Ongeluk met een zelfrijdende auto: wie is er verantwoordelijk?
VideoNooit meer zelf sturen én een verkeer zonder ongelukken! Het ideaal van de zelfrijdende auto klinkt als twee futuristische vliegen in één klap. Google, Tesla en Uber zijn afzonderlijk experimenten gestart om dit te realiseren. De grote vraag is: wie is verantwoordelijk als een zelfrijdende auto een ongeluk maakt? Chauffeur, monteur of auto? Dr. Merel Noorman (Tilburg University) geeft antwoord in een nieuw college van Universiteit van Nederland*.
Het project om auto’s autonoom te laten rijden is ooit begonnen in de hoop het verkeer veiliger te maken. Lange tijd leek het de goede kant op te gaan. Zo was Tesla al snel in staat auto’s zelfstandig binnen de lijnen te houden of een noodstop te laten maken. Dit ‘Autopilot’ systeem is bedoeld als assisterende functie voor de menselijke bestuurder. Uit experimenten van Google, Tesla en Uber bleek dat zelfrijdende auto’s steeds minder ingrepen van hun menselijke bestuurder nodig hadden om foutloos te rijden. Autonoom rijdende auto’s leken binnen handbereik.
De auto’s kunnen autonoom rijden dankzij allerlei sensoren en meetapparatuur waarmee ze door het verkeer navigeren, legt Noorman uit. Ze draaien op computersystemen die zich kunnen aanpassen aan situaties. Het systeem leert van eerdere ervaringen en past zijn rijstijl hierop aan. Onmisbaar, volgens Noorman, want het systeem moet in staat zijn om op onvoorspelbare situaties te reageren. Denk aan willekeurig afslaande mensen, overstekende kinderen of gaten in de weg.
Onderzoek
De afgelopen jaren is echter gebleken dat zelfrijdende auto’s niet veilig genoeg zijn. Er zijn meerdere ongelukken gebeurd waarvan enkele zelfs met dodelijke afloop. Zo overleed een Tesla-bestuurder nadat zijn auto achterop een vrachtwagen klapte. Google heeft haar onderzoek vanwege tegenvallende resultaten even ‘on hold’ gezet en Uber stopte zelfs volledig met experimenteren nadat een van hun prototypen een overstekende vrouw doodreed. In Nederland is de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) momenteel bezig met een onderzoek naar de veiligheid op basis van een aantal incidenten.
Behalve veiligheid, is ook de daaruit volgende verantwoordelijkheid een heet hangijzer als het gaat om zelfrijdende auto’s. Want stel dat jij straks rustig in de auto een krantje leest en jouw volledig autonome auto maakt een ongeluk. Wie is dan verantwoordelijk? Een bestuurder is er niet meer om de schuld te geven terwijl het zelflerende systeem het onmogelijk maakt om te achterhalen waarom bepaalde beslissingen genomen zijn. Oftewel, de schuld kan niet herleid worden tot één programmeur of monteur.
Gedeelde schuld
De auto de schuld geven kan ook niet: deze heeft immers geen eigen wil. Noorman vindt dat autonoom rijdende auto’s dan ook onder de verantwoordelijkheid van mensen moeten vallen. De vraag is alleen: wie precies? Volgens haar is het vaak een opeenstapeling van kleine foutjes gemaakt door meerdere mensen. Dus kunnen ook meerdere mensen schuld hebben. ,,Daarom is het van belang per type fout aan te geven wie verantwoordelijk is, dat kunnen dus ook meerdere mensen zijn. Zo’n systeem zijn we al gewend bij vliegtuigen”, zegt Noorman: ,,Bij vliegtuigrampen wordt de piloot ook niet direct als enige schuldige aangewezen. Daar wordt de schuld juist gedeeld door alle betrokkenen.”
Kortom, als de technologie van de zelfrijdende auto er ooit komt, is het duidelijk dat we eerst een antwoord moeten hebben op de vraag wie wanneer waar verantwoordelijk voor is. Pas dan kunnen we met een gerust hart de krant lezen achter het stuur.
*Dit is een wekelijkse bijdrage van de Universiteit van Nederland.
De Universiteit van Nederland heeft ook een podcast. Vind afleveringen terug op Spotify (http://bit.do/UvNL-Spotify) en iTunes (http://bit.do/UvNL-iTunes).
Bekijk hieronder meer college’s van Universiteit van Nederland
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMuitleg
Waarom rijden we nog 100 km/u op de snelweg?
-
PREMIUMbelastingaangifte
Dit zijn aftrekposten waar de Belastingdienst dit jaar extra op controleert (en zo vul je ze goed in)
Het is weer zover: sinds 1 maart kun je aangifte inkomstenbelasting doen over het jaar 2023. Wij helpen je op weg bij je belastingaangifte. Vandaag: waar controleert de Belastingdienst dit jaar extra op? Een financieel planner en een accountant vertellen over belangrijke aftrekposten en waar je op moet letten bij het doen van je aangifte. -
Nabestaanden door verkeersongeval overleden ouders ontdekken schuur vol klassiekers in Zuid-Afrika
Zeker na de vondst van de Palmen-collectie in Dordrecht is het begrip ‘schuurvondst’ een hype geworden. Nu is er weer een schuurvondst gedaan in Zuid-Afrika. De vergeten auto’s stonden in een loods ter grootte van drie tennisbanen. -
Volledig geautomatiseerde taxi's van Mercedes gaan volgend jaar de weg op
In de Amerikaanse stad San José gaan eind volgend jaar volledig geautomatiseerde taxi's van Mercedes de weg op. De voertuigen brengen de passagiers naar hun bestemming, zonder dat er een mens aan te pas komt. -
VIDEO
Nederlanders willen geen zelfrijdende auto
De zelfrijdende auto komt eraan, maar willen we dat wel? Driekwart van de automobilisten is voorlopig niet bereid het stuur los te laten, blijkt uit onderzoek van elektronicafabrikant Bosch.
-
PREMIUM
Omega 3 kan hart- en vaatziekten voorkomen, maar je lichaam maakt het zelf niet aan: in deze voeding zit het
-
-
-
auto-expert71
Waarom geven motorrijders zoveel gas bij het starten?
Het maakt herrie, het kost benzine en er komt flink veel uitlaatgas uit de uitlaat. Lezer Klaus Metternich vraagt zich af waarom veel motorrijders bij het starten flink gas geven, terwijl ze nog stil staan. Onze auto-expert Niek Schenk geeft antwoord. -
Slechte zomerbanden bestaan wél: koop deze negentien exemplaren niet
Nu het weer tijd is voor zomerbanden, is het raadzaam om niet zomaar wat te kiezen. De ANWB noemde vorig jaar een derde van vijftig geteste zomerbanden ‘slecht en onveilig’. Uit de test bleek dat er grote verschillen zijn tussen goede en slechte banden. Ook komt naar voren dat er wel degelijk betaalbare banden zijn die een voldoende of goed scoren.
-
Steeds meer verkeersslachtoffers, steden komen met plan: ‘Pakkans overtreders schrikbarend laag’
Rotterdam -
VIDEO
Scheuren in een zelfrijdende Maserati in Helmond
HELMOND - Drie liter motorinhoud, 350 pk en het karakteristieke gebrul van de uitlaat. Op de Automotive Campus in Helmond reden donderdag twee deels zelfrijdende modellen van Maserati rond: de Levante. Aan het stuur zaten onder meer zes lezers van het ED, die een proefritje mochten maken. -
-
Waarom de nieuwe Renault Scenic zelfs Tesla uitlacht