Trump voert druk op
In maart kondigt de Amerikaanse president Trump aan importheffingen in te voeren van 25 procent op staal en 10 procent op aluminium uit het buitenland. Hij vindt dat het importeren van staal uit het buitenland een veiligheidsrisico vormt, maar heeft eerder gezegd het handelstekort van de VS met de rest van de wereld oneerlijk te vinden.
China en Europa slaan al vrij snel terug met invoerheffingen, waarna de Amerikanen weer dreigen met nog meer invoerheffingen - dit keer op auto’s. Uiteindelijk weet de Europese Unie verdere escalatie te voorkomen door hogere import van Amerikaanse sojabonen en vloeibaar gas te beloven - twee dingen waar de EU eigenlijk al mee bezig is. Invoertarieven op Europese auto’s zijn hiermee van de baan.
De handelsoorlog met China raast echter nog flink door. Uiteindelijk spreken de twee landen een 'staakt-het-vuren' af die na 1 januari 2019 van kracht gaat. De landen lassen een pauze van negentig dagen in en hopen in die periode tot een handelsakkoord te komen.
Beurzen gaan op... en vooral neer
De handelsconflicten zorgen ook voor onrust op de markt. De beurzen hebben het dit jaar wereldwijd moeilijk. Ook de Brexit wordt naast de handelsoorlog door analisten genoemd als verklaring.
De AEX opent het jaar op 544,79 punten, stijgt tot boven de 570, en zakt weer in. In augustus overstijgt de index wederom de 570 punten, om in december het laagste punt van het jaar te bereiken, 495,31 punten.
De AEX is niet de enige. Andere Europese beurzen zien soortgelijke bewegingen: de Duitse beurs DAX staat in januari op 12.871 punten, en bereikt in december een dal van 10.622. De Britse FTSE100 opent op 7.648 punten, maar staat op 10 december op 6.877 punten.
HEMA wordt (eindelijk) overgenomen
Het is wél een goed jaar voor HEMA, hoewel het daar niet op lijkt aan het begin van het jaar. Het lukt HEMA-eigenaar Lion Capital maar niet om HEMA te verkopen. In juni ketst een verkooppoging voor de derde keer af. Investeringsmaatschappij Core Equity ziet op het laatste moment toch af van de deal. Een conflict tussen HEMA en de franchisenemers over de verdeling van online inkomsten gooit roet in het eten.
Maar het komt goed. De Nederlandse ondernemer Marcel Boekhoorn, die zijn geld heeft verdiend met de verkoop van onder meer Bakker Bart en Telfort, maakt in oktober bekend dat hij HEMA zal kopen. Lion Capital kan opgelucht ademhalen.
Boekhoorn weet ook de langdurige ruzie tussen HEMA en de franchisers bij te leggen, waardoor een einde komt aan de juridische geschillen tussen de partijen.
Musk bezwijkt bijna onder werkdruk, klaart toch de klus
Een andere bekende ondernemer die dit jaar volop in de schijnwerpers staat is Tesla-CEO Elon Musk. Hij gaat dit jaar door een diep dal en sleurt zijn bedrijf daarin mee.
Musk weet met zijn gedrag meerdere malen de koers van zijn bedrijf omlaag te krijgen. Zo scheldt hij analisten uit tijdens een conferencecall en maakt hij een Britse duiker meermaals uit voor pedofiel. De echte klap komt wanneer hij op Twitter bekendmaakt dat hij zijn bedrijf van de beurs wil halen. Sterker nog: de financiering is al rond, zegt Musk.
Later blijkt dat helemaal niet zo te zijn. De vraag is bovendien of het wel legaal is, zo’n mededeling doen tijdens handelsuren.
Musk doet er zelf nog een schepje bovenop door een wel heel openhartig interview te geven aan The New York Times. Hij vertelt dat hij soms werkweken van 120 uur maakt en vaak slaappillen nodig heeft. Wederom vraagt men zich af of hij de werkdruk wel aankan.
Uiteindelijk komt Musk ermee weg. Tenminste, deels. Tegen ieders verwachting in schrijft Tesla in het derde kwartaal inderdaad eindelijk zwarte cijfers - zoals Musk heeft beloofd - waarna de koers ook weer flink stijgt. Wel krijgt hij een boete voor zijn inmiddels beruchte tweet. Ook mag hij drie jaar lang geen voorzitter van het bedrijf meer zijn.
Ik denk dat hij moet leren delegeren.
Weg pensioenakkoord
Minder goed eindigt het overleg over het pensioenakkoord. Na zeven jaar overleg klappen de gesprekken tussen werkgevers- en werknemersorganisaties over een nieuw pensioenstelsel. Vooral de stijgende AOW-leeftijd is een enorm struikelblok voor de vakbonden. Tot grote irritatie van de werkgevers en premier Mark Rutte: "De vakbeweging laat een kans liggen om kortingen op de pensioenen te voorkomen", aldus de minister-president.
Nu het onwaarschijnlijk is dat er op korte termijn een nieuw stelsel komt, is het onwaarschijnlijk dat de fondsen de pensioenen kunnen laten meestijgen met de prijzen. Sommige fondsen zullen in 2020 waarschijnlijk zelfs moeten korten.
Volg dit verhaal
Unilever verhuist niet naar Rotterdam, met alle gevolgen van dien
Het pensioenakkoord is niet het enige hoofdpijndossier voor Rutte. Unilever, dat tot nu toe altijd twee hoofdkantoren had (een in Londen, een in Rotterdam), maakt in maart bekend dat het verhuist naar Rotterdam en het hoofdkantoor in Londen zal sluiten.
Het bedrijf wil naar eigen zeggen de bedrijfsstructuur versimpelen. De verhuizing heeft volgens Unilever niets te maken met Brexit, maar wordt toch gezien als grote klap voor de Britse premier Theresa May.
Maar al vrij snel beginnen Britse beleggers zich te roeren. Niet iedereen heeft zin in de verhuizing. Steeds meer Britse aandeelhouders spreken zich publiekelijk negatief uit over de verhuizing.
We hebben heel duidelijk tegen het kabinet gezegd: 'Als je ooit wil dat Unilever met zijn hoofdkantoor naar Nederland komt, kan dat nooit gebeuren met dividendbelasting.
In Nederland speelt daarnaast de verhitte discussie over het afschaffen van de dividendbelasting. Het afschaffen van de belasting zal volgens de premier bedrijven naar Nederland lokken. En vooral voor Unilever zou die regeling voordelig uitpakken.
Uiteindelijk wordt de druk van Britse aandeelhouders te veel, en wordt de verhuizing afgeblazen. Topman Paul Polman geeft zelf de Nederlandse discussie over de dividendbelasting de schuld, maar Britse aandeelhouders wijzen vooral naar het verliezen van een plekje in de Britse aandelenindex FTSE 100.
Hiermee verliest Rutte ook zijn laatste argument voor de afschaffing van de dividendtaks. Eind november kondigt Polman aan dat hij eind december opstapt.
ING betaalt een megaboete, geen megasalaris
Ook ING valt dit jaar op negatieve wijze op. De bank gaat in september akkoord met een boete van maar liefst 675 miljoen euro plus een terugbetaling van 100 miljoen euro. De bank heeft niet genoeg gedaan om witwaspraktijken te voorkomen.
Helemaal als een verrassing komt het niet: in het jaarverslag over 2016 maakt de bank voor het eerst bekend dat het onderwerp is van strafrechtelijk onderzoek. Ook meldt de bank al eerder dat de boete 'aanzienlijk' zou kunnen zijn.
Dit raakt opnieuw aan het vertrouwen in de financiële sector.
Het is niet de eerste keer dat de bank dit jaar negatief in het nieuws komt. In maart komt de bank in opspraak door een geplande loonsverhoging voor topman Ralph Hamers. Hij zou ruim 3 miljoen euro gaan verdienen, 50 procent meer dan zijn eerdere salaris. De bank omzeilt bovendien de bonuswetgeving door het salaris deels in aandelen uit te betalen. Na alle ophef wordt het hogere salaris uiteindelijk weer ingetrokken
In december, tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer, steekt Hamers direct de hand in eigen boezem. "Dit had nooit mogen gebeuren", zegt hij over de twee hoofdpijndossiers.
Ryanair ruziet met personeel en vertrekt uit Eindhoven
Piloten en cabinepersoneel van Ryanair strijden in 2018 voor betere arbeidsvoorwaarden. De luchtvaartmaatschappij heeft tot nu toe altijd geweigerd om in gesprek te gaan met vakbonden, maar na een aantal grote stakingen - vaak in meerdere Europese landen tegelijkertijd - krijgen de vakbonden uiteindelijk toch een voet tussen de deur. Voor het eerst in zijn bestaan sluit Ryanair cao's.
In Nederland lukt het echter niet. Ryanair besluit de basis in Eindhoven per november te sluiten - volgens het bedrijf zelf door geldgebrek, volgens het personeel als vergeldingsactie. Er zal nog wel gevlogen worden naar Nederland, maar niet meer hiervandaan. Voor het personeel betekent dat dat ze moeten verhuizen naar een ander land, of op zoek moeten naar een andere baan.
Volg dit verhaal
Nieuwe topman maakt einde aan problemen bij Air France-KLM
Het is in 2018 sowieso rumoerig in luchtvaartland. Air France-KLM ligt vanaf het begin van dit jaar in de clinch met het personeel - vooral het Franse personeel, dat betere arbeidsvoorwaarden wil. Door het conflict moet topman Jean-Marc Janaillac uiteindelijk het veld ruimen.
Ook in Nederland worden de Franse problemen gevoeld, geeft KLM-topman Pieter Elbers in augustus toe tegenover NU.nl. Veel kan hij er alleen niet aan doen: "Het is aan Air France om die discussie te voeren met de vakbonden, zoals ik dat doe in Nederland", aldus de KLM-topman destijds.
Een lange zoektocht naar een nieuwe topvrouw of -man volgt. Meerdere namen doen de ronde, waaronder die van Elbers. Uiteindelijk krijgt de Canadees Ben Smith de baan, wordt medio augustus bekendgemaakt. Hij is afkomstig van Air Canada, waar hij ook verantwoordelijk was voor de cao-onderhandelingen. Ook hier lukt het Smith: in oktober wordt er een akkoord met het Franse personeel gesloten.
Volg dit verhaal
Trump tweet Turkse lira nog verder omlaag
De wereldeconomie staat dit jaar onder druk, maar de Turkse economie blinkt op negatieve wijze uit. Dat is vooral te zien aan de waarde van de munt, de lira. De munt begint in augustus in een vrije val, die wordt verergerd door een diplomatiek conflict met de Amerikanen. Trump tweet de lira verder omlaag door nog meer invoerheffingen aan te kondigen.
Aan het einde van die maand heeft de munt 40 procent van zijn waarde verloren ten opzichte van begin van het jaar. Het is de grootste val sinds de economische crisis in 2001.
Uiteindelijk stabiliseert de lira weer enigszins, maar het land voelt de waardedaling behoorlijk. De groei in het derde kwartaal van 2018 is de laagste sinds 2016.
Bitcoin daalt, en daalt, en daalt
Ook digitale munten hebben alles behalve een topjaar. Wat is er nog over van de hype rond de bitcoin, die dit jaar tien jaar bestaat? Minder dan vorig jaar in ieder geval. Zo hard als ‘ie omhoog schiet in 2017, zo hard dondert de bitcoin ook weer in 2018.
Begin dit jaar kost een bitcoin meer dan 11.000 euro, eind 2017 is dat zelfs zo’n 16.000 euro. Inmiddels schommelt de prijs rond de 3.000 euro. Let wel: begin 2017 is de cryptomunt nog maar 1.000 euro waard.