De boze burger marcheert in gele hesjes door Europa. Leiderschap wordt gevraagd, ook aan de klimaattafels, maar durft Mark Rutte de boze burger en het bedrijfsleven te trotseren met impopulaire maatregelen?
17 MILJOEN THEMA’S: Tegen de Europese Unie, tegen het Marrakesh-pact, tegen pensioenkorting en tegen de NOS. Uniform en luid was de stem van de gele hesjes in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam afgelopen zaterdag niet. Zo heftig als in Frankrijk en België werd het ook bij lange na niet, maar duidelijk is dat er onvrede leeft onder de Nederlandse bevolking. Ze zijn boos. Op alles. De vraag is: kan de revolutie ook hier op hol slaan? Bas Heijne twijfelt. De politiek worstelt met de onvredediversiteit. Premier Mark Rutte probeerde de onrust te temperen door iedereen een hesje aan te doen en CDA-leider Sybrand Buma had gisteren bij Buitenhof geen antwoord op de vraag wat hij met de gele hesjes aanmoet. Steve Bannon heeft wel een idee.
KLIMAATANGST: De angst voor de boze burger is ook aangeschoven bij de onderhandelingen over het Klimaatakkoord. Met een Urgenda-vonnis in de nek moet de coalitie afspraken maken over CO2-reductie. Het zit niet mee: voorgenomen maatregelen werken niet of onvoldoende, en er is meer slecht nieuws op komst. Sybrand Buma vreest zowel de volkstoorn als de industrie bij vergaande maatregelen, en ook de andere coalitiepartners durven geen radicale afspraken te maken. Kijk maar naar de magere vliegtaks. De oppositie ruikt haar kans. Na de mislukte pensioenonderhandelingen is de druk op Mark Rutte groot: gaat hij de boeken in als een premier die leiderschap toonde of zal Rutte III vooral bekend staan als het kabinet van gemiste kansen?
KIEZERSTOORN: Ook elders in Europa regeert de angst. Macron dreigt te bezwijken onder het verzet van de straat en in België stapte de N-VA uit de regering vanwege het Marrakesh-pact. Ook op het internationale toneel wordt leiderschap gevraagd. De een zijn dood blijkt weer eens de ander zijn brood nu minister Wopke Hoekstra (Financiën) een steeds prominentere rol voor Nederland opeist in Europa. Zaterdag mocht hij in Der Spiegel het Nederlandse ‘nee’ tegen een EU-begroting uitleggen. “Nederland is heus niet tegen de EU, maar wij [lees: de boze burgers, red.] zijn bang dat Europa alles overneemt”, aldus de CDA’er. Ook binnen het kabinet blijkt Hoekstra begin oktober flink op zijn strepen te hebben gestaan.
TANDELOOS: Als een kabinet een succesje hard nodig heeft, liggen er kansen voor de oppositie. Zou je denken. Niets blijkt minder waar. NRC zocht uit in hoeverre de Tweede Kamer erin slaagt het regeringsbeleid bij te sturen. De conclusie: met een dichtgetimmerd regeerakkoord blijft er weinig onderhandelingsruimte over. Bij de afgelopen begrotingsbehandelingen werden dertig amendementen aangenomen, goed voor zo’n 170 miljoen euro aan budgettaire verschuivingen. Niet veel op een uitgaventotaal van 295 miljard euro, concluderen Philip de Witt Wijnen en Mark Kranenburg in de Haagse Zaken-podcast van deze week.
KAMERMUZIEK: Was er dan niks luchtigs dit weekend? Jawel, de muzikale top 150 van de Tweede Kamer werd gepresenteerd. Het regionale sentiment voert de boventoon: vooral de Zeeuwse en Drentse Kamerleden blijken te hebben gestemd. Lijsttrekker werd Armin van Buuren met This Is What It Feels Like, voor de nummer 2, AC/DC met Thunderstruck (jouw keuze, Peter Kwint?). De Kamerleden mogen wel aan hun spelling werken, want wie zijn Florence & the Machines, Fleedwood Mac en Temmi Terel? Voor Thierry Baudet was het allemaal eender: “Allemaal enorme ***muziek. Wat er is met jullie aan de hand!?”, verbaasde hij zich over het gebrek aan Kamermuziek in de lijst.
BURGERBLIJHEID: De burger is niet alléén maar boos. Later deze week komt een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes met advies over vernieuwing van het parlementaire stelsel. De commissie zal waarschijnlijk pleiten voor invoering van een bindend referendum. Dat is ook de wens van de helft van de kiezers, blijkt uit onderzoek dat de stichting Kiezersonderzoek vandaag presenteert. De campagne over het laatste raadgevende referendum, over de Inlichtingenwet, werd zelfs veel netter en inhoudelijker gevonden dan die over het Oekraïne-referendum. En kiezers hadden grotendeels inhoudelijke afwegingen voor hun stem.
QUOTE VAN DE DAG
“Ze loopt zich warm om in februari weer aan de slag te gaan. Dan zijn er bijna verkiezingen en presenteert ze een nieuw boek en een nieuwe film over de invloed van onze voeding op klimaatverandering.”
Marianne Thieme keert binnenkort terug in Tweede Kamer, meldt de Partij voor de Dieren.