, zei Joris Thijssen, directeur van Greenpeace.

Volgens milieuclubs en vakbond FNV draaien Nederlandse huishoudens en mkb’ers op voor de kosten van het nieuwe klimaatbeleid. Het zou hen per saldo ongeveer 1,5 miljard euro per jaar gaan kosten. De industrie zou in de plannen jaarlijks zo’n 450 miljoen euro aan subsidies voor verduurzaming opstrijken.

In het voorlopige Klimaatakkoord staat dat er geen algemene CO2-heffing voor bedrijven komt, tot woede van de milieuclubs en linkse partijen in de Tweede Kamer. Wél werd vastgelegd dat vervuilende bedrijven een plan moeten maken om CO2 te minderen. Doen ze dat niet, dan riskeren ze een boete.

Met het nieuwe CBS-rapport in de hand zullen de criticasters zich opnieuw afvragen of die plannen voor de industrie wel ver genoeg gaan.