‘Wij zijn geen racisten. Maar het volk is boos’

Uit de grond getrokken hekken en verkeersborden, stukken straatstenen, een kapotte ruit, en her en der een verdwaald blikje Jupiler. Het Brusselse Schumanplein, gelegen aan de Europese instellingen, ligt er zondag aan het eind van de middag gehavend bij. De politie, die is er nog, maar de betogers zijn inmiddels elders: op het centraal station, waar tientallen politie-agenten ze scherp in de gaten blijven houden. De sfeer is nog altijd gespannen. Een man wordt hardhandig opgepakt. „Hé, dat is een mens hè, geen makak! (racistisch scheldwoord voor Noord-Afrikanen, red.)”, roept een van de aanwezigen.

Hun zogenaamde ‘Mars tegen Marrakesh’, een rechtse demonstratie in Brussel tegen het VN-migratiepact, liep even daarvoor uit de hand. Zo’n negentig demonstranten van de in totaal ongeveer 5.500 werden opgepakt, een aantal raakte lichtgewond, meldden Vlaamse media. Dat het zover kwam, was de schuld van de politie, beweren de betogers in het station. De 23-jarige Niels uit Zemst – zijn achternaam wil hij niet in de krant: „Zij zijn begonnen met traangas en met matrakken (wapenstokken, red.) te slaan.” Dat vindt ook de 40-jarige betoger Kristof Binst, uit de omgeving van Mechelen: „Als ze ons zo uitdagen, door ons te blokkeren en te chargeren, kun je een reactie verwachten. Zelfs mensen in een rolstoel kregen traangas over zich heen.”

Verboden

De mars werd georganiseerd door een aantal Vlaamse studentenverenigingen in samenwerking met het extreem-rechtse Voorpost, de jongerenafdeling van de radicaal-rechtse partij Vlaams Belang en jongerenbeweging Schild & Vrienden. Die laatste kwam in september nog in opspraak omdat leden, onder wie oprichter Dries Van Langenhove, in geheime online chatgroepen racistische, seksistische en antisemitische berichten deelden.

Eerder in de week werd de demonstratie nog verboden door de Brusselse burgemeester Philippe Close, uit vrees voor ongeregeldheden. De Raad van State oordeelde dat de demonstratie wel mocht plaatsvinden, maar zonder mars: alleen op het Schumanplein.

Lees ook dit artikel over Schild & Vrienden: Racistische jongerenclub infiltreerde Vlaamse Jeugdraad en politieke partijen

De demonstranten, veelal mannelijke Vlamingen die met de vlag van de Vlaamse leeuw waren afgereisd, werden zondag onder politiebegeleiding vanaf het centraal station naar het plein overgebracht, onder het roepen van leuzen als ‘linkse ratten, rol uw matten’, ‘eigen volk eerst’ en ‘wij zijn het moe, grenzen toe’. Er werden ook vuurwerk en rookbommetjes afgestoken. Dat en het officiële gedeelte van de demonstratie verliep vrij ordentelijk. Daarna werd de sfeer steeds grimmiger. Ook voetbalhooligans, die ‘Belgian hooligans’ scandeerden, voegden zich toen onder de menigte. Een verslaggeefster van commerciële zender VTM werd belaagd, en ook het verslaggeversteam van publieke omroep VRT maakte melding van een „vijandige sfeer”. Toen een ruit van een gebouw van de Europese Commissie sneuvelde, zette de politie traangas en een waterkanon in om de betogers te verdrijven en uiteindelijk terug te drijven naar het station.

„Wij willen zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen”, verklaart Kristof Binst waarom hij zondag naar Brussel kwam. Deze maand ontstond in België politieke chaos vanwege het Marrakesh-pact. Coalitiepartij N-VA weigerde het te tekenen, maar premier Charles Michel zette door. Daar is „niet mee te leven”, aldus Binst. „We hebben lang genoeg ja geknikt. Wij zijn geen racisten, maar de bevolking is boos.” De demonstraties zijn hiermee niet afgelopen, denkt Binst. „Als het moet, komen we elke dag terug. En als we geen gehoor krijgen, zal het alleen maar agressiever worden.”

Een tegendemonstratie van zo’n duizend man verderop in de stad verliep rustig.