‘Melkveehouders staat het water aan de lippen’

In Nederland zorgt 3 procent van de bevolking voor veilig voedsel. Onze melkveehouders leveren uw melk, kaas, karnemelk en de heerlijke toetjes die met kerst op tafel staan.

Een goed gevoel. Toch heeft de overheid het voortdurend gemunt op de boeren. Daardoor sterft in Nederland het beroep van melkveehouder uit. Nog maar 1,5 procent is jonger dan 35 jaar. Daarmee scoort Nederland het laagste binnen Europa. Dit terwijl Nederlandse melkveehouders wereldwijd bekendstaan om hun vakmanschap, veekwaliteit en efficiënte, diervriendelijke productie.

De oorzaak: een overheid die regel op regel stapelt en de regels voortdurend wijzigt. Jonge boeren verliezen het vertrouwen in de toekomst. Ze durven het bedrijf van hun ouders niet over te nemen. Lange dagen hard werken is geen probleem. Maar als maatschappelijk gewenst investeren in duurzaamheid leidt tot een bankroet is de maat vol.

Circa 800 melkveehouders investeerden rond 2014 gemiddeld 1 miljoen euro om hun oude, vaak asbesthoudende, melkveestal te vervangen. Er kwamen diervriendelijke nieuwe stallen met royale zachte ligbedden, ruime looppaden, veel licht en zonnepanelen op het dak. Duurzaamheid ten top.

De stal was nog in aanbouw of net klaar en de overheid meldde al weer nieuwe regels. De stal mocht maar voor een deel gebruikt worden. Het aantal dieren op 2 juli 2015 werd bepalend. Gevolg: ongeveer 400 boeren dreigen failliet te gaan omdat ze met een deels lege stal de rente en aflossing niet kunnen terugverdienen. Het ministerie van Landbouw treft geen overgangsregeling. Minister Schouten laat de boeren vallen als een baksteen.

Het ministerie heeft in 2002 met Europa afgesproken dat het aantal koeien in Nederland niet toeneemt. Elke melkkoe moet daarom vanaf 2 juli 2015 beschikken over fosfaatrechten. Nederland mag 85 miljoen fosfaatrechten beschikbaar stellen aan de melkveehouders, voldoende voor 1,7 miljoen melkkoeien, het aantal van 2002. In principe is dat ook voldoende voor de boeren die een nieuwe stal bouwden.

Echter, de Nederlandse overheid maakt een grove fout. Zo’n 3 miljoen fosfaatrechten gaan naar bedrijven met vleeskoeien in plaats van melkkoeien. Deze bedrijven mogen helemaal geen EU-fosfaatrechten hebben. En de buffer, bedoeld voor knelgevallen, is verkwanseld. De verkeerd uitgedeelde rechten waren ruim voldoende geweest om alle jonge boeren te redden van de ondergang. Zie op YouTube: ‘doofpotaffaire Schouten’.

Morgen voelen Kamerleden de minister aan de tand over deze ongelooflijke handelwijze. Zij heeft al gezegd niet terug te komen op haar fout.

De Nederlandse zuivelvoorziening staat op het spel, het landschap met grazende koeien gaat verloren en familiebedrijven blijven na generaties ontredderd achter.

Henk Antonissen is woordvoerder van Innovatief uit de Knel, een collectief van melkveehouders.