Spanning in Polen loopt op: worden ze het nog eens op de klimaattop?

Op de kamer van de Nederlandse delegatie in het conferentiecentrum wordt erom gewed. Wanneer valt het verlossende woord? De meeste delegatieleden voorspellen dat het nachtwerk wordt, enkelen houden er rekening mee dat de onderhandelaars morgen nog tot diep in de middag aan de bak moeten. 

Na twee weken in de ‘molshoop’ - in de donkere gangen van het conferentiecentrum dringt geen daglicht binnen - zit iedereen er behoorlijk doorheen. ,,Onze hoofdonderhandelaars en belangrijkste experts hebben vannacht amper geslapen. Gisteravond zijn de eerste eindteksten verspreid, die moesten ze bestuderen. Op adrenaline slaan ze zich erdoorheen’’, zegt de Nederlandse klimaatgezant Marcel Beukeboom. 

De dramatische betogen waarmee David Attenborough en Arnold Schwarzenegger de top vorige week openden, zijn alweer bijna vergeten. De regeringsleiders en ministers die naar Katowice togen om het belang van deze klimaattop te benadrukken - onder wie maar liefst vijf Nederlandse kabinetsleden - zijn allang weer thuis. Veel indruk lijken ze niet te hebben gemaakt. Woensdag was er nog zo weinig voortgang geboekt, dat de secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres onverwachts naar Katowice kwam om druk op de onderhandelaars te zetten.

De obstakels om het eens te worden over een aanpak van het klimaatprobleem blijken lastig te overkomen. Rijke landen vinden dat alle landen in actie moeten komen. Arme landen willen dat rijke landen, de grootste veroorzakers van het broeikaseffect, hen ontzien en financieel tegemoetkomen. 

Polen, de gastheer van de top (en voor 80 procent van zijn energievoorziening afhankelijk van kolen) heeft zich volgens critici te weinig ingespannen om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. De VS, dat onder de toenmalige president Obama drie jaar geleden in Parijs nog het voortouw nam, frustreerde afgelopen weken de gesprekken. Net als de grote olieproducenten Rusland, Saoedi-Arabië en Koeweit. Ook China gaf weinig sjoege. 

Toch heeft de Nederlandse delegatie, ondanks de vermoeidheid, nog altijd hoop dat de top slaagt. ,,Veruit de meeste landen zien die noodzaak’’, zegt Beukeboom. ,,Ook Polen zelf. Door alle aandacht voor de klimaattop is de publieke opinie in het land gekanteld. Veel mensen zien in dat al die kolencentrales niet de oplossing zijn. Je merkt het als je hier rondloopt, je neus zit meteen vol met troep. De druk om tot afspraken te komen is groot. We kunnen het niet aan de buitenwereld verkopen om met niets naar buiten te komen.’’