Verband aangetoond tussen landbouwgif en verdwijnen bijen

Het is voor het eerst dat de lange-termijnschade van dit landbouwgif in kaart is gebracht. In kortdurende veldproeven was al aangetoond dat de neonicotinoïden schadelijk waren voor bijen.

Neonicotinoïden zijn nicotine-achtige pesticiden. Imidacloprid is het bekendste en meest gebruikte van dit type middelen. Bijen gaan niet direct dood aan deze stoffen, maar worden bijvoorbeeld minder vruchtbaar.

Giftige stoffen

Over de schadelijke gevolgen van neonicotinoïden voor insecten wordt al lang gediscussieerd. In 2013 kondigde de Europese Unie een gedeeltelijk moratorium af op het gebruik van neonicotinoïden.

Lees ook: Als de bijen niet meer zoemen

De Britse ecologen bestudeerden koolzaadvelden die al dan niet met neonicotinoïden waren behandeld. Die gegevens correleerden ze met bijentellingen van vrijwilligers die tussen 1994 en 2011 zijn uitgevoerd. Zij turfden 62 wilde bijensoorten.

Lokaal namen de aantallen wilde bijen af bij velden waar neonicotinoïoden werden gebruikt. Dat gold vooral voor bijen die deels afhankelijk zijn van het stuifmeel van koolzaad. Zes soorten verdwenen zelfs helemaal, uit meer dan 20 procent van de onderzochte gebieden. Dat waren bijvoorbeeld de slanke groefbij en de slakkenhuisbij. Landelijk stierf geen enkele bij uit.

Imkers

De wilde bijen gingen het hardst achteruit in de buurt van velden waar het koolzaad al als zaad met pesticiden was behandeld. Als de stof op het blad werd aangebracht, waren de gevolgen minder ernstig.

„Een goed onderzoek”, zegt bijenkenner Koos Biesmeijer, wetenschappelijk directeur bij Naturalis. „Maar de uitkomst is niet per se verrassend: uit experimenten en veldproeven wisten we al dat deze stoffen schadelijk waren.” Biesmeijer benadrukt dat neonicotinoïden niet de oorzaak zijn van de sterfte onder honingbijen van imkers. „Bij honingbijen worden de schadelijke effecten door de kolonie gebufferd.”