Een aai over de bol vinden honden en katten niet zo leuk als jij denkt

Katten snorren tevreden als ze achter de oren worden gekrabd. Honden laten zich blij kwispelend over de borst wrijven. En ook mensen strelen elkaar graag. Maar waarom vinden dieren het fijn om geaaid te worden?

,,Aaien zorgt ervoor dat endorfine vrijkomt, bij zowel mens als dier’’, verklaart gedragsbioloog en hoogleraar diergeneeskunde Claudia Vinke van Universiteit Utrecht. ,,Dat is een lichaamseigen opiaat dat een fijn gevoel geeft. Het strelen van een zachte vacht veroorzaakt in zekere zin een high.’’

Behalve endorfine wordt tijdens het aaien ook oxytocine aangemaakt. Dit hormoon verlaagt stress en daarmee de bloeddruk en hartslag. Dat werkt rustgevend en zorgt voor een gevoel van verbondenheid tussen baasje en beest.

Toch zit niet ieder dier op een kietelende hand te wachten. Dieren die niet aan mensen zijn gewend, vinden het doorgaans onprettig om geaaid te worden. Het ontvangen van menselijke aandacht en affectie moet daarom op vroege leeftijd worden aangeleerd.

,,Voor een puppy ligt de socialisatiefase tussen de drie en twaalf weken’’, vertelt Vinke. ,,Binnen die termijn is het belangrijk dat het dier veel mensen ontmoet en vaak wordt aangeraakt. Gebeurt dat niet, dan krijg je een hond die weinig opheeft met het geaai en gegraai door mensenhanden.’’

Kittens hebben een krappere socialisatiefase: vanaf tweeënhalve week tot zeven weken. Volgens Vinke is dat geen probleem, zolang de fokker maar aandacht aan ze besteedt. ,,Zo niet, dan kun je met veel moeite nog iets bereiken, maar de kat is dan vaak eenkennig en niet happig op aanraking.’’

En hoe zit het met andere huisdieren? Vinden reptielen of vogels het ook fijn om geaaid te worden? ,,Van reptielen weet ik het niet’’, zegt Vinke. ,,Maar een gedomesticeerde vogel zoals de kip zou na een intensief socialisatieproces best tot knuffeldier kunnen transformeren. Dat betekent wel dat je een kuiken in huis moet nemen.’’

Wat is de beste manier om een dier te aaien? Een hond of kat kun je beter niet over de bol aaien, zegt Vinke. ,,Dat ervaren ze als bedreigend. Honden en katten vinden het prettiger om minder direct benaderd te worden. Bijvoorbeeld met een kriebel onder de kin of over de borst.’’

Nog beter is het om een dier zelf te laten bepalen of het geaaid wil worden. Vinke: ,,Een hond die aangehaald wil worden, laat een brede, ontspannen kwispel zien. Een hond die dat niet wil, doet zijn staart naar beneden, legt de oren in de nek en kijkt weg.”

Kleinere huisdieren zoals fretten, konijnen, cavia’s en hamsters kun je een hoop stress besparen door ze juist niet te aaien. Vinke: ,,Dat zijn meestal prooidieren. Grote handen die in een kooi grijpen, lijken van onderaf op een neerdalende roofvogel. Veel kleine knaagdieren zijn daarom beter geschikt als kijkdieren, net zoals vissen in een aquarium. Die aai je ook niet.’’

Ook een vraag? Mail naar wetenschap@persgroep.nl

Dit asiel leest zelfs voor aan honden en katten....