Oproep ‘noodregeling’ voor pil die hiv kan voorkomen

Minister Bruins (Medische Zorg, VVD) moet uiterlijk in het eerste kwartaal van 2019 beginnen met een preventieproject waarin de PrEP-pil die hiv-infecties voorkomt, wordt verstrekt aan de risicogroep. Die „dringende oproep” doen belangenorganisaties Aidsfonds-Soa Aids Nederland, COC Nederland, Hiv vereniging en PrEPnu aan de minister. Ze pleiten in een brief, in bezit van NRC, voor een „noodregeling”. De brief is deze zondagavond verstuurd.

Het is niet ondenkbaar dat de verstrekking van het medicijn tot het derde kwartaal van 2019 op zich laat wachten, zegt Silke David, hiv-programmamanager bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De organisaties vinden dat „onbegrijpelijk”.

Lees ook: Pil tegen hiv nemen? Doe dan eerst hiv-test

Onbewust verspreiden

De Gezondheidsraad, een onafhankelijk adviesorgaan, noemde de verstrekking van het medicijn afgelopen maart nog „urgent”. In juli besloot Bruins dat de PrEP-pillen in 2019 worden verstrekt aan de ‘hoogrisicogroep’: mannen die seks hebben met mannen. Elke dag krijgen twee mensen in Nederland te horen dat ze hiv hebben (750 in 2017). Naar schatting 2.300 mensen weten niet dat ze geïnfecteerd zijn. Zij kunnen dit virus onbewust verspreiden.

Het ministerie spreekt tegen dat sprake is van uitstel. Bruins sprak van medicijnverstrekking in 2019, aldus een woordvoerder, niet ‘per 1 januari 2019’. Maar de belangenorganisaties zien een patroon, schrijven ze: „De invoering van een regeling [wordt] telkens naar achter verschoven omwille van bureaucratische processen.”

Als het kabinet kiest voor landelijke inkoop van het medicijn, dan is een Europese aanbesteding nodig vanwege de hoge kosten. Die aanbesteding duurt zeker een half jaar. Als het kabinet de inkoop overlaat aan apotheken, is die aanbesteding niet nodig.

Het kabinet heeft nog geen keuze gemaakt. Bruins beloofde dit najaar de Kamer te informeren, maar dat is niet gelukt. Vorige week heeft D66 gevraagd waarom.

Belangstelling groeit

Intussen groeit de belangstelling voor de hiv-preventiepil. Meerdere GGD’s die het middel wel al verstrekken (al dan niet op kosten van de gebruiker), hebben te maken met wachtlijsten. Sommige mensen op de wachtlijst hebben inmiddels hiv opgelopen, bevestigt Rinske van der Bij van GGD Gelderland-Zuid.

Zelf schreef het ministerie in juli dat met de nieuwe PrEP-regeling 250 hiv-infecties per jaar kunnen worden voorkomen, en tegelijkertijd 33 miljoen euro aan zorgkosten kan worden bespaard in vijf jaar. Mensen met hiv moeten levenslang worden behandeld. Zij kunnen het virus dan niet meer overdragen.

Al in de zomer van 2016 werd de hiv-preventiepil goedgekeurd voor de Europese markt. Toenmalig VVD-minister Schippers wilde echter eerst een advies van de Gezondheidsraad. Andere Europese landen als Frankrijk (2015), Noorwegen (2016), Schotland, Portugal en België (2017) besloten het middel te vergoeden.

Voorstellen van D66 en GroenLinks voor een tussentijdse oplossing werden in de Tweede Kamer weggestemd in afwachting van het advies van de Gezondheidsraad. De VVD en christelijke partijen zijn terughoudend met het medicijn, dat sommigen zien als ‘partydrug’, en benadrukten de persoonlijke verantwoordelijkheid veilig seks te hebben.

Lees ook: Eindelijk een pil tegen hiv. Of vrijbrief voor onveilige seks?